Thuế Nhập Khẩu SUV Mỹ Về 0% Có Giúp VEA Hưởng Lợi?

Ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đang đứng trước một ngưỡng cửa mới với những đàm phán thương mại song phương tích cực giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Đặc biệt, tuyên bố từ Tổng thống Mỹ về một thỏa thuận thương mại mới, cho phép hàng hóa Mỹ, bao gồm cả xe SUV, nhập khẩu vào Việt Nam với mức thuế quan 0%, được kỳ vọng sẽ làm cho xe Mỹ giảm đi vài trăm triệu đến cả tỷ đồng.

Trong bối cảnh đó, Tổng Công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEA), với vai trò là đối tác quan trọng của các liên doanh ô tô lớn như Honda, Toyota, và Ford tại Việt Nam. Cổ tức mà Ford Việt Nam đóng góp về cho VEA mỗi năm khoảng 6%, còn khá khiêm tốn. Trên TTCK, cổ phiếu VEA tăng mạnh vào ngày 3.7.2025 sau khi có thông tin đàm phán thuế.

🚗 Thuế nhập khẩu SUV Mỹ về 0% có thể giúp giá xe giảm vài trăm triệu đến 1 tỷ đồng, nhưng tác động thực tế hạn chế do vẫn chịu thuế tiêu thụ đặc biệt cao, chi phí vận chuyển lớn và cạnh tranh từ xe lắp ráp trong nước.

🚗Tác động đến VEA là vừa phải, vì Ford Việt Nam – nơi VEA nắm 25% vốn – chỉ đóng góp khoảng 6% cổ tức; phần lớn lợi nhuận vẫn đến từ Honda và Toyota Việt Nam.

🚗VEA có nền tảng tài chính vững, cổ tức hấp dẫn (12%), nhưng lợi nhuận quý 1/2025 giảm do biên lợi nhuận các liên doanh bị thu hẹp; BSC dự báo LNST 2025 giảm 9% YoY, song vẫn đánh giá cổ phiếu hấp dẫn với tiềm năng phục hồi nửa cuối năm.

Thuế 0% cho SUV Mỹ: Kỳ vọng và Thực tế

“Tôi rất vinh dự khi được thông báo rằng tôi vừa ký một Thỏa thuận thương mại với Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam sau khi trao đổi với Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam- Ông Tô Lâm. Đây sẽ là Thỏa thuận hợp tác lớn giữa hai nước chúng ta. Các điều khoản là Việt Nam sẽ trả cho Hoa Kỳ mức Thuế quan 20% đối với bất kỳ và tất cả hàng hóa nào được gửi vào Lãnh thổ của chúng tôi và mức Thuế quan 40% đối với bất kỳ Hàng hóa trung chuyển nào. Đổi lại, Việt Nam sẽ làm một điều mà họ chưa từng làm trước đây, trao cho Hoa Kỳ QUYỀN TIẾP CẬN HOÀN TOÀN vào Thị trường Thương mại của họ. Nói cách khác, họ sẽ “MỞ THỊ TRƯỜNG CỦA HỌ CHO HOA KỲ”, nghĩa là chúng tôi sẽ có thể bán sản phẩm của mình vào Việt Nam với mức Thuế quan KHÔNG. Theo tôi, xe SUV hay đôi khi được gọi là Xe động cơ lớn, vốn rất được ưa chuộng tại Hoa Kỳ, sẽ là sự bổ sung tuyệt vời cho các dòng sản phẩm khác nhau tại Việt Nam. Được làm việc với Tổng Bí thư Tô Lâm, mà cá nhân tôi đã làm, thực sự là một niềm vui lớn. Cảm ơn các bạn đã quan tâm đến vấn đề này!”

Theo tuyên bố của Tổng thống Mỹ, một thỏa thuận thương mại mới đã được ký kết, theo đó Hoa Kỳ sẽ có “quyền tiếp cận hoàn toàn vào thị trường thương mại của Việt Nam”, cho phép sản phẩm Mỹ bán vào Việt Nam với mức thuế quan BẰNG KHÔNG. Điều này mở ra khả năng xe SUV, vốn rất được ưa chuộng tại Hoa Kỳ, sẽ trở thành một bổ sung tuyệt vời cho thị trường Việt Nam.

Kỳ vọng về giá cả: Nếu chính sách này trở thành hiện thực, giá xe SUV Mỹ nhập khẩu về Việt Nam có thể giảm đáng kể. Các chuyên gia ô tô nhận định, mức giảm tối đa có thể lên tới 20% đối với các dòng xe sang, SUV hoặc bán tải động cơ lớn. Chẳng hạn, một chiếc Ford Explorer 2.3L có giá hiện tại hơn 2 tỷ đồng, có thể giảm còn khoảng 1.8 tỷ đồng, tương đương với các đối thủ như Volkswagen Teramont X hay Hyundai Palisade.

Đối với xe sang như Mercedes-Benz GLE, GLS 450, Maybach GLS 480 hay BMW X5/X6/X7, dù giá có thể giảm vài trăm triệu đến hơn một tỷ đồng, nhưng vẫn ở mức cao (4.5 – 5.6 tỷ đồng cho GLE), và vẫn phải cạnh tranh với xe lắp ráp trong nước được hưởng ưu đãi.

Những rào cản khiến giá khó giảm sâu: Mặc dù thuế nhập khẩu về 0%, giá xe Mỹ vẫn chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác:

• Chi phí vận chuyển và bảo hiểm: Cao hơn đáng kể so với xe nhập từ khu vực ASEAN (Thái Lan, Indonesia).
• Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) và VAT: Đây là những sắc thuế lớn cấu thành giá xe, ví dụ một chiếc Jeep Wrangler 2.0L sau khi cộng TTĐB (45%) và VAT (10%), giá tại Việt Nam vẫn khoảng 3.2 tỷ đồng, dù đã giảm 500-600 triệu đồng so với hiện tại.  Không ít người lại cho rằng dù thuế nhập khẩu về 0%, giá xe ô tô Mỹ vào Việt Nam vẫn sẽ ở ngưỡng cao so với mặt bằng chung. Bởi lẽ, những mẫu ô tô Mỹ có đặc trưng là động cơ dung tích lớn, khiến chúng phải chịu mức thuế tiêu thụ đặc biệt cao nhất đối với ô tô (90–150% cho xe dưới 9 chỗ có động cơ dung tích trên 3.0L).
• Chi phí phân phối, bảo hành, sửa chữa: Để nhập khẩu chính hãng, doanh nghiệp phải đầu tư hệ thống lớn, làm tăng chi phí cấu thành giá bán.
• Chi phí trượt giá và chiến lược hãng: Giá xe thường tăng 1.5-2% mỗi năm để bù đắp chi phí biến động. Ngoài ra, nhiều hãng có thể sử dụng lợi nhuận từ việc giảm thuế để trang bị thêm tiện ích, công nghệ mới thay vì giảm giá bán.

Việc thuế nhập khẩu 0% chưa phải là lợi thế lớn cho xe nhập Mỹ bởi những dòng ô tô nhập khẩu Đông Nam Á cũng đang hưởng ưu đãi thuế quan tương đương.

Do đó, chúng tôi cho rằng, nếu được giảm thuế nhập khẩu xe Mỹ về 0%, giúp giảm giá xe vài trăm triệu đến 1 tỷ đồng, nó sẽ giúp người tiêu dùng Việt Nam có thêm nhiều lựa chọn hơn. Nhưng việc bùng nổ xe Mỹ vào Việt Nam chưa phải là kỳ vọng thực tế.

VEAM hiện nắm giữ 30% cổ phần Honda Việt Nam, 20% cổ phần Toyota Việt Nam, 25% cổ phần Ford Việt Nam.

Theo báo cáo tài chính của công ty mẹ VEA, nguồn thu lớn nhất của VEAM trong năm 2024 đến từ cổ tức của các liên doanh này, với tổng giá trị hơn 5,735 tỷ đồng. Trong đó, Honda Việt Nam đóng góp 5,079 tỷ đồng, Toyota Việt Nam trả hơn 261 tỷ đồng, và Ford Việt Nam đóng góp 334 tỷ đồng.

Do đó, chúng tôi cho rằng, tác động của việc xe Mỹ (Ford Việt Nam) lên VEA là vừa phải.

VEA: Kết quả kinh doanh Quý 1/2025 và Triển vọng theo BSC

BSC (1.7.2025) đưa ra giá mục tiêu 41,500 đồng/cổ phiếu, tương ứng upside +18% (đã bao gồm tỷ suất cổ tức 12%), dựa trên kỳ vọng  doanh thu thuần đạt 4,035 tỷ VNĐ (-2% YoY) và lợi nhuận thuần đạt 6,492 tỷ VNĐ (-12% YoY)

VEA đã công bố kết quả kinh doanh Quý 1/2025 với doanh thu đạt 1,049 tỷ VNĐ (+16% YoY, -9% QoQ) và LNST-CĐTS đạt 1,260 tỷ VNĐ (-11% YoY, -49% QoQ).

Như vậy, kết quả Quý 1/2025 của VEA lần lượt hoàn thành 26% và 19% dự phóng doanh thu và lợi nhuận thuần của BSC. Tuy nhiên, cần chú ý lợi nhuận của VEA thường tập trung vào nửa cuối năm.

Điểm đáng chú ý trong KQKD Quý 1/2025:

• Lợi nhuận từ các công ty liên doanh giảm 11% YoY, mặc dù doanh số ô tô tăng 28% YoY và xe máy tăng 8% YoY. Nguyên nhân được cho là do cạnh tranh gay gắt, các liên doanh phải tăng chiết khấu và giảm giá bán, ảnh hưởng tiêu cực đến biên lợi nhuận.
• Doanh thu tài chính giảm 16% YoY, đạt 200 tỷ VNĐ, do môi trường lãi suất giảm, vốn là một trong những nguồn thu quan trọng của VEA.

Cập nhật từ ĐHCĐ 2025:

• Kế hoạch 2025: Doanh thu 4,586 tỷ VNĐ (+12% YoY) và Lợi nhuận trước thuế 6,765 tỷ VNĐ (-9% YoY). Kế hoạch này cao hơn một chút so với dự báo của BSC.
• Cổ tức 2024: Đề xuất chia cổ tức tiền mặt 4,658 VNĐ/CP, tương đương 6,190 tỷ VNĐ (tỷ suất cổ tức 12%). VEA có lượng tiền mặt lớn (16,500 tỷ VNĐ tại Q1/2025), nên việc chi trả cổ tức không phải là vấn đề khó khăn.

Triển vọng 2025 theo BSC:

• Thuận lợi:
  • Tổng doanh số xe máy Honda tại Việt Nam có thể đạt 2.19 triệu chiếc (+2% YoY), được hỗ trợ bởi dự báo GDP 2025 tăng trưởng tích cực 6.6%.
  • Xe máy dưới 125cc được giảm 2% VAT từ 01/01/2025 đến 31/12/2026, áp dụng cho hầu hết sản phẩm xe máy Honda.
  • Tỷ suất cổ tức hiện tại 12% hấp dẫn so với lãi suất tiền gửi.
• Khó khăn:
  • Doanh số nhóm ô tô có thể giảm nhẹ -6% YoY do không còn chính sách giảm lệ phí trước bạ như năm 2024.
  • Công ty tiếp tục tiết giảm chi phí, tái cơ cấu các công ty con/liên kết và nghiên cứu tham gia ngành công nghiệp đường sắt, năng lượng tái tạo.

Mức định giá hiện nay của VEA được cho là khá rẻ với P/B dưới mức bình quân.

Trên đồ thị, RS của VEA là 65, nằm trong số các cổ phiếu hoạt động trung bình trên thị trường.

Ngày 3.7.2025, ngay sau khi có kết quả đàm phán thuế quan. Cổ phiếu VEA có điểm mua Pocket Pivot/Bounce từ MA50 ngày với kỳ vọng hưởng lợi khi thuế nhập khẩu xe Mỹ về 0%