Chốt lãi cũng giống như bắn súng, phải biết cách ngắm mục tiêu và “bóp cò” khi con mồi vào tầm ngắm. Bài viết sau đây là chia sẽ kinh nghiệm của tác giả trong việc thiết lập mục tiêu giá bằng đường trung bình di động và những bài học bởi Alexander Elder, tác giả cuốn sách hướng dẫn giao dịch tài chính bán chạy nhất mọi thời đại “THE NEW TRADING FOR A LIVING- PHƯƠNG PHÁP MỚI ĐỂ GIAO DỊCH KIẾM SỐNG”.
*Cuốn sách “THE NEW TRADING FOR A LIVING (MUA Ở ĐÂY)” được chuyển ngữ sang tiếng Việt và được phân phối độc quyền bởi Lê Đạt Chí & Trương Minh Huy theo giấy phép bản quyền của Alexander Elder. Giá sách là 300,000 đồng/bộ (gồm sách cứng và ebook sách hướng dẫn nghiên cứu). Ra mắt vào cuối tháng 7.2017.
*Mức giá trên chưa bao gồm phí vận chuyển.
Thiết lập mục tiêu lợi nhuận: “Vừa đủ” là từ khóa quan trọng
Thiết lập mục tiêu lợi nhuận cho giao dịch của bạn giống như bạn hỏi về lương và các lợi ích liên quan khi tìm kiếm một công việc. Bạn có thể kiếm tiền nhiều hoặc ít hơn so với kỳ vọng ban đầu, nhưng cần phải biết bạn nên kỳ vọng điều gì.
Hãy viết ra ba thông số quan trọng là mức giá mở vị thế, mục tiêu giá, và mức dừng lỗ cho mỗi kế hoạch giao dịch nhằm so sánh rủi ro và lợi nhuận. Khi tiềm năng lợi nhuận của bạn ít nhất gấp đôi so với rủi ro, đó là một tín hiệu giao dịch nên được thực hiện. Tôi ít khi thực hiện những tín hiệu giao dịch với tín hiệu lợi nhuận/rủi ro tiềm năng là 1:1- vì điều này giống như bạn đang chơi trò đặt cược màu sắc trên bàn quay. Việc xác định mức lợi nhuận mục tiêu và dừng lỗ một cách hợp lý và thực tế sẽ giúp các bạn đưa ra quyết định rõ ràng có nên thực hiện hay không thực hiện bất cứ một giao dịch nào.
Nên có mục tiêu giá khi tham gia mở vị thế, điều đó sẽ giúp bạn quyết định có nên tham gia cuôc chơi hay không.
Lợi nhuận tốt nhất nên gấp đôi rủi ro
Khi mới bắt đầu sự nghiệp giao dịch, tôi không nghĩ nhiều về mục tiêu lợi nhuận. Nếu bất cứ ai hỏi tôi về điều đó, tôi nói rằng không muốn giới hạn lợi nhuận tiềm năng của mình. Nhưng bây giờ thì tôi sẽ cười nếu ai đó cũng trả lời như vậy. Những người mới bắt đầu giao dịch thường không có một mức giá mục tiêu rõ ràng sẽ cảm thấy vui mừng khi cổ phiếu mà anh ấy mua đang tăng giá và sẽ trở nên thất vọng nhiều hơn khi nó đảo chiều đi xuống. Cảm xúc thôi thúc anh ta hành động tại những thời điểm tệ nhất: tiếp tục nắm giữ và bổ sung thêm vị thế mua tại đỉnh và bán đi cổ phiếu khi nó chạm đáy.
Mục tiêu thời gian đầu tư: Day Trader, Swing Trader hay Trend Following
Khi tính toán lợi nhuận tiềm năng cho mỗi giao dịch, chúng ta thường mắc phải một nghịch lý. Chúng ta kỳ vọng thời gian nắm giữ dài hơn, sẽ mang lại lợi nhuận tiềm năng lớn hơn. Một chứng khoán có thể tăng nhiều hơn trong một tháng so với một tuần. Tuy nhiên, khi thời gian nắm giữ càng dài, mức độ không chắc chắn sẽ lớn hơn. Phân tích kỹ thuật có thể khá tin cậy cho những chuyển động ngắn hạn nhưng sẽ có nhiều chuyển động ngạc nhiên bất ngờ xảy ra trong dài hạn.
Thật sai lầm khi nghĩ rằng Trend Following với khoảng thời gian dài sẽ mang lại lợi nhuận nhiều hơn so với Swing Trader trong một thời gian ngắn. Thực tế nhiều cổ phiếu mất vài tháng để tăng 50% (điều thường hay xảy ra với các blue chip) nhưng có một vài cổ phiếu tạo sóng 50% chỉ trong 2-4 tuần (điều thường hay xảy ra với các penny).
Tương tự không phải khi nào Swing Trader trong vài ngày cũng lãi nhiều hơn so với Day Trader trong ngày. Những lúc thị trường sập mạnh, Trader có thể kiếm 6% hoặc hơn chỉ trong một ngày trong khi Swing Trader phải mất vài ngày thậm chí cả tuần mới kiếm được.
Trong chương trước về lựa chọn khung thời gian giao dịch, chúng ta kiểm tra ba lựa chọn cơ bản của chúng ta. Trở thành một nhà đầu cơ vị thế hoặc trở thành nhà đầu tư nắm giữ vị thế trong vài tháng, thỉnh thoảng vài năm. Chúng ta có thể trở thành nhà giao dịch theo dao động (swing trader) với thời gian nắm giữ trong vài ngày hoặc thỉnh thoảng là 1 tuần. Khoảng thời gian kỳ vọng của các nhà giao dịch trong ngày, nắm giữ vị thế tính theo phút, hoặc thi thoảng là trong vài giờ đồng hồ. Đó là một lựa chọn mã mỗi trader cần phải xác định tùy vào mỗi thời điểm.
Đừng để một giao dịch lãi chuyển thành lỗ: Lập kế hoạch bảo vệ lợi nhuận
Đừng bao giờ để một vị thế đang có lãi thành khoản lỗ! Trước khi mở một giao dịch, hãy lập kế hoạch tại mức giá nào bạn sẽ bắt đầu bảo vệ khoản lợi nhuận của mình. Ví dụ, nếu mục tiêu lợi nhuận của bạn cho giao dịch này là 1,000 USD, bạn có thể xác định mức lợi nhuận khoảng 300 USD sẽ bắt đầu được bảo vệ. Một khi lợi nhuận cho vị thế đang mở tăng đến 300 USD, bạn sẽ di chuyển lệnh dừng lỗ đến điểm hòa vốn. Tôi gọi đó là di chuyển “khoanh vùng giao dịch”.
Ngay sau khi di chuyển lệnh dừng lỗ đến điểm hòa vốn, bạn cần tập trung vào việc bảo vệ phần lợi nhuận đang lớn dần. Hãy quyết định tỷ lệ phần trăm lợi nhuận mà bạn muốn bảo vệ.
Ví dụ, sau khi lệnh dừng lỗ hòa đạt tới điểm hòa vốn, bạn sẽ bảo vệ 1/3 lợi nhuận của vị thế đang mở. Nếu lợi nhuận của giao dịch đó nhảy lên 600 USD, bạn sẽ tiếp tục di chuyển lệnh dừng lỗ lên theo, sao cho khoản lợi nhuận 200 USD được bảo vệ.
Never let a profit run into a loss (Đừng bao giờ để một giao dịch lãi chuyển thành lỗ)
Các mức lợi nhuận cần bảo vệ không nên được thiết lập cứng nhắc. Bạn có thể sử dụng các tỷ lệ phần trăm khác nhau mức lợi nhuận cần bảo vệ tùy theo mức độ tự tin về giao dịch đang thực hiện và khả năng chấp nhận rủi ro.
Khi giao dịch đang thực hiện đi theo hướng dự đoán của bạn, phần lợi nhuận tiềm năng còn lại bắt đầu giảm xuống, trong khi rủi ro của bạn- là khoảng cách so với mức giá dừng lỗ- tăng dần. Giao dịch thực chất là công việc quản trị rủi ro. Khi tỷ số lợi nhuận/rủi ro cho giao dịch đang có lãi giảm dần, bạn cần phải giảm rủi ro cho vị thế. Bảo vệ một phần lợi nhuận cho giao dịch đang có lãi sẽ giúp bạn giữ được tỷ số lợi nhuận/rủi ro ở một mức chắc chắn.
Day Trader và Swing Trader: Chốt lợi nhuận theo dãi băng Bollinger và đường trung bình di động (tôi rất thích chốt theo đường trung bình di động)
Các đường trung bình di động và kênh giá giúp chúng ta thiết lập mục tiêu lợi nhuận tiềm năng rất tốt cho các nhà giao dịch theo dao động (swing trade). Chúng cũng hoạt động đối với các nhà giao dịch trong ngày; vốn thường chỉ quan tâm đến các chỉ báo dao động và thoát khi có tín hiệu phân kỳ chống lại giao dịch của bạn. Lợi nhuận mục tiêu của các nhà giao dịch vị thế thường đặt tại các mức hỗ trợ hoặc kháng cự trước đó.
Cả ba mục tiêu giá nói trên- đường trung bình di động, các đường kênh và mức hỗ trợ hoặc kháng cự- là rất rõ ràng. Chúng ta không cần phải leo lên mặt trăng để tìm kiếm, vì các mức mục tiêu này hiển hiện ngay trước mắt. Cần nhớ rằng “vừa đủ” là từ khóa quan trọng- kể cả trong cuộc sống cũng như trong giao dịch. Chỉ cần đặt mọi thứ trong vòng kiểm soát của bạn và kiếm “vừa đủ” cho từng giao dịch, bạn sẽ có kết quả rất tuyệt vời theo thời gian.
Làm thế nào để gọi là “vừa đủ”? Tôi tin rằng đường trung bình di động và các đường kênh, cùng với các mức hỗ trợ và kháng cự có thể giúp cho bạn hiểu thế nào là “vừa đủ” cho mỗi giao dịch.
Trong đó, đường trung bình di động là một kỹ thuật rất thú vị và hiệu quả mà người viết sử dụng trong nhiều năm giao dịch. Thật ngạc nhiên khi nhiều trader không biết đến lịch sử ứng dụng của đường trung bình di động trên thị trường tài chính. Thực ra, đường trung bình đi động được sử dụng đầu tiên bởi các xạ thủ để lấy mục tiêu ngắm bắn. Sau thế chiến thứ hai, một số nhà giao dịch như Richard Dochian, vốn là một tay súng từng phục vụ trong quân đội Mỹ, sử dụng kỹ thuật đường trung bình di động để thiết lập nên các hệ thống giao dịch theo sau xu hướng.
Các tay súng sử dụng đường trung bình di động để ngắm mục tiêu
Hãy để tôi minh họa một vài ví dụ
Dành cho Day Trader
- Trường hợp giao dịch mua GBP/USD. Trend Following trên H4 nhưng Swing Trade trên Daily. Chốt lợi nhuận khi quan sát MACD Histogram ở khung thời gian cao hơn phát ra tín hiệu cảnh báo.
Trên thị trường Forex, vì tính linh hoạt của thị trường này cho phép tôi thực hiện giao dịch ở các khung thời gian ngắn hơn nên tôi có thể thực hiện chiến lược Trend Following ngay cả trên khung thời gian ngắn như H1 hoặc H4, nhưng đó chỉ là Swing Trade trên đồ thị daily vì tôi chỉ nắm giữ trong vài ngày.
Vào đầu tháng 4.2017, khi Thủ Tướng Theresa May kêu gọi Tổng Tuyển Cử sớm, Đồng Bảng Anh bất ngờ tăng vọt, sau đó có sự điều chỉnh theo mẫu hình cờ. Tôi biết rằng, đó là cơ hội tốt để giao dịch theo sau xu hướng trên đồ thị H4 bởi trên đồ thị Daily, giá đã vượt qua MA200 ngày.
Chốt lãi GBP/USD với 108 pip sau 3 ngày nắm giữ.
Khi không có đường MA nào nằm chặn phía trên để thiết lập mục tiêu giá, độ dốc của đường MACD Histogram của khung thời gian lớn hơn là dấu hiệu cảnh báo để chốt lãi. Đồ thị dưới minh họa lý do tôi chốt lãi trên đồ thị H4 hoặc H1 khi chạm tới mục tiêu kỳ vọng 2.618 theo tỷ lệ Fibonnaci. Theo lý thuyết giao dịch Đa Khung thời gian của Elder, khi hướng dốc của MA20 ngày và MACD Histogram không đồng bộ với nhau (MA20 ngày dốc lên và MACD Histogram phải tăng lên trong xu hướng tăng) mới ủng hộ xu hướng tăng bền vững, khi có sự phân kỳ này, đó là tín hiệu cho thấy đà tăng đang bị suy yếu. Nên chốt lãi sớm khi đạt tới lợi nhuận mục tiêu kỳ vọng.
- Trường hợp Sell Gold vào đỉnh tháng 2.2017: Chiến lược Day Trader trên H1 và H4. (Xem nhật ký sell vàng tháng 2 tại đây)
Một lần nữa tôi cung cấp ví dụ về sự kết hợp cách chốt lãi bằng cách phối hợp các đường trung bình di động, tỷ lệ Fibonacci và đường Trendine
Đầu tiên tôi phát hiện mẫu hình Dellphic Sell trên đồ thị H1.
Và chốt lãi khi giá chạm tỷ lệ Fibonacci 1.618, các đường Trendline và MA120 trên khung thời gian H4 (sâu hơn một chú so với MA200 trên đồ thị H1). Lãi 1.2% trong 1 ngày.
*Alert: Day Trader là trò chơi khá mạo hiểm, không dành cho các nhà giao dịch nghiệp dư. Tốt nhất chỉ sử dụng Day Trader khi bạn nhắm thấy thị trường đang cùng xu hướng với Swing Trader. Trong giao dịch trên với vàng, tôi chốt xong nhưng canh sell lại trong vài ngày sau đó. Tức Day Trader trong một xu hướng giảm của Swing Trader.
Dành cho Swing Trader
- Trường hợp mã cổ phiếu VHG. Chiến lược giao dịch Swing Trade trên daily. Xem lại nhật ký giao dịch (“VHG: Sự trỏ lại của ông vua đầu cơ”.
Tôi xác định chiến lược giao dịch theo VHG là Swing Trade vì trật tự các đường MA không ủng hộ cho một xu hướng tăng mạnh ngay lập tức. Tại thời điểm tôi thực hiện mua vào tháng 3.2017, VHG vẫn đang trong quá trình trượt dốc dài hạn và giá vẫn còn nằm dưới MA120 ngày và MA200 ngày. Đây không phải là mẫu hình phù hợp cho chiến lược Trend Following kết hợp Momentum. Tôi không thực hiện Trend Following khi giá dưới MA200 ngày (“Paul Tudor Jones: Tôi không bao giờ mua cổ phiếu dưới MA200 ngày”)
Lý do mua VHG là bởi chiến lược giao dịch theo điểm phá vỡ đường xu hướng và mẫu hình Dellphic Buy. Tôi mua tại mức giá 2.24.
Chỉ vài ngày sau đó, khi nhận thấy VHG bị kháng cự bởi sự hội tụ của đường Trendline nội bộ, Fibonacci 50%, MA200 ngày, tôi lập tức chốt lãi tại đỉnh 2.79. Đó là một quyết định chính xác vì sau đó VHG giảm trở lại về đáy 2.3.
Không phải lúc nào tôi cũng ưa thích chiến lược Swing Trade kiểu này, nhưng thường những lúc tôi cảm thấy sẵn sàng chấp nhận rủi ro vẫn thực hiện nhưng rất hạn chế.
Có thể nói rằng, đường trung bình di động là mục tiêu chốt lãi ưa thích của tôi khi kết hợp với Fibo và đường Trendline
- Trường hợp cổ phiếu MSN: Trend Following trên đồ thị ngày nhưng Swing Trade trên Weekly. Xem nhật ký giao dịch MSN tại đây “MSN, HAG-Đồng loạt chốt lãi cổ phiếu heo”
Vào ngày 9.3.2017, tôi thực hiện giải ngân vào MSN sau khi nhận thấy cấu trúc sóng Elliott vừa đủ cho kết thúc pha điều chỉnh. Sau đó ngày 14.3.2017, chiến lược Trend Following đối với MSN tại vùng giá 43 khi có điểm bung theo “mô hình cá sấu săn mồi”. Giá nằm trên MA200 ngày cho phép tôi thực hiện chiến lược Trend Following trên đồ thị ngày. 1 tuần sau đó, tôi chốt MSN tại vùng giá 47 khi chạm vào tỷ lệ Fibonacci 1.618.
Trên đồ thị tuần, thực ra MSN là cổ phiếu theo chiến lược Swing Trade bởi trật tự các đường MA đang trong một xu hướng xuống. Nó giống như mẫu hình ngày của VHG. Dễ nhận thấy MSN trên weekly bị kháng cự bởi đường kháng cự nằm ngang và MA120 tuần. Điều này củng cố thêm lý do chốt lãi trên đồ thị ngày.
Trend Following (hoặc còn gọi là Investor hoặc Position Trader). Hãy để lợi nhuận chạy nhưng chú ý chốt lãi theo đường MA50 ngày.
Một trong những điểm thú vị của chiến lược Trend Following là tiềm năng ở phía lợi nhuận rất lớn. Các cổ phiếu có thể tăng 50% hoặc thậm chí là vài lần, mang lại một tỷ suât sinh lợi hấp dẫn. Vì vậy, đừng nên cố gắng đoán mục tiêu lợi nhuận. Đoán đỉnh đối với những cổ phiếu này là trò điên rồ nhất. Có nhiều chia sẽ trong cuốn “Tìm Kiếm Lợi Nhuận Từ Chiến Lược Theo Sau Xu Hướng” về chiến lược Trend Following và Momentum nhưng có thể nói nhanh ở đây rằng, lý do nên thực hiện Trend Following đối với REE vì cả đồ thị ngày và đồ thị tuần đều có trật tự đường MA ủng hộ cho xu hướng tăng. Tôi có chia sẽ một số kinh nghiệm đọc sóng với REE qua khối lượng trong bài viết: “Phân tích khối lượng: Cách cừu non đọc âm mưu tạo sóng của bầy sói”.
Lý do mua REE vào đầu năm 2017 vì nó mạnh hơn thị trường chung, một biểu hiện của Momentum. REE tạo đáy sớm hơn thị trường và cũng là một trong những cổ phiếu đầu tiên phá vỡ đỉnh 52 tuần. Trên đồ thị ngày, điểm phá vỡ này tạo nên mẫu hình “Cá Sấu Săn Mồi-Hungry Alligator”, một trong những mẫu hình ưa thích của tôi để bắt sóng lớn.
Bí quyết để chạy theo Trend Following là thực hiện chiến lược Scale Out (chẻ lệnh hoặc chốt lãi từng phần). Thực sự nắm giữ dài hạn là một vấn đề thử thách tâm lý. Do đó, điều chỉnh số lượng vị thế cho phép bạn thả lỏng tâm lý khi chưa phải là Trend Follower giỏi. Trader có thể chốt lãi ngắn hạn 1/2 hoặc 1/3 số lượng đã mua ban đầu khi MA5 ngày cắt xuống MA20 hoặc tiến tới các vùng mục tiêu giá theo tỷ lệ Fibonacci. Đồ thị dưới cho thấy tôi đã nắm phải chốt lãi và cover lại hàng vào tháng 3.2017 khi MA5 ngày cắt xuống và sau đó cắt lên trở lại. Tôi thực hiện chốt lãi một phần vào đầu tháng 4 khi có mẫu hình 2 đỉnh và chốt lãi toàn bộ khi giá thủng MA50 ngày.
Khi xác lập điểm take profit dài hạn, tốt nhất nên khóa toàn bộ lợi nhuận bằng đường MA50 ngày hoặc đôi khi là MA120 ngày. Trong đó, tôi ưa thích MA50 ngày hơn. Tôi lãi khoảng 20% sau 4 tháng nắm giữ REE.
Biểu đồ cũng cho thấy tôi đã gặp sai lầm vào đầu tháng 5.2017 khi không tiếp tục Trend Following theo REE sau khi MA20 ngày lại bật lên MA50 ngày một lần nữa. Cho đến thời điểm tôi đã bỏ lỡ sóng tăng hơn 40% của REE. Sai lầm này là do tôi quyết định chuyển hướng sang đánh dòng Penny thay vì dòng Bluechip từ sau tháng 5.2017.
Cắt lỗ là cả một nghệ thuật, kê dao “tự cung” cũng phải biết cách
Phân tích khối lượng: Cách Cừu Non đọc âm mưu “tạo sóng” của bầy Sói