Làm thế nào để tạo dựng lợi nhuận bền vững dài hạn trên thị trường chứng khoán? Hãy thường xuyên chốt lãi 20%-25%

Nhiều nhà đầu tư tự hỏi khi nào là thời điểm hợp lý để chốt lãi cổ phiếu. Một câu châm ngôn cũ trên Phố Wall là chẳng có ai phá sản khi chốt lãi (ND: Ở Việt Nam có câu nói: “Chốt lãi chẳng bao giờ sai”). Thực ra đây là câu châm ngôn hoàn toàn sai bét 100%. Bạn không thể chiến thắng cho đến khi lợi nhuận luôn lớn hơn các khoản lỗ.

Vì lý do này, Nhật Báo IBD từ lâu đã khuyến khích bạn đọc nên giới hạn rủi ro thua lỗ cho mỗi giao dịch. Hãy cắt lỗ cho mỗi khoản giao dịch ở mức 7%-8% hoặc ít hơn. Hãy làm dứt khoát mà đừng hỏi tại sao. Sau đó chuyển sang giao dịch kế tiếp. Quy tắc cắt lỗ vàng chỉ đơn giản như thế mà thôi.

Khi một cổ phiếu đi đúng hướng, quyết định của bạn cũng chẳng hề dễ dàng khi chốt lãi (ND: Gồng lãi còn khó hơn cả gồng lỗ). Bạn nên nắm giữ khoản lãi này trong bao nhiêu lâu? Đây là một quy tắc cụ thể giúp bạn nâng thành tích đầu tư trong dài hạn: Một khi cổ phiếu của bạn đã có điểm phá vỡ, phần lớn hãy chốt lợi nhuận khi nó đạt 20%-25%. Nếu điều kiện thị trường là biến động khó lường (choppy) và các khoản lãi gần đây nhanh chóng biến mất, thì bạn nên đóng toàn bộ vị thế.

Nhưng nếu chiều gió trên thị trường đang thuận theo ý của bạn, và cổ phiếu của bạn vẫn còn đang ở giai đoạn đầu tiên của sóng tăng giá kéo dài, thì hãy bán một phần, ví dụ 1/2 hoặc 1/3 vị thế để khóa bớt lợi nhuận. Quan sát hành vi cổ phiếu để biết làm thế nào xử lý đúng cho vị thế còn lại.

Nhà sáng lập Nhật Báo IBD-William O’Neil đã hình thành công thức này vào đầu những năm 1960, khi ông nhận thấy phần lớn các cổ phiếu sau điểm phá vỡ từ các nền giá tốt thường tăng 20%-25%, sau đó có sự điều chỉnh nhanh chóng giá. O’Neil học cách chốt lãi khi giá đang tăng. Bạn đọc có thể xem chi tiết cuốn sách của ông là “combo Làm Giàu Từ Chứng Khoán” 

Bộ Sách: “LÀM GIÀU TỪ CHỨNG KHOÁN (phiên bản mới) + “Hướng Dẫn Thực Hành CANSLIM”

KHI NÀO KHÔNG NÊN CHỐT LÃI SỚM: THỈNH THOÁNG PHÁ BỎ QUY TẮC

Có ngoại lệ với quy tắc này? Khi một cổ phiếu tăng 20% hoặc nhiều hơn, trong một, hai hoặc ba tuần sau điểm phá vỡ từ nền giá tốt, và thị trường đang ở trong xu hướng tăng giá mạnh. Hãy cố gắng nắm giữ cổ phiếu đó trong ít nhất 8 tuần nếu như có thể để tìm kiếm khoản lãi dài hạn lớn hơn. Các cổ phiếu tăng vọt nhanh chóng từ nền giá số 1 thường mang lại lợi nhuận lớn.

“Đó có thể cổ phiếu dẫn dắt lớn và nên được nắm giữ để tim kiếm lợi nhuận lớn hơn”- O’neil viết trong cuốn sách ‘Làm Giàu Từ Chứng Khoán”

Sau đây là một lý do để chốt lãi khi giá đang tăng.

Đầu tiên, tất cả các cổ phiếu bạn đang nắm giữ chắc chắn không phải là siêu cổ phiếu. Nhiều cổ phiếu, gần như là phần lớn, mà bạn mua ở trong thị trường tăng giá sẽ cho lợi nhuân, nhưng không phri là siêu cổ phiếu tăng giá mạnh nhất trong thập niên.

Thứ hai, bạn sẽ không thể tránh khỏi các khoản lỗ, nên do đó đừng để cho khoản lỗ vượt quá 8%. Khoản lỗ có thể lớn gấp đôi, gấp ba nếu như bạn “nắm giữ” nó quá lâu

Thứ ba, chốt lãi mang tới cảm giác vui vẻ. Nó nâng niềm tin của bạn khi thấy có một khoản tiền được ghi nhận trong tài khoản.

Thứ tư, tiền kiếm được thông qua nắm giữ cổ phiếu xuyên suốt đợt điều chỉnh là tiền chết. Tiền đó có thể được dùng để mua cổ phiếu mạnh hơn, đang tăng giá.

Thứ năm, bạn luôn có thể mua lại cổ phiếu đó nếu nó cho thấy một điểm mua giá trị.

Vào năm 2013, Las Vegas Sands (LVS)  có điểm phá vỡ mẫu hình Chiếc Cốc-Tay Cầm với điểm mua 58.21 trong tuần kết thúc ngày 16 tháng 9. Trong hơn 7 tuần, nó đã tăng 26%, một thời điểm tốt để chốt lãi (điểm số 1).

Nó đã dừng lại để xây nền giá phẳng 6 tuần với điểm mua hợp lý 73.59 (điểm số 2). Sand có điểm phá vỡ một lần nữa vào tuần kết thúc ngày 6 tháng 12 năm 2013, nhưng mức lãi chỉ hạn chế ở mức 12%. Sau đó, Sand điều chỉnh và xóa bỏ toàn bộ số lãi nhỏ nhoi này.

NỀN GIÁ THỨ BA KHÔNG HẤP DẪN

Điểm phá vỡ thứ ba từ một nền giá lỗi (faulty base) phần lớn thường thất bại. Chú ý đồ thị có chiếc cốc hình dạng V nhọn như thế nào. Ngoài ra, nền giá chỉ có chiều dài 5 tuần, thấp hơn yêu cầu tối thiểu 7 tuần cho một nền giá chiếc cốc không có tay cầm.

Đến tháng 9 năm 2014, Sand xóa bỏ phần lớn khoản lãi từ điểm phá vỡ đầu tiên tại 58.21. Nhà điều phối hoạt động casino tiếp tục rơi trong năm 2015 khi chính phủ Trung Quốc bắt đầu cấm chi tiêu lớn ở Macau, nơi duy nhất đánh bạc hợp pháp tại quốc gia này. Đến tháng 1 năm 2016, cổ phiếu Las Vegas Sands rớt xuống mức đáy thấp 34.55, giảm 60% từ đỉnh 88.28 tại đỉnh tháng 3 năm 2014.

ĐỈNH HÌNH THÀNH TRƯỚC KHI YẾU TỐ CƠ BẢN YẾU XUẤT HIỆN

Vấn đề đối với nền giá thứ ba và cú rơi nhanh dự báo trước sự suy yếu trong yếu tố cơ bản của Las Vegas Sand. EPS cho thấy một tốc độ tăng trưởng tuyệt vời, bắt đầu với cú tăng 48% trong quý 2 năm 2013 và theo sau là cú tăng 78%, 33%, 37%, và 31% trong 4 quý tiếp theo cho đến quý 2 năm 2014. Doanh số cũng tăng trưởng với tốc độ nóng nhất trong cùng thời kỳ này.

Nhưng quý hai năm 2014, mức tăng 12% cho thấy sự chậm lại so với mức tăng 26%, 32%, 19% và 21%

Khi một công ty có 4 quý liên tiếp hoặc nhiều hơn tăng tốc tăng trưởng doanh số và lợi nhuận, bạn nên kỳ vọng một cú giảm lớn xảy ra. Thực sự, doanh số của Sand giảm 1% xuống còn 3.53 triệu đôla vào quý 3 năm 2014. Lợi nhuận chỉ tăng 2% lên mức 84 cent/cổ phiếu, thấp hơn nhiều so với mức tăng 78% của cùng kỳ năm ngoái

A version of this column originally ran in the July 1, 2015, edition of IBD. Please follow Chung on Twitter at both @SaitoChung and @IBD_DChung for more on growth stocks, chart analysis, sell rules and financial markets.

Trương Minh Huy dịch từ Nhật Báo IBD