VCB: Thúc đẩy tăng trưởng tín dụng để vượt qua thách thức thuế quan

Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCB) đang đối mặt với những lo ngại về chính sách thuế quan và áp lực NIM trong ngắn hạn, nhưng vẫn duy trì vị thế là một trong những ngân hàng hàng đầu Việt Nam với chất lượng tài sản vượt trội và tiềm năng tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ. Mặc dù Vietcap, KBSV và BSC có những điều chỉnh dự phóng lợi nhuận và giá mục tiêu, nhưng các công ty chứng khoán này đều duy trì khuyến nghị MUA hoặc Khả quan đối với cổ phiếu VCB.

Kết quả kinh doanh Quý 1/2025: Đối mặt thách thức, điểm sáng từ thu nhập ngoài lãi

Trong Quý 1/2025, VCB ghi nhận Lợi nhuận trước thuế (LNTT) đạt 8,702 tỷ VND (+1,3% yoy). Thu nhập lãi thuần giảm nhẹ, đạt 13,687 tỷ VND (-2.8% yoy), trong khi tổng thu nhập ngoài lãi đạt 3,600 tỷ VND (+12% yoy), chủ yếu nhờ hoạt động kinh doanh FX đạt 2,000 tỷ VND (+69% yoy) và thu nhập khác đạt 700 tỷ VND (+30% yoy). Điều này cho thấy điểm sáng đến từ các hoạt động thu ngoài lãi, phù hợp với kỳ vọng. Chi phí trích lập dự phòng ở mức thấp, chỉ 800 tỷ VND (-50% yoy), giúp hỗ trợ lợi nhuận.

Tăng trưởng tín dụng: Mặc dù tăng trưởng tín dụng Quý 1/2025 chỉ đạt 1.2% (thấp hơn mức 3.9% của toàn ngành), nhưng nếu cộng thêm 51 nghìn tỷ đồng dư nợ đã bán cho VCB Neo, tăng trưởng tín dụng thực tế của VCB đạt 4.7%, cho thấy hoạt động kinh doanh vẫn rất tích cực. Vietcap kỳ vọng VCB sẽ ghi nhận tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ hơn trong các quý tới.

Áp lực NIM: Thu nhập lãi thuần giảm và chi phí vốn có dấu hiệu nhích lên (đạt 2.5% trong quý, +31bps so với quý trước) cho thấy áp lực từ phía NIM. BSC cho rằng NIM của VCB sẽ còn gặp nhiều áp lực trong phần còn lại của năm 2025 do vai trò dẫn dắt trong việc thực hiện các định hướng của cơ quan điều hành về giảm mặt bằng lãi suất qua các gói cho vay ưu đãi.

Chất lượng tài sản: Vững vàng dẫn đầu ngành

VCB tiếp tục kiểm soát chất lượng tài sản tốt nhất ngành:

• Tỷ lệ nợ xấu và nợ nhóm 2 tại cuối Quý 1/2025 lần lượt đạt 1.0% (+6bps so với quý trước) và 0.3% (+2bps so với quý trước), duy trì tỷ lệ nợ quá hạn thấp nhất ngành.
• Bộ đệm dự phòng mạnh: Tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLCR) dù giảm nhẹ xuống 216% (-7 điểm % so với quý trước) nhưng vẫn giữ vững vị thế dẫn đầu ngành và bỏ xa top 2 (CTG với 137%). Điều này cho thấy VCB có bộ đệm dự phòng vững chắc và bảng cân đối kế toán lành mạnh, sẵn sàng ứng phó với các bất ổn kinh tế.

Triển vọng kinh doanh 2025 và câu chuyện bán vốn:

• Tăng trưởng tín dụng: Kế hoạch tăng trưởng tín dụng theo hạn mức 16.28% (bao gồm cả dư nợ bán cho VCB Neo), phân bổ đều giữa bán lẻ và bán buôn. VCB được kỳ vọng sẽ hưởng lợi lớn từ chính sách thúc đẩy đầu tư hạ tầng của Chính phủ và lợi thế chi phí huy động vốn thấp để thu hút khách hàng bán lẻ chất lượng cao.
• Huy động thị trường 1: Mục tiêu tăng trưởng 8%, điều chỉnh phù hợp với tình hình tăng trưởng tín dụng.
• Kiểm soát nợ xấu: Tỷ lệ nợ xấu theo Thông tư 11 kiểm soát dưới 1.5%. Chi phí tín dụng ở mức 0.3%.
• LNTT hợp nhất: Dự kiến tăng trưởng 3.5% so với cùng kỳ (theo BSC).
• Phát hành riêng lẻ: Kế hoạch chào bán tối đa 543.1 triệu cổ phiếu (6.5% vốn cổ phần) cho tối đa 55 nhà đầu tư chuyên nghiệp trong giai đoạn 2025-2026, dự kiến thu về 36,300 tỷ đồng. Tuy nhiên, BSC cho rằng có thể mất thêm thời gian để VCB thực hiện kế hoạch này, ít nhất là đến cuối năm nay.
• Tái cơ cấu VCB Neo: VCB đã cử nhân sự có kinh nghiệm hỗ trợ điều hành, VCB Neo đã go-live hệ thống core banking và ra mắt app, đang có kế hoạch tái cơ cấu hệ thống chi nhánh và nhân sự. BLĐ cho biết VCB Neo đã có mức tăng trưởng dương về cả dư nợ và LNTT trong Quý 1.

 Đánh giá về rủi ro chính sách thuế quan của Mỹ

Chính sách thuế quan của Hoa Kỳ đang đè nặng lên tâm lý nhà đầu tư đối với VCB do ngân hàng có thế mạnh ở lĩnh vực thương mại (10% tín dụng nằm ở phân khúc FDI, 20% thị phần trong mảng tài trợ thương mại/thanh toán quốc tế).

• Tác động trực tiếp: Thặng dư thương mại thu hẹp và sự suy giảm của vốn đổ vào Việt Nam sẽ gây áp lực lên tỷ giá USD/VND.
• Tác động gián tiếp: Giảm lợi nhuận do thu hẹp thị trường xuất khẩu, rủi ro tỷ giá, ảnh hưởng đến chất lượng tài sản và chi phí trích lập, đặc biệt với các SME. Hoạt động giải ngân tín dụng và mảng tài trợ thương mại/dịch vụ ngoại hối có thể suy giảm.

Tuy nhiên, cả Vietcap và BSC đều cho rằng tác động của thuế quan đến VCB là không quá lớn:

• Mức thuế chính thức dự kiến sẽ thấp hơn nhiều so với con số ban đầu (46%).
• Các doanh nghiệp VCB tài trợ tín dụng phần lớn có nền tảng tài chính tốt và đã xây dựng kế hoạch giảm thiểu rủi ro.
• VCB có vị thế tốt để giảm thiểu các tác động tiêu cực bằng cách tái định hướng hoạt động tín dụng sang các lĩnh vực ít bị ảnh hưởng hơn.

Định giá và khuyến nghị

• KBSV (9.6.2025) đưa ra khuyến nghị MUA với giá mục tiêu 70,700 đồng. KBSV cho rằng mức P/B dự phóng 2025 bằng 3.2 lần là hợp lý. Tiềm năng tăng giá là 25% so với giá đóng cửa ngày 5.6.2025.

• Vietcap (23.5.2025): Duy trì khuyến nghị MUA nhưng điều chỉnh giảm 4.4% giá mục tiêu xuống 73,200 đồng/cổ phiếu. Dự báo lợi nhuận giai đoạn 2025-2029 giảm 9% (chủ yếu do giả định NIM thấp hơn và thu nhập ngoài lãi ròng (NFI) Quý 1/2025 thấp hơn kỳ vọng).

• BSC (28.5.2025): Đưa ra khuyến nghị MUA với giá mục tiêu gần nhất là 69,200 đồng/cổ phiếu. BSC nhận định dù triển vọng tăng trưởng lợi nhuận trong 2025 cải thiện so với 2024, những yếu tố khó khăn về nhu cầu tín dụng bán lẻ và bất định từ chính sách thuế quan sẽ ảnh hưởng đến KQKD của VCB. Tuy nhiên, với P/B thị trường trên giá trị sổ sách (P/BTTM) đã về mức thấp nhất 7 năm qua (2.3x so với đáy 2,2x), BSC cho rằng giá cổ phiếu đã phản ánh những khó khăn này và là mức định giá hấp dẫn để tích lũy cổ phiếu của ngân hàng có chất lượng tài sản dẫn đầu ngành.

Các yếu tố hỗ trợ định giá cao hơn của VCB:

• Dẫn đầu về tài trợ thương mại và thanh toán quốc tế (thị phần 19.8% năm 2024).
• Tỷ lệ CASA và tiền gửi ngoại tệ nằm trong top 3, giúp VCB có COF thấp nhất.
• Kiểm soát một trong những hệ thống thanh toán ngoại hối liên ngân hàng chính.
• Tỷ lệ LLR/nợ xấu cao nhất ngành (216% Quý 1/2024), tạo bộ đệm dự phòng vững chắc.
• Tiềm năng tăng trưởng ROE và ROA nhờ khai thác phân khúc bán lẻ và nhận hạn mức tín dụng cao hơn từ NHNN qua việc hỗ trợ TCTD yếu kém.

Elibook Team cho rằng VCB, với vị thế vững chắc, chất lượng tài sản hàng đầu và chiến lược phát triển thận trọng nhưng linh hoạt, vẫn là một ngân hàng hàng đầu tại Việt Nam.

Mặc dù có những thách thức ngắn hạn về NIM và tác động gián tiếp từ thuế quan, nhưng tiềm năng tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ trong các quý tới, cùng với khả năng duy trì bộ đệm dự phòng vững chắc và lợi thế cạnh tranh cốt lõi, sẽ giúp VCB tiếp tục vượt qua khó khăn.

RS của VCB là 20, nằm trong số các cổ phiếu hoạt động kém trên thị trường. Nhưng với vai trò là cổ phiếu blue chip, dòng tiền có thể để mắt tới VCB trong thời gian tới để đỡ thị trường chung.