Ngành ngân hàng Việt Nam đang đối mặt với những thách thức và cơ hội đan xen trong Quý 1/2025, theo đánh giá từ Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC). Mặc dù thanh khoản và lãi suất duy trì ổn định, tỷ lệ NIM (biên lãi ròng) tiếp tục gặp sức ép do chính sách tiền tệ mở rộng và cạnh tranh gia tăng. Tuy nhiên, HSC kỳ vọng tình hình sẽ cải thiện trong nửa cuối năm 2025 nhờ cầu tín dụng tăng lên và tỷ lệ NIM ổn định trở lại. Những lựa chọn cổ phiếu hàng đầu của HSC bao gồm: ACB, CTG, MBB, STB và TCB
Môi trường hoạt động và những rủi ro tiềm ẩn
Thanh khoản hệ thống ngân hàng được duy trì ổn định kể từ đầu năm nhờ các biện pháp hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và việc Kho bạc Nhà nước chuyển tiền gửi sang các ngân hàng thương mại quốc doanh. Tuy nhiên, tỷ lệ LDR (tỷ lệ dư nợ trên tổng tiền gửi) tăng cao cho thấy áp lực lên thanh khoản.
Mặc dù chất lượng tài sản chưa cải thiện rõ rệt, động thái luật hóa Nghị quyết 42/2017 về xử lý nợ xấu được kỳ vọng sẽ tác động tích cực đến hoạt động thu hồi nợ trong thời gian tới. HSC dự báo tăng trưởng tín dụng sẽ tăng tốc từ Quý 2/2025 và duy trì đà tăng trưởng vững chắc trong năm 2026-2027, với mặt bằng lãi suất cho vay thấp để hỗ trợ nền kinh tế.
Một rủi ro đáng chú ý là chính sách thuế quan của Mỹ, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các ngành xuất khẩu của Việt Nam, làm giảm nhu cầu tín dụng, gia tăng biến động tỷ giá và tạo thêm áp lực lên tỷ lệ NIM. Tuy nhiên, HSC nhận định tác động này gián tiếp và không quá lớn trong ngắn hạn, đặc biệt khi các biện pháp hỗ trợ từ NHNN có thể được triển khai.
Triển vọng lợi nhuận và điều chỉnh dự báo
Do triển vọng tỷ lệ NIM kém tích cực hơn dự kiến, HSC đã giảm bình quân 3.5% dự báo lợi nhuận thuần cho các ngân hàng trong phạm vi phân tích cho giai đoạn 2025-2026. Theo dự báo mới, lợi nhuận thuần toàn ngành dự kiến tăng trưởng 13.1% trong năm 2025, 17.3% trong năm 2026 và 18.4% trong năm 2027.
Trong Quý 1/2025, lợi nhuận thuần của các ngân hàng tăng trưởng khá khiêm tốn (9.1% yoy và có sự phân hóa. Thu nhập lãi thuần chỉ tăng nhẹ 4.8% do tỷ lệ NIM giảm đáng kể 32 điểm cơ bản so với Quý trước, chủ yếu do lợi suất tài sản giảm. Tuy nhiên, thu nhập từ thu hồi nợ xấu tăng mạnh, cho thấy thị trường bất động sản đang có dấu hiệu cải thiện.
NIM: Áp lực hiện tại và kỳ vọng phục hồi
Tỷ lệ NIM tiếp tục thu hẹp trong Quý 1/2025, chủ yếu do chính sách của NHNN nhằm giảm lãi suất cho vay để kích thích tăng trưởng kinh tế, tạo ra áp lực cạnh tranh giữa các ngân hàng. Các yếu tố khác như nhu cầu tín dụng thấp do yếu tố mùa vụ và tỷ lệ các khoản vay ngắn hạn tăng cũng góp phần làm giảm NIM.
HSC dự báo tỷ lệ NIM sẽ đi ngang trong Quý 2/2025 và sau đó cải thiện nhẹ khoảng 10-20 điểm cơ bản trong nửa cuối năm, dẫn đến tỷ lệ NIM cả năm 2025 ước tính giảm nhẹ khoảng 20 điểm cơ bản. Sự cải thiện về lợi suất gộp sẽ phụ thuộc vào nhu cầu tín dụng thực tế phục hồi và cơ cấu các khoản vay chuyển dịch sang các kỳ hạn dài hơn.
Chất lượng tài sản và các quy định mới
Chất lượng tài sản tiếp tục là mối lo ngại khi tỷ lệ nợ xấu của 14 ngân hàng trong phạm vi phân tích của HSC tăng 28 điểm cơ bản so với Quý trước, lên 2.04% trong Quý 1/2025. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLR) đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ Quý 1/2019, tạo áp lực lên lợi nhuận tương lai.
Tuy nhiên, động thái luật hóa Nghị quyết 42/2017 được kỳ vọng sẽ giúp đẩy nhanh quá trình xử lý nợ xấu, giảm thiểu rào cản pháp lý và thủ tục. Việc luật hóa này bao gồm quyền tịch thu tài sản đảm bảo, bảo vệ tài sản đảm bảo và hoàn trả tài sản đảm bảo từ các sự kiện pháp lý, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý nợ xấu và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động tín dụng.
Ngoài ra, Nghị định 69/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 19/5/2025 cho phép các ngân hàng thương mại tư nhân tham gia tái cơ cấu (HDB, MBB, VPB) có thể nâng trần sở hữu nước ngoài lên tối đa 49%, mở ra cơ hội huy động vốn và củng cố nền vốn.
Định giá và lựa chọn cổ phiếu hàng đầu
Giá cổ phiếu ngành ngân hàng đã giảm 1.2% kể từ đầu năm, kém tích cực hơn VN-Index. Tuy nhiên, sau đợt điều chỉnh mạnh do thông báo của ông Trump về chính sách thuế đối ứng, cổ phiếu ngành ngân hàng đã phục hồi 14.5% từ ngày 9/4 đến 30/5/2025. Hiện ngành đang giao dịch với P/B trượt dự phóng 1 năm là 1.13 lần, thấp hơn 0.54 độ lệch chuẩn so với bình quân quá khứ, tiềm năng tăng giá bình quân 20%.
Những lựa chọn cổ phiếu hàng đầu của HSC bao gồm: ACB, CTG, MBB, STB và TCB. HSC cũng ưa thích HDB và VPB cho nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro cao hơn, và ACB cho nhà đầu tư dài hạn với tính phòng thủ cao.