Chiến lược năng lượng xanh ra sao sau Quy HOạch Điện VIII sửa đổi? Ai hưởng lợi nhất?

Luật Điện lực mới (2024) và Quy hoạch điện VIII sửa đổi đang tạo thành một chiến lược đồng bộ nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam, với trọng tâm là năng lượng tái tạo và an ninh năng lượng. Những chính sách này không chỉ củng cố cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 mà còn tạo thành nền tảng quan trọng cho tăng trưởng dài hạn của ngành điện.

Luật Điện lực 2024 và Quy hoạch điện VIII sửa đổi: Nền tảng đồng bộ

Luật Điện lực 2024, vừa được Quốc hội thông qua, kết hợp với Quy hoạch điện VIII sửa đổi, tạo nên định hướng chiến lược cho ngành điện Việt Nam. Ba mục tiêu trọng tâm bao gồm:

• Đẩy nhanh phát triển năng lượng tái tạo và năng lượng mới: Bao gồm điện mặt trời (áp mái, nổi), điện gió ngoài khơi (ưu tiên quốc gia), hydro xanh, amoniac xanh, và cơ chế điện tự sản tự tiêu.
• Đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia: Thông qua cơ cấu nhiên liệu đa dạng (LNG, khí nội địa, điện hạt nhân) và hệ thống lưới điện ổn định, kết nối hiệu quả. Đặc biệt, Nhà nước giữ độc quyền trong đầu tư, xây dựng và vận hành các nhà máy điện hạt nhân.
• Thúc đẩy thị trường điện cạnh tranh: Bao gồm cơ chế giá điện theo thị trường, cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) cho các doanh nghiệp tiêu thụ lớn, và dần loại bỏ bù chéo giữa các nhóm khách hàng.

Đối với điện khí LNG, một quy định quan trọng yêu cầu các dự án phải đảm bảo tỷ lệ sản lượng điện hợp đồng dài hạn (Qc) tối thiểu 65% so với sản lượng điện bình quân hằng năm của nhà máy trong thời gian trả nợ vay (tối đa 10 năm).

Quy hoạch điện VIII sửa đổi mang đến lộ trình đầy tham vọng:

• Năng lượng tái tạo: Tổng công suất lắp đặt từ năng lượng tái tạo dự kiến đạt 75,000–116,000 MW vào năm 2030 và lên tới 534,000 MW vào năm 2050 (cao hơn đáng kể so với kế hoạch ban đầu). Đặc biệt, điện mặt trời và điện gió ngoài khơi có mục tiêu tăng trưởng mạnh mẽ. Hệ thống lưu trữ năng lượng bằng pin (BESS) cũng được quy hoạch mở rộng hơn 200% vào năm 2050.
• Nhiệt điện: Nhiệt điện than tăng nhẹ đến 2030 và loại bỏ hoàn toàn vào 2050. LNG đóng vai trò năng lượng chuyển tiếp trong ngắn và trung hạn.
• Năng lượng hạt nhân: Chính thức đưa năng lượng hạt nhân trở lại chiến lược dài hạn với mục tiêu 6,000–6,400 MW vào 2035 và bổ sung 8,000 MW vào 2050, giao EVN và Petrovietnam làm chủ đầu tư các dự án đầu tiên.
• Phát triển lưới điện: Nhấn mạnh hiện đại hóa hệ thống truyền tải (220 kV, 500 kV) và phát triển lưới điện thông minh, bao gồm các tuyến HVDC quy mô lớn sau năm 2030 để kết nối liên vùng và xuyên biên giới.

Cơ hội cho các doanh nghiệp ngành điện

Trong bối cảnh cải cách pháp lý và lộ trình phát triển điện đầy tham vọng, các doanh nghiệp ngành điện có vị thế thuận lợi:

• GEG, PC1 và REE: Có vị thế thuận lợi nhờ hoạt động trong lĩnh vực năng lượng sạch và tổng thầu EPC.

  • GEG: Hưởng lợi từ các chính sách ưu tiên năng lượng tái tạo, với các dự án điện mặt trời (Đức Huệ 2) và điện gió (VPL2) sắp triển khai. HSC nâng 79% dự báo lợi nhuận năm 2025 cho GEG nhờ giá bán điện thực tế cao hơn và ghi nhận doanh thu từ dự án TPD1.
  • PC1: Là lựa chọn hàng đầu của HSC nhờ năng lực tổng thầu EPC vượt trội và khả năng hưởng lợi đáng kể từ mục tiêu mở rộng lưới điện trong Quy hoạch điện VIII. HSC tăng 20% dự báo lợi nhuận năm 2025 cho PC1 nhờ doanh thu EPC cao hơn và tiến độ ghi nhận doanh thu BĐS được đẩy nhanh.
  • REE: Tiếp tục mở rộng danh mục năng lượng tái tạo với các dự án thủy điện (Trà Khúc 2, Thác Bà 2) và điện gió (Duyên Hải), đồng thời đang đề xuất thêm các dự án điện gió quy mô lớn. HSC tăng nhẹ 2,1% và 3% dự báo lợi nhuận thuần cho năm 2025 và 2026 cho REE, phản ánh tỷ giá USD/VND cao hơn và việc bổ sung Thác Bà 2.

• POW và PGV: Hưởng lợi từ việc triển khai các nhà máy LNG và công suất cải thiện của mảng nhiệt điện.

  • POW: Dự kiến có chuyển biến tích cực khi hai nhà máy điện khí LNG Nhơn Trạch 3 và 4 đi vào vận hành thương mại vào cuối năm 2025 (dù tiến độ chậm hơn dự kiến ban đầu). HSC giảm 36% dự báo lợi nhuận thuần năm 2025 của POW do đóng góp thấp hơn từ NT3&4 trong giai đoạn đầu vận hành và chi phí lãi vay tăng. Tuy nhiên, kỳ vọng phục hồi mạnh mẽ từ 2026-2027 khi hai nhà máy này vận hành toàn phần. POW cũng đang mở rộng sang các ứng dụng năng lượng sạch (trạm sạc xe điện).
  • PGV: Định hướng chuyển dịch sang năng lượng xanh với kế hoạch LNG dài hạn, điện gió ngoài khơi, thủy điện và điện linh hoạt, dù các dự án này mang tính dài hạn. HSC duy trì dự báo lợi nhuận cho PGV nhờ sản lượng huy động mạnh mẽ từ các nhà máy nhiệt điện khí và than.

Thị trường phản ứng và khuyến nghị của HSC

Trong 3 tháng qua, cổ phiếu ngành điện trong danh sách khuyến nghị của HSC ghi nhận mức sinh lời bình quân 3.4%, thấp hơn nhẹ so với VN-Index (4,1%), nhưng có sự phân hóa. GEG và POW có diễn biến vượt trội, phản ánh sự phù hợp cao với xu hướng chuyển dịch năng lượng xanh.

HSC tiếp tục duy trì PC1 là lựa chọn hàng đầu nhờ năng lực EPC vượt trội và khả năng hưởng lợi đáng kể từ mục tiêu mở rộng lưới điện trong Quy hoạch điện VIII sửa đổi.

1. PC1: Triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ từ EPC và Bất động sản, HSC duy trì khuyến nghị Mua vào

Công ty Chứng khoán HSC tiếp tục đánh giá cao Công ty Cổ phần Xây lắp Điện I (PC1) và duy trì khuyến nghị Mua vào, đồng thời nâng 7% giá mục tiêu lên 30,000đ/cổ phiếu. Mức giá mục tiêu mới này mang lại tiềm năng tăng giá hấp dẫn là 36%, cho thấy triển vọng tích cực của PC1 trong ngành điện Việt Nam.

PC1: KQKD Q1/2025 kém khả quan, nhưng triển vọng dài hạn vẫn có thể kỳ vọng được!

PC1 đang giao dịch với P/E trượt dự phóng 1 năm là 10.9 lần, thấp hơn 0.9 độ lệch chuẩn so với bình quân quá khứ, cho thấy mức định giá hấp dẫn so với tiềm năng tăng trưởng. Tại giá mục tiêu mới, P/E dự phóng năm 2025 và 2026 lần lượt là 13.7 lần và 12.8 lần.

HSC dự báo lợi nhuận thuần của PC1 sẽ đạt tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 22% trong giai đoạn 2024-2027, được hỗ trợ bởi đà tăng ổn định của mảng xây lắp EPC và bất động sản dân dụng.

• Điều chỉnh tăng dự báo lợi nhuận năm 2025: HSC tăng 20% dự báo lợi nhuận thuần năm 2025 cho PC1. Sự điều chỉnh này chủ yếu nhờ vào:

  • Mảng EPC (Thiết kế, Cung ứng vật tư và Xây lắp) ghi nhận doanh thu mạnh mẽ: PC1 đang có vị thế chiến lược để hưởng lợi từ làn sóng đầu tư vào ngành điện, đặc biệt là các dự án lưới điện trọng điểm. Giá trị hợp đồng EPC chưa triển khai lớn (6,892 tỷ đồng vào cuối năm 2024) đảm bảo nguồn doanh thu ổn định. Các dự án lớn như nhà máy điện gió Camarines Sur (Philippines) và cáp ngầm ra Côn Đảo sẽ đóng góp đáng kể vào doanh thu EPC năm 2025.
  • Tiến độ bàn giao bất động sản khả quan: Lợi nhuận từ mảng bất động sản được kỳ vọng tăng trưởng mạnh mẽ, với 70% doanh thu từ dự án Golden Tower – Gia Lâm dự kiến sẽ được ghi nhận trong năm 2025 (khoảng 1,300 tỷ đồng).
  • Bất chấp biên lợi nhuận gộp chịu áp lực: Mặc dù doanh thu từ mảng khai khoáng dự kiến giảm do sản lượng và giá niken thấp hơn, và tỷ suất lợi nhuận gộp chung có thể thu hẹp nhẹ (giảm 1.4 điểm phần trăm) do chi phí thi công các dự án EPC cấp bách tăng cao, tổng doanh thu của PC1 vẫn được điều chỉnh tăng 22%.

• Vị thế dẫn đầu và định hướng chiến lược: PC1 được xem là lựa chọn hàng đầu của HSC trong ngành điện nhờ vị thế vững chắc trong lĩnh vực năng lượng với vai trò là nhà thầu EPC hàng đầu. Công ty có kinh nghiệm vững vàng trong các dự án lưới điện quốc gia và năng lượng tái tạo. Định hướng hoạt động của PC1 hoàn toàn phù hợp với Quy hoạch điện VIII sửa đổi và Luật Điện lực mới, cả hai đều nhấn mạnh mở rộng lưới điện, tích hợp năng lượng tái tạo và tăng cường sự tham gia của khu vực tư nhân.

• Dòng tiền ổn định từ mảng phát điện và tiềm năng mở rộng: PC1 hiện đang vận hành danh mục dự án điện đa dạng (thủy điện nhỏ và điện gió) với tổng công suất lắp đặt đạt 313 MW, mang lại dòng tiền ổn định. Hai dự án thủy điện nhỏ mới là Bảo Lạc A (30MW) và Thượng Hà (13MW) đang được thi công và dự kiến đi vào vận hành thương mại vào cuối năm 2026, góp phần vào chiến lược mở rộng dài hạn của PC1 trong mảng phát điện.

• 2. POW: Tiềm năng tăng trưởng vững chắc, HSC duy trì khuyến nghị Tăng tỷ trọng

Mặc dù đối mặt với một số chậm trễ trong ngắn hạn, Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (POW) vẫn được Công ty Chứng khoán HSC đánh giá cao với triển vọng tăng trưởng tích cực trong trung và dài hạn. HSC duy trì khuyến nghị Tăng tỷ trọng đối với cổ phiếu POW và điều chỉnh tăng 10% giá mục tiêu lên 14,900đ/cổ phiếu.

Giá cổ phiếu POW đã tăng 8% trong 3 tháng qua và diễn biến tích cực hơn so với VN-Index. POW đang giao dịch với P/E trượt dự phóng 1 năm là 23.3 lần, thấp hơn 0.7 độ lệch chuẩn so với bình quân quá khứ. Mức định giá hiện tại, mặc dù có vẻ cao so với bình quân ngành, được lý giải bởi vai trò chiến lược của POW trong quá trình chuyển dịch năng lượng của Việt Nam sang LNG.

So sánh:

• KBSV duy trì khuyến nghị TRUNG LẬP đối với cổ phiếu POW với giá mục tiêu 14,800 VNĐ/cổ phiếu, tương ứng upside 13% so với giá đóng cửa ngày 09/06/2025.
• BSC thể hiện sự lạc quan hơn đối với POW khi đã nâng khuyến nghị từ “NẮM GIỮ” lên “MUA” với giá mục tiêu 16,600 VNĐ/CP, tương đương tiềm năng tăng giá 23% so với giá tham chiếu ngày 02/06/2025.

POW: Triển Vọng Tăng Trưởng Lợi Nhuận Mạnh Mẽ Nhờ Điện Khí và Chính Sách Mới

• Điều chỉnh dự báo lợi nhuận 2025 nhưng triển vọng dài hạn vẫn sáng: HSC điều chỉnh giảm 36% dự báo lợi nhuận thuần năm 2025 của POW. Nguyên nhân chủ yếu là do sự chậm trễ trong tiến độ vận hành thương mại toàn phần của hai dự án nhà máy điện khí LNG trọng điểm Nhơn Trạch 3 (NT3) và Nhơn Trạch 4 (NT4). Thay vì vận hành vào Quý 1/2025 như dự kiến ban đầu, cả hai nhà máy này dự kiến sẽ đi vào hoạt động thương mại đầy đủ vào Quý 3-4/2025 do vướng mắc về thủ tục pháp lý và hạ tầng liên quan. Điều này dẫn đến sản lượng điện và doanh thu thấp hơn kỳ vọng trong năm 2025, đồng thời chi phí lãi vay gia tăng cũng gây áp lực lên tỷ suất lợi nhuận.
• Phục hồi mạnh mẽ từ 2026-2027: Bất chấp những thách thức ngắn hạn, HSC kỳ vọng lợi nhuận của POW sẽ phục hồi đáng kể từ năm 2026 và 2027. Khi NT3 và NT4 vận hành toàn bộ công suất trong cả năm, doanh thu và lợi nhuận thuần của POW dự kiến sẽ tăng trưởng mạnh mẽ, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh cốt lõi đạt 29% trong giai đoạn 3 năm (2025-2027). Sản lượng điện khí dự kiến tăng 37% trong năm 2026, đạt 18.5 tỷ kWh.
• Tiên phong trong lĩnh vực điện khí LNG: NT3 và NT4 là hai nhà máy điện khí LNG đầu tiên tại Việt Nam với tổng công suất 1.6 GW và vốn đầu tư 1.4 tỷ USD. Các dự án này có ý nghĩa chiến lược trong bối cảnh nhu cầu điện tăng cao, đặc biệt ở miền Nam. POW đã ký hợp đồng cung cấp LNG dài hạn với PVGas và hoàn tất các hợp đồng mua bán điện (PPA) với EVN, đảm bảo an ninh nhiên liệu và khả năng tài chính cho dự án. Nghị định 56/2025/NĐ-CP cũng đảm bảo sản lượng hợp đồng tối thiểu (Qc) cho các nhà máy điện khí LNG, giúp tăng tính chắc chắn về tài chính.

3. REE: Tận dụng cơ hội chuyển dịch năng lượng, HSC tăng nhẹ giá mục tiêu

Công ty Chứng khoán HSC duy trì khuyến nghị đối với Công ty Cổ phần Cơ Điện Lạnh (REE) và tăng nhẹ 3.2% giá mục tiêu lên 79,500đ/cổ phiếu. Sự điều chỉnh này được thực hiện sau khi phân tích kết quả kinh doanh quý 1/2025 của REE, phản ánh tác động tích cực từ tỷ giá USD/VND tăng và đóng góp từ nhà máy thủy điện Thác Bà 2.

Tại giá mục tiêu mới , P/E dự phóng của REE cho năm 2025 và 2026 lần lượt là 14.1 lần và 14.7 lần. Mặc dù P/E trượt 1 năm hiện tại (13 lần) cao hơn bình quân quá khứ, HSC tin rằng tiềm năng tăng giá trong dài hạn của REE (12.9% tại giá mục tiêu mới) vẫn còn, đặc biệt nhờ vào các nhà máy điện mới, các dự án bất động sản nhà ở và tòa nhà văn phòng cho thuê – những yếu tố hiện chưa được phản ánh đầy đủ vào giá cổ phiếu.

So sánh: MBS (10.6.2025) duy trì khuyến nghị Khả quan đối với REE với giá mục tiêu 88,000 đồng/cổ phiếu, cao hơn 12% so với dự báo trước.

REE: Triển Vọng Tăng Trưởng Mạnh Mẽ Nhờ Điện Gió và Bất Động Sản

• Tăng nhẹ dự báo lợi nhuận: HSC tăng lần lượt 2.1% và 3% dự báo lợi nhuận thuần cho năm 2025 và 2026. Lý do chính bao gồm:
  • Tỷ giá USD/VND tăng: Việc điều chỉnh tỷ giá USD/VND lên 26,600 cho năm 2025 và 26,800 cho năm 2026 được kỳ vọng sẽ tác động tích cực đến lợi nhuận mảng điện của REE, do các mức giá FIT (giá ưu đãi cho năng lượng tái tạo) được cố định bằng USD.
  • Đóng góp từ Thủy điện Thác Bà 2: Nhà máy thủy điện Thác Bà 2 với công suất 19 MW đã chính thức đi vào vận hành từ tháng 4/2025 và sẽ đóng góp khoảng 20 tỷ đồng vào lợi nhuận trước thuế của REE.
• Vị thế thuận lợi trong bối cảnh Quy hoạch điện VIII sửa đổi: Quy hoạch điện VIII sửa đổi vừa được phê duyệt đã mở ra tiềm năng lớn cho phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam, với mục tiêu công suất điện tái tạo chiếm 45% tổng hệ thống điện quốc gia vào năm 2030. HSC nhận thấy REE đang nắm bắt xu hướng này thông qua việc mở rộng danh mục dự án điện tái tạo mới.
• Tiềm năng tăng trưởng dài hạn từ các dự án mới: Ngoài Thác Bà 2 đã đi vào vận hành, REE đang triển khai hai dự án thủy điện Trà Khúc (30 MW) và điện gió Duyên Hải 2 (48 MW), dự kiến vận hành thương mại vào Quý 4/2025. Mặc dù các dự án này chưa được đưa vào dự báo hiện tại, chúng sẽ là động lực tăng trưởng quan trọng trong tương lai.