Ngành Phân Bón: Tăng Trưởng Mạnh Mẽ Nhờ DAP và Triển Vọng Giá Hồi Phục, Cẩn Trọng Rủi Ro Từ Trung Quốc

Ngành phân bón Việt Nam đang ghi nhận những dấu hiệu phục hồi tích cực trong Quý 1/2025, với doanh thu tăng trưởng mạnh mẽ trên nhiều loại phân, đặc biệt là DAP. Triển vọng Quý 2 được kỳ vọng sẽ tiếp tục lạc quan nhờ giá bán cải thiện và chi phí đầu vào thuận lợi. Tuy nhiên, rủi ro từ chính sách xuất khẩu của Trung Quốc vẫn là một yếu tố cần được theo dõi sát sao.

Bức tranh Quý 1/2025: DAP bứt phá, Ure phân hóa

Doanh thu Quý 1/2025 của ngành phân bón tăng trưởng mạnh mẽ, chủ yếu nhờ vào các loại phân NPK, DAP và Lân. Đáng chú ý nhất là mảng phân DAP ghi nhận sự bứt phá vượt trội cả về sản lượng và giá bán.

Nguyên nhân chính là do Trung Quốc đã hạn chế xuất khẩu DAP từ tháng 12/2024, tạo ra sự thiếu hụt nguồn cung trên thị trường quốc tế, đặc biệt là Việt Nam (Trung Quốc chiếm 70-80% tổng nhập khẩu DAP của Việt Nam).

Điều này đã đẩy giá bán trung bình DAP tăng mạnh do tổng sản lượng xuất khẩu DAP của Trung Quốc chiếm 30-35% tổng xuất khẩu thế giới.

Trong khi đó, mảng phân Ure có sự ổn định hơn về sản lượng, nhưng lại ghi nhận sự phân hóa về lợi nhuận giữa các doanh nghiệp:

• DCM ghi nhận tăng trưởng mạnh về doanh thu (24% YoY) và LNST- CĐTS tăng, chủ yếu nhờ mảng NPK và bán buôn. Sản lượng NPK của DCM tăng gấp 4 lần YoY, với sự đóng góp đáng kể từ KVF. Biên gộp Ure của DCM cũng cải thiện mạnh (36%, +6 điểm % YoY) nhờ giá bán tăng và giá khí đầu vào giảm.
• DPM cũng có doanh thu tăng trưởng (25% YoY) nhưng LNST-CĐTS lại giảm (-22% YoY). Nguyên nhân chính là do DPM tăng tỷ lệ hàng có biên gộp thấp như buôn bán các loại phân nhập khẩu (Kali, SA), khiến biên gộp chung sụt giảm, dù sản lượng NPK tăng mạnh (50% YoY).

Đối với phân gốc Phosphate khác, DDV (chuyên về DAP) ghi nhận doanh thu vượt trội 1,156 tỷ đồng (+49% YoY) nhờ sản lượng (+22.8% YoY) và giá bán (+10% YoY). LAS (phân Lân, NPK) ghi nhận tăng trưởng nhẹ 10% doanh thu.

Sự khác biệt giữa DDV và LAS đến từ tỷ trọng sản phẩm (LAS ít tập trung vào DAP) và đặc tính của từng loại phân (DAP có hàm lượng P2O5 cao hơn).

Triển vọng Quý 2/2025: Kỳ vọng tăng trưởng tích cực từ giá bán và chi phí

Ngành phân bón trong Quý 2/2025 được kỳ vọng sẽ tăng trưởng mạnh mẽ nhờ:

• Biên gộp cải thiện: Giá bán các loại phân (đặc biệt Ure, DAP) đang duy trì ở mức cao.
• Lợi thế kép cho phân Ure: Giá khí đầu vào (neo theo giá dầu Brent) giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước (do Q2/2024 có mức nền giá dầu Brent cao).

• Giá Ure thế giới tăng: Kể từ tháng 12/2024 đến tháng 2/2025, giá Ure tăng do giá khí TTF tăng. Đặc biệt, từ đầu tháng 3/2025, việc Mỹ áp thuế 25% lên phân Ure của Canada đã đẩy giá Ure Mỹ lên cao (451 USD/tấn trong tháng 4/2025, +50% YoY), kéo theo giá Ure thế giới neo theo đà tăng này. Điều này giúp giá Ure nội địa cả năm dự kiến tăng 5-10%.
• Giá DAP và Lân tiếp tục ổn định/tăng: Giá bán phân DAP Đình Vũ (DDV) ước tăng 14% YoY, cho thấy mảng này vẫn giữ đà tăng trưởng mạnh.

Rủi ro từ Trung Quốc: Làn sóng xuất khẩu Ure và Phosphate trở lại?

Tuy nhiên, một rủi ro lớn tiềm ẩn có thể gây áp lực giảm giá cho ngành phân bón, đặc biệt là Ure, là khả năng Trung Quốc dự kiến xuất khẩu trở lại.

• Lý do Trung Quốc muốn xuất khẩu: Trữ lượng hàng tồn kho tại cảng của Trung Quốc đã vượt 1.5 lần mức an toàn. Giá bán Ure Trung Quốc hiện rẻ hơn 40% so với giá thế giới (Trung Đông) và rẻ bằng một nửa Việt Nam, tạo động lực lớn cho xuất khẩu.
• Tác động: Nếu Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu Ure, giá phân Ure thế giới có xu hướng giảm trong ngắn hạn. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến biên lợi nhuận của các doanh nghiệp Ure như DCM và DPM, do giá cổ phiếu của các công ty này có tỷ lệ biến động ngắn hạn cao theo giá Ure.
• Khác biệt với Phosphate: Đối với các sản phẩm phân từ Phosphate (DAP, MAP), khả năng Trung Quốc xuất khẩu nhỏ giọt hơn do chính sách hạn chế xuất khẩu các sản phẩm có đầu vào từ quặng Apatit (nguồn tài nguyên không tái tạo và trữ lượng hạn chế). Do đó, các doanh nghiệp như DDV và LAS ít bị ảnh hưởng hơn từ động thái này của Trung Quốc.