Tòa án Thương mại Hoa Kỳ vô hiệu hóa thuế “đối ứng” của Donald Trump

Hội đồng thẩm phán nhận thấy tổng thống không có quyền ban hành các khoản thuế bằng cách sử dụng luật mà ông đã trích dẫn.

Một tòa án Hoa Kỳ đã vô hiệu hóa kế hoạch thuế quan “ngày giải phóng” của Donald Trump, giáng một đòn mạnh vào Nhà Trắng, có thể làm chính sách thương mại toàn cầu của tổng thống rơi vào hỗn loạn.

Tòa Án Thương mại Quốc Tế Hoa Kỳ hôm thứ Tư nhận thấy rằng, tổng thống không có thẩm quyền ban hành các khoản thuế bằng cách sử dụng luật về quyền hạn kinh tế khẩn cấp mà ông đã trích dẫn khi áp đặt thuế quan tràn lan đối với các quốc gia trên thế giới vào tháng trước.

Phán quyết này là một bước ngoặt đầy kịch tính trong các cuộc chiến thương mại mà Trump đã phát động trong những tháng đầu nhiệm kỳ tổng thống của mình. Ngay cả khi phán quyết này bị kháng cáo, nó sẽ tạm thời tiếp thêm sức mạnh cho các đối thủ của thuế quan trong giới doanh nghiệp Mỹ, các thủ đô nước ngoài và Quốc Hội Hoa Kỳ, những người đã cố gắng thuyết phục Trump dỡ bỏ các khoản thuế.

Lệnh của tòa án, được ban hành bởi hội đồng thẩm phán tại Tòa Án Thương Mại Quốc Tế, nơi các kế hoạch thuế quan bị thách thức, là rõ ràng.

Các sắc lệnh hành pháp mà Trump công bố thuế quan “được tuyên bố là vô hiệu vì trái luật“, tòa án phán quyết.

Lệnh này cho biết: “Các Lệnh Thuế Quan Toàn Cầu và Trả Đũa vượt quá bất kỳ thẩm quyền nào được trao cho Tổng thống… để điều chỉnh nhập khẩu bằng các biện pháp thuế quan.“

Hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán Mỹ tăng sau khi tòa án vô hiệu hóa thuế quan của Trump, đà tăng điểm cũng được thúc đẩy bởi lợi nhuận lạc quan từ nhà sản xuất chip Nvidia. Hợp đồng tương lai S&P 500 tăng 1.5% vào tối New York.

Đồng đô la Mỹ cũng tăng khoảng 0.5% so với rổ sáu đồng tiền khác sau phán quyết của tòa án.

Người phát ngôn Nhà Trắng đã chỉ trích phán quyết này, nói rằng “không phải là nhiệm vụ của các thẩm phán không được bầu để quyết định cách giải quyết đúng đắn một tình trạng khẩn cấp quốc gia“. Ông nói thêm: “Tổng Thống Trump đã cam kết đặt nước Mỹ lên hàng đầu, và chính quyền cam kết sử dụng mọi đòn bẩy quyền hành pháp để giải quyết cuộc khủng hoảng này và khôi phục sự vĩ đại của nước Mỹ.”

Quyết định của Tòa Án Thương Mại Quốc Tế sẽ có ý nghĩa sâu rộng đối với chính sách thương mại của Trump vì nó dường như ngăn cản tổng thống áp đặt thuế quan bằng cách sử dụng lý do mà ông đã tuyên bố.

Chính quyền có kế hoạch kháng cáo, theo một hồ sơ tòa án.

Chế độ thuế quan ngày 2 tháng 4 của Trump đã gây ra nhiều tuần biến động thị trường tài chính, nhưng đã dịu đi khi ông rút lại một số khoản thuế mạnh mẽ nhất đối với các đối tác thương mại, bao gồm Trung Quốc.

Trump đã trì hoãn việc áp đặt các khoản thuế khác, tùy thuộc một phần vào sự sẵn lòng của các quốc gia trong việc đạt được các thỏa thuận thương mại với Mỹ.

Đảng Dân Chủ đã hoan nghênh phán quyết này. “Tôi đã lập luận ngay từ đầu rằng tuyên bố của Donald Trump rằng ông có thể đơn giản ban hành các khoản thuế mới cao ngất ngưởng đối với hàng hóa nhập khẩu phụ thuộc vào việc bóp méo Hiến pháp đến mức không thể nhận ra,” Ron Wyden, thượng nghị sĩ từ Oregon, nói.

“Các khoản thuế thương mại của Trump đã đẩy giá hàng tạp hóa và ô tô lên cao, đe dọa thiếu hụt các mặt hàng thiết yếu và phá vỡ chuỗi cung ứng cho các doanh nghiệp Mỹ lớn và nhỏ.“

Tòa án đã xem xét hai thách thức riêng biệt nhưng tương tự đối với thuế quan của Trump vào tháng 5. Một là từ một nhóm các doanh nghiệp Mỹ cho rằng các khoản thuế đã gây hại cho họ, do nhà nhập khẩu rượu VOS Selections đứng đầu. Thứ hai là từ 12 tiểu bang của Mỹ do Oregon dẫn đầu, cho rằng thuế quan sẽ làm tăng chi phí mua thiết bị và vật tư thiết yếu cho các tổ chức được tài trợ công.

Trong phiên điều trần của Oregon, luật sư Bộ Tư Pháp Brett Shumate nói rằng lệnh cấm đối với thuế quan “sẽ hoàn toàn làm tê liệt tổng thống” khi ông đang ở trên trường thế giới cố gắng đạt được các thỏa thuận thương mại. Thẩm phán Jane Restani trả lời rằng, tòa án không thể vì lý do chính trị mà cho phép tổng thống làm “điều gì đó mà ông ấy không được phép làm theo luật định”.

Trong phiên điều trần của VOS Selections, luật sư chính phủ Eric Hamilton nói rằng việc công bố thuế quan đã khiến các quốc gia bắt đầu đàm phán thỏa thuận thương mại với Trump. “Đừng tranh cãi về chính sách với tòa án, đó không phải là việc của chúng tôi,” Restani trả lời.

Theo Hiến Pháp Hoa Kỳ, Quốc hội có quyền đặt thuế quan. Nhưng chính quyền Trump đã nói rằng Đạo Luật Quyền Hạn Kinh tế Khẩn Cấp Quốc Tế trao cho tổng thống quyền làm như vậy nếu có tình trạng khẩn cấp quốc gia được tuyên bố.

Ông đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp trong một sắc lệnh hành pháp vào ngày 2 tháng 4, nói rằng các yếu tố bao gồm việc thiếu sự đối ứng trong quan hệ thương mại song phương, và các chính sách của các đối tác thương mại của Mỹ gây kìm hãm tiền lương trong nước, đều cấu thành một “mối đe dọa bất thường và đặc biệt” đối với nền kinh tế và an ninh quốc gia của Mỹ.

Các vụ kiện đã thách thức việc ông sử dụng các quyền hạn đó. Jeffrey Schwab, luật sư của VOS Selections và bốn doanh nghiệp khác thách thức thuế quan, đã cáo buộc tổng thống trong một phiên điều trần về “sự mở rộng quyền hành pháp chưa từng có và bất hợp pháp“.

Trong vài ngày qua, Trump đã đồng ý trì hoãn các mức thuế 50% mà ông đe dọa đối với EU sau khi nói chuyện với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen.

Mỹ và Trung Quốc đã đồng ý giảm thuế trong 90 ngày trong một sự giảm leo thang lớn. Điện thoại thông minh và các thiết bị điện tử khác nhập khẩu vào Mỹ từ Trung Quốc đã được miễn trừ, nhưng Trump đã ra dấu hiệu rằng điều này sẽ chỉ là tạm thời.

Theo Financial Times, link gốc