BLOG CỦA ELI
Phù Thủy Chứng Khoán Mark Minervini: Đừng bao giờ đến gặp tôi nếu không ghi chép nhật ký giao dịch
*Bài viết nhằm mục đích hướng dẫn ứng dụng các chiến lược giao dịch tại cuốn sách “Cách Tư Duy và Giao Dịch của Nhà Vô Địch Đầu Tư Chứng Khoán” Trader không được khuyến nghị tuân theo các chiến lược giao dịch ở đây. Trader phải chịu trách nhiệm về thành quả giao dịch của mình. Người viết không chịu bất cứ trách nhiệm nào về bất cứ tổn thất liên quan đến quan điểm được đề cập dưới đây.
*Cuốn sách “Cách Tư Duy và Giao Dịch của Nhà Vô Địch Đầu Tư Chứng Khoán- Những bí mật và quy tắc giao dịch của một phù thủy chứng khoán (Think & Trade Like A Champion)” sẽ được phát hành vào đầu tháng 2.2018. Đặt mua tại đây.
VIẾT LÁCH NHƯ MỘT NHÀ BÁO
Tôi luôn luôn khẳng định rằng, bất cứ ai làm việc cho tôi không bao giờ được phép xuất hiện tại buổi họp mà không có giấy và bút. Mọi người bắt buộc phải viết ghi chú và nhật ký giao dịch. Những ai nghĩ rằng họ có thể nhớ một phần hoặc toàn bộ điều họ nghe được, và một ngày nào đó có thể nhớ ra là ngạo mạn và hoang tưởng. Bạn phải viết mọi thứ ra giấy! Khi bạn nghe một ai đó nói, hãy ghi lại (nếu được phép) hoặc viết nhiều dòng ghi chú. Điều này hoàn toàn đúng trong giao dịch tài chính. Bạn phải viết nhật ký giao dịch hàng ngày và phải cập nhật đều đặn, không được bỏ sót. Tôi tạo dựng thói quen này bằng một ngòi bút, một tập giấy và cuốn sổ nhật ký điện tử luôn mang theo bên mình. Đây là cách tốt nhất để xác định xem liệu bạn có phải là nhà giao dịch thành công hay không.
Cách đây vài năm, tôi gặp một chàng trai trẻ tuổi đang tham gia đầu tư chứng khoán. Khi chúng tôi ra ngoài ăn tối cùng nhau, anh ta bắt đầu hỏi tôi vài câu hỏi về cổ phiếu. Khi tôi bắt đầu trả lời, anh ấy nói: “Xin lỗi, chờ tôi một chút nhé” và lấy ra tập giấy nhỏ và một cây viết. “Oke, chúng ta tiếp tục nhé.” Khi tôi bắt đầu nói chuyện, anh ta viết ra giấy mọi điều tôi nói. Tôi nghĩ thầm, chàng trai này nhất định sẽ trở thành nhà đầu tư thành công. Anh ta không bỏ qua bất cứ thông tin nào tôi truyền đạt.
Người chiến thắng không cho rằng mọi thứ là hiển nhiên. Họ nhận ra mỗi thói quen tốt và xấu là mỏ vàng quý giá, mỗi bài học nên được đúc rút kinh nghiệm và tích lũy. Họ nhận ra giới hạn của trí nhớ. Họ luôn chuẩn bị giấy bút và ghi chép nhật ký giao dịch để họ có thể suy ngẫm và xây dựng kỳ vọng thực tế.
ĐỪNG NÉ TRÁNH THỰC TẠi
Trong các buổi hội thảo Master Trader Program, tôi thường hỏi mọi người bằng cách giơ tay lên: “những ai biết được mức lãi trung bình, mức lỗ trung bình và tỷ lệ giao dịch chiến thắng của mình?”. Chỉ lác đác một vài cánh tay giơ lên. Đây là một sự thực rất đáng buồn: Rất ít nhà giao dịch biết được câu chuyện thực sự về hoạt động giao dịch của chính họ!
Hãy suy nghĩ về điều này: Nếu bạn không biết kết quả giao dịch của mình như thế nào, làm thế nào bạn có thể đưa ra các kỳ vọng một cách hợp lý? Nó giống như lái máy bay mà không cần sử dụng bảng điều khiển; làm thế nào bạn biết mình đang ở độ cao bao nhiêu? Nếu bạn không hiểu rõ về khả năng kiếm tiền của chính mình, làm thế nào bạn xác định bao nhiêu rủi ro là có thể chấp nhận được? Bạn giống như đang bịt mặt ném phi tiêu!
Bạn có bao giờ đầu tư vào một công ty không có báo cáo tài chính. Làm thế nào bạn biết công ty hoạt động kinh doanh ra sao? Cơ sở nào cho các kế hoạch kinh doanh tương lai? Tương tự, tại sao bạn lại dám giao tiền cho chính mình để giao dịch trên thị trường khi không có bất cứ số liệu nào về khả năng giao dịch của bạn? Làm sao bạn biết mình đã giao dịch như thế nào?
Một vài nhà đầu tư mua hoặc bán cổ phiếu dựa trên cảm giác, tin đồn, các mánh khoé giao dịch do ai đó mách lại, hoặc các bài phóng sự. Chỉ rất ít nhà giao dịch tiếp cận trên cơ sở kỷ luật để đo lường các thông số quan trọng về kết quả giao dịch, là mấu chốt để đưa ra các giả định hợp lỳ và đạt được thành công bền vững. Sự thực là việc ghi chép kết quả giao dịch không được sử dụng phổ biến vì nhiều người không thích nhìn thấy những kết quả giao dịch tồi tệ của họ; họ muốn quên đi những kỷ niệm đau buồn. Hoặc họ nghĩ rằng, họ đã có một phương pháp ma thuật để cải thiện kết quả giao dịch mà không cần phải nỗ lực nhiều trong nghiên cứu và học hỏi. Đó là sự lười biếng và cũng là sai lầm lớn. Bước đầu tiên để thành công trên con đường giao dịch chứng khoán là không né tránh thực tại, và hãy bắt đầu phân tích kết quả giao dịch của chính bạn. Đó là cách tốt nhất để có được những thông tin quý giá về năng lực giao dịch của bạn!
LÀM ĐIỀU MÀ PHẦN LỚN CÁC NHÀ GIAO DỊCH KHÔNG MUỐN LÀM
Một phong cách sống lành mạnh, như mọi người thường nói, là bắt nguồn từ những thói quen tốt. Nó không phải là đột ngột ăn kiêng hoặc quyết định chạy marathon mà không cần rèn luyện trước. Sức khỏe là thành quả lâu dài của tất cả mọi việc bạn làm mỗi ngày: bạn ăn bao nhiêu, bạn tập thể dục thường xuyên không, uống nước điều độ không… Đến thời điểm nào đó, bạn không cần phải lựa chọn nên làm gì và không làm gì; thói quen của bạn sẽ trở thành cái thâm căn cố đế trong con người và tự nó buộc bạn phải thực hiện.
Trong giao dịch cũng vậy, có những thói quen tốt- tôi gọi là Phong Cách Sống Lành Mạnh- điều trở thành bản năng thứ hai. Giống như việc bạn bật dậy mỗi sáng, đánh răng và lao đầu vào phòng tập gym mà không cần phải lên kế hoạch, đó đơn giản đã trở thành phong cách sống của bạn. Một khi được phát triển, thói quen này sẽ giúp bạn thăng tiến và cảm thấy thoải mái.
Một trong những thói quen tốt trong giao dịch là tiến hành hậu phân tích các giao dịch đã đóng một cách thường xuyên. Một thói quen khác là cắt lỗ nhanh để bảo vệ nguồn vốn không bị phá hủy. Điều này liên quan đến việc ghi chép nhật ký giao dịch. Việc thường xuyên phân tích kết quả giao dịch sẽ mang lại cho bạn một vòng lặp phản hồi. Vòng lặp phản hồi sẽ mang lại cho bạn khả năng tự kiềm chế trong bất cứ hệ thống nào. Vòng lặp cũng kích thích sự học hỏi, biết được điều gì đã thành công trong quá khứ sẽ cho phép bạn áp dụng tương tự trong hiện tại và tương lai.
Để vòng lặp phản hồi trở nên hợp lý, bạn phải sử dụng nó một cách nhất quán và liên tục. Ví dụ, tôi phân tích hậu giao dịch hàng quý và đánh giá nó vào cuối năm để có nhiều thông tin nhất có thể về hoạt động giao dịch của bản thân. Vòng lặp phản hồi phải có kế hoạch, giống như kế hoạch giao dịch. Nếu bạn chỉ thi thoảng phản hồi, dữ liệu sẽ trở nên ngẫu nhiên và không đáng tin cậy.
Khi bạn trở nên tiến bộ hơn và hoạt động giao dịch được cải thiện, việc phân tích hậu giao dịch không còn làm bạn khó chịu, thực sự nó sẽ làm bạn cảm thấy thoải mái. Nhưng khi bạn không giao dịch tốt lắm, việc phân tích hậu giao dịch sẽ làm bạn rất khó chịu và đó là lý do tại sao bạn né tránh nó. Cũng giống như làm việc với các chuyên gia điều trị tâm lý để phân tích các mối quan hệ không thành công hoặc các vấn đề tâm lý của trẻ con. Điều đó thật đau đớn. Nhưng phân tích điều gì dẫn tới sai lầm trong các mối quan hệ thất bại hoặc điều gì xảy ra trong các giai đoạn khó khăn của cuộc sống sẽ mang lại lợi ích to lớn và thậm chí là những bài học chuyển đổi (transformative lession) giúp bạn trở nên thành công hơn trong cuộc sống hiện tại và tương lai. Điều này hoàn toàn đúng trong hoạt động giao dịch; tăng trưởng xuất phát từ việc có đủ dũng khí đối diện với những thời điểm khó khăn và mổ xẻ nguyên nhân dẫn tới sai lầm.
MỤC TIÊU LỚN NHẤT CỦA VIẾT NHẬT KÝ GIAO DỊCH: “TÌM VÀ TIÊU DIỆT THÓI QUEN XẤU. XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN THÓI QUEN TỐT”
Một nghiên cứu của đại học Duke phát hiện hơn 40% mẫu hình mà chúng ta thực hiện mỗi ngày không có gì khác hơn chính là thói quen và những công việc thường nhật! Áp dụng điều này vào hoạt động giao dịch, điều này có nghĩa hơn 40% những việc chúng ta đang làm là không hề được nhận thức. Nói cách khác, 40% quyết định đầu tư của chúng ta không hề được suy nghĩ kỹ càng. Thay vào đó, nó đã được xác định trước và được định hình trong hệ thống thần kinh dưới dạng một thói quen. VIẾT NHẬT KÝ GIAO DỊCH LÀ CÁCH DUY NHẤT ĐỂ BẠN TÌM RA CÁC THÓI QUEN XẤU VÀ TỐT. MỤC TIÊU CỦA TRADER LÀ TÌM VÀ TIÊU DIỆT CÁC THÓI QUEN XẤU, XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN THÓI QUEN TỐT
Hãy tự hỏi chính mình: Thói quen gì tôi đã xây dựng trong hoạt động giao dịch? Thói quen nào là tốt và thói quen nào đang làm tổn thương tôi? Cuốn sách The Power of Habit (Sức Mạnh của Thói Quen) của Charles Duhigg cho thấy mỗi thói quen đều có ba phần: điểm kích hoạt, trở thành công việc thường nhật và phần thưởng. Bắt đầu bằng việc nhận diện các mẫu hình tiêu cực của bạn trong hoạt động giao dịch, là những việc bạn lặp lại liên tục khiến cho thành tích giao dịch trở nên kém đi. Có thể một tình huống nào đó trong hoạt động giao dịch đã kích thích nỗi sợ hãi của bạn, điều khiến bạn hành động theo một thói quen. Trong trường hợp này, không phải là bạn đang gặp phải nỗi sợ hãi mà chính bạn đang tạo ra nỗi sợ hãi!
Bạn tập trung vào các suy nghĩ và tình huống khiến bạn sợ hãi, mô phỏng và tái tạo nỗi sợ hãi đó. Bỏ qua việc thị trường đang làm gì với bạn, bạn có được nhận thức sâu sắc hơn về nỗi sợ hãi bằng cách nhìn thấy cách thức mình tạo ra các tình huống và mẫu hình khiến bạn hoảng sợ. Đây là một lợi ích khi bạn thực hiện liệu pháp này. Nghĩa là bạn đã hình dung ra nỗi sợ hãi diễn ra như thế nào. Có thể là do bạn dễ bị kích động. Hoặc có thể bạn đang tự hành hạ chính mình khi gặp phải thất bại. Hoặc có thể bạn “tự thưởng” cho chính mình một ngày tồi tệ khi mang theo những “câu chuyện đáng thương[1]” về nhà. Khi kể lại những câu chuyện đáng thương, bạn cảm thấy bỗng chốc yêu mến và có một sợi dây kết nối với vợ chồng, bạn bè hoặc những người thân khác. Vì thế, bạn tự đặt bản thân vào thế người thất bại để mong nhận được tình thương và sự quan tâm của người khác.
Nếu trong quá trình kiểm tra các mẫu hình và hành vi bản thân, bạn phát hiện điều gì đó xảy ra giống như tôi vừa mô tả, bạn nên thay đổi thói quen của mình. Thay vì bị kích hoạt bởi những khoản lỗ, nỗi sợ hãi, và tỏ ra đáng thương, hãy huấn luyện não bộ của bạn phản ứng theo cách khác. Đầu tiên, bạn suy nghĩ về các khoản lỗ trong mối liên hệ với các quy tắc giao dịch. Khi chấp nhận một khoản lỗ nhỏ phù hợp với các quy tắc giao dịch, bạn nên tán thưởng chính mình! Hãy bật khỏi ghế, làm một điệu nhảy vui nhộn. Hãy để cho cơ thể bạn được biểu lộ cảm xúc. Từ đó, bạn sẽ thấy việc chấp nhận khoản lỗ nhỏ là một chiến thắng lớn.
Bạn đang thay thế những mẫu hình cũ tạo ra nỗi sợ hãi và căng thẳng. Nếu bạn làm đoản mạch các mẫu hình xấu bằng việc xác định các thói quen xấu và thay thế chúng bằng các thói quen tốt mới, bạn sẽ nhận được kết quả khác. Thay vì hình dung ra các tình huống bi kịch nhất, bạn hãy loại bỏ những thói quen xấu ngay lập tức và huấn luyện bản thân chấp nhận các khoản lỗ nhỏ như một chiến thắng lớn.
VẬY VIẾT NHẬT KÝ NHƯ THẾ NÀO, VÀ PHÂN TÍCH CÁC THÔNG SỐ GIAO DỊCH NHƯ THẾ NÀO, XEM CHI TIẾT TẠI CHƯƠNG 4 SÁCH “TƯ DUY VÀ GIAO DỊCH CỦA MỘT NHÀ VÔ ĐỊCH ĐẦU TƯ CHỨNG KHOÁN”