TTCK Việt Nam
Trung Quốc tấn công hiệp định thương mại của Hoa Kỳ với Việt Nam
Việc tổng thống Mỹ tập trung trừng phạt ‘chuyển tải’ hàng hóa khiến Bắc Kinh tức giận.
-
Mỹ – Việt Nam ký thỏa thuận thương mại: Giảm thuế từ 46% xuống còn 20% với hàng xuất khẩu của Việt Nam, nhưng giữ mức thuế 40% với hàng “chuyển tải” – hàng hóa từ Trung Quốc đi qua Việt Nam nhằm né thuế.
-
🇨🇳 Trung Quốc phản ứng giận dữ: Bắc Kinh xem thỏa thuận là hành động nhằm kìm hãm xuất khẩu Trung Quốc, cảnh báo sẽ có biện pháp đáp trả để bảo vệ lợi ích quốc gia.
-
🌏 Tác động khu vực và chiến lược Mỹ: Hoa Kỳ đang tăng cường các thỏa thuận song phương với quốc gia gần Trung Quốc nhằm hạn chế ảnh hưởng chuỗi cung ứng của Bắc Kinh, đồng thời tạo áp lực khiến các nước phải giảm thương mại với Trung Quốc để được ưu đãi thuế.
Trung Quốc chỉ trích thỏa thuận thương mại Mỹ-Việt, trong bối cảnh Bắc Kinh lo ngại rằng Tổng Thống Hoa Kỳ đang sử dụng các cuộc đàm phán thuế quan “ngày giải phóng” với các nước thứ ba để kìm hãm cỗ máy xuất khẩu của nước này.
Thỏa thuận với Việt Nam sẽ giảm thuế đối với hàng xuất khẩu của Hà Nội từ mức đe dọa 46% xuống còn 20%, nhưng vẫn giữ mức thuế 40% đối với hàng hóa “chuyển tải” – được cho là nhằm vào hàng tái xuất khẩu của Trung Quốc sang Hoa Kỳ.
Thỏa thuận được công bố vào thứ Tư này là thỏa thuận thứ hai được coi là nhắm vào Trung Quốc kể từ khi Tổng Thống Donald Trump nêu rõ quyết định tăng thuế vào ngày 2 tháng 4. Vào tháng 5, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh đã nhất trí một thỏa thuận bao gồm các yêu cầu an ninh nghiêm ngặt đối với thép và dược phẩm, được cho là nhằm mục đích đẩy Trung Quốc ra khỏi chuỗi cung ứng của Anh.
Bộ Thương Mại Trung Quốc hôm qua cho biết họ đang “tiến hành đánh giá” thỏa thuận thương mại Mỹ-Việt, đồng thời nói thêm: “Chúng tôi kiên quyết phản đối bất kỳ bên nào ký kết thỏa thuận gây phương hại đến lợi ích của Trung Quốc. Nếu tình huống như vậy xảy ra, Trung Quốc sẽ có biện pháp đối phó kiên quyết để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình”.
Nhiều quốc gia đang chạy đua để đạt được các thỏa thuận thương mại với Hoa Kỳ trước thời hạn ngày 9 tháng 7, thời điểm mức thuế đối ứng bị đình chỉ của Trump có hiệu lực.
Việt Nam, một trong những quốc gia phụ thuộc nhiều nhất vào thương mại thế giới, có động lực đặc biệt mạnh mẽ để hành động nhanh chóng nhằm tránh thuế quan của Hoa Kỳ. Hoa Kỳ mua 30% hàng xuất khẩu của Việt Nam. Nhưng mức thuế quan cuối cùng đã thỏa thuận và khoản thuế bổ sung đối với vận chuyển trung chuyển phản ánh cái giá đắt đỏ mà Hà Nội phải trả để ký kết thỏa thuận, các nhà phân tích cho biết.
“Thỏa thuận mới giữa Hoa Kỳ và Việt Nam không chỉ là về thương mại; nó rõ ràng nhắm vào Trung Quốc… nó nhằm mục đích chặn dòng hàng hóa Trung Quốc thường di chuyển qua Việt Nam để tránh thuế hiện hành của Hoa Kỳ”, Julien Chaisse, chuyên gia luật kinh tế quốc tế tại Đại học Thành phố Hồng Kông, cho biết. “Điều này phù hợp với xu hướng rộng hơn nhiều: Hoa Kỳ đang sắp xếp các thỏa thuận song phương với các quốc gia gần Trung Quốc để thắt chặt hợp tác kinh tế và đồng thời, [khiến] Bắc Kinh khó mở rộng ảnh hưởng chuỗi cung ứng của mình hơn”.
Nhiều quốc gia Đông Nam Á đã thịnh vượng trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung bằng cách cung cấp các trung tâm sản xuất và xuất khẩu thay thế cho các công ty Trung Quốc tìm cách trốn thuế của Hoa Kỳ. Nhưng việc tận dụng chiến lược “Trung Quốc +1” này đã chuyển thành thặng dư thương mại lớn về hàng hóa với Hoa Kỳ.
Chuyên gia kinh tế trưởng phụ trách châu Á của Capital Economics, Mark Williams và chuyên gia kinh tế cấp cao phụ trách châu Á, Gareth Leather, cho biết: “Bài học quan trọng đối với các quốc gia khác từ thỏa thuận này, cũng như thỏa thuận mà Vương Quốc Anh đã nhất trí trước đó, là họ sẽ phải cắt giảm một số hoạt động thương mại với Trung Quốc”.
“Điều đó sẽ bị coi là hành động khiêu khích ở Bắc Kinh, đặc biệt nếu các điều kiện tương tự được đưa vào bất kỳ thỏa thuận nào khác được thống nhất trong những ngày tới.”
Các nhà phân tích cảnh báo thỏa thuận với Việt Nam, cũng như các thỏa thuận khác mà Bắc Kinh coi là gây nguy hiểm cho lợi ích của mình, cũng có thể làm suy yếu các cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung.
Trump gần đây tuyên bố một thỏa thuận thuế quan với Bắc Kinh đã được ký kết, nhưng vẫn còn lo ngại về các hạn chế của Trung Quốc đối với dòng xuất khẩu đất hiếm và kiểm soát xuất khẩu của Hoa Kỳ đối với công nghệ tiên tiến như chất bán dẫn.
Frederic Neumann, chuyên gia kinh tế trưởng phụ trách khu vực châu Á tại HSBC, cho biết: “Điều này chắc chắn có thể dẫn đến sự leo thang mới trong căng thẳng thương mại Mỹ – Trung nếu Mỹ khăng khăng áp dụng các hạn chế rất nghiêm ngặt từ bên thứ ba đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc“.
Adam Sitkoff, giám đốc điều hành Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Hà Nội, cho biết đây là một dấu hiệu tích cực cho thấy Việt Nam đã đạt được thỏa thuận trước thời hạn, tránh được tình trạng giống các quốc gia như Nhật Bản, nơi mà Trump lại tiếp tục đe dọa sẽ tăng thuế quan trong tuần này.
Điều quan trọng đối với Hà Nội sẽ là cách áp dụng mức thuế trung chuyển 40%. Việc trung chuyển rất khó để theo dõi và chính quyền Trump vẫn chưa nói rõ cách định nghĩa hoạt động này, mặc dù họ đã đưa vấn đề này lên hàng đầu trong các cuộc đàm phán thương mại với Việt Nam và các nước Đông Nam Á khác.
Brian Wong, một giáo sư tại trường đại học Hong Kong, cho biết Trung Quốc biết Hoa Kỳ sẽ gặp khó khăn trong việc thực thi các biện pháp trung chuyển, do tính phức tạp của thương mại toàn cầu. “Ma quỷ nằm ở chi tiết thực thi trái ngược với các thỏa thuận“, Wong nói. Lời lẽ của Bắc Kinh chủ yếu là “mang tính biểu diễn”.
Đối với Việt Nam, Sitkoff lưu ý rằng nhiều chi tiết của thỏa thuận vẫn chưa rõ ràng, chẳng hạn như mức thuế 20% có phải là mức thuế cuối cùng hay sẽ được áp dụng cộng thêm các mức thuế hiện hành, cũng như những sản phẩm nào sẽ phải chịu mức thuế 40%.
“Liệu mức thuế 40% đối với hàng hóa ‘chuyển tải’ có áp dụng cho bất kỳ sản phẩm nào có chứa nội dung từ quốc gia khác không?” ông nói. “Câu trả lời cho những câu hỏi này có thể là sự khác biệt giữa việc ăn mừng hay khóc lóc.”