Phân tích Doanh Nghiệp
PLX còn được lợi gì từ nghị định kinh doanh xăng dầu mới.
Chiều ngày 2 tháng 10, Bộ Trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì hội nghị để hoàn thiện dự thảo Nghị Định thay thế Nghị Định số 83/2024/NĐCP về kinh doanh xăng dầu. Đáng chú ý các thương nhân phân phối bị hạn chế mua bán xăng dầu với nhau. Các CTCK đang kỳ vọng nền tảng pháp luật mới sẽ giúp định giá lại PLX.
BVSC (2.10.2024) đưa ra giá mục tiêu 57,607 đồng (khuyến nghị MUA), dựa trên kỳ vọng LNST-CĐTS năm 2024 đạt 4,044 tỷ (+42.7% yoy) và LNST-CĐTS năm 2025 đạt 4,039 tỷ (+22.1%).
BVSC cho rằng những thay đổi tích cực về mặt pháp lý đã và sẽ được thực hiện, lợi nhuận trên mỗi lít xăng dầu xuất bán của PLX sẽ tăng trưởng 42.7% trong năm 2024 và tiếp tục tăng trưởng 22.1% trong 2025 khi Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu chính thức được thông qua.
Khi môi trường kinh doanh thay đổi, chúng tôi kỳ vọng rằng lợi nhuận của PLX sẽ duy trì ổn định ở mức này trong các năm tiếp theo. Đây là yếu tố chúng tôi cho rằng sẽ tái định giá lại doanh nghiệp.
Trước đó, VNDirect (26.9.2024) tăng giá mục tiêu thêm 20% lên 56,600 đồng (Khả Quan). Điều này dựa trên việc tăng 15% dự phóng LNST năm 2024 lên 4,138 tỷ (+47%), và tăng 7.8% LNST năm 2025 lên 4,427 tỷ (+7% yoy).
Vào T7/2024, Bộ Công Thương – Bộ Tài chính đã công bố điều chỉnh lợi nhuận định mức, yếu tố quan trọng nhất để xác định LN gộp của các thương nhân đầu mối xăng dầu trong giá cơ sở xăng dầu.
Lợi nhuận định mức trên mỗi lít xăng RON95 và dầu diesel đã tăng 60 đồng lên lần lượt 1,140 đồng và 1,170 đồng (tăng 6%-14% so với lần điều chỉnh vào T7/2023).
Như mọi khi SSI Research (11.9.2024) có quan điểm thận trọng hơn, khi cho rằng thị giá hiện nay đã phản ánh hết tiềm năng từ các quy định pháp luật. SSI đưa ra giá mục tiêu 48,000 đồng (Trung Lập) mặc dù tăng ước tính LNTT năm 2024 lên 12% đạt 4,950 tỷ đồng (+25% svck). Đối với năm 2025, SSI dự báo LNTT sẽ tăng 6% đạt 5,250 tỷ đồng (+12.7% svck).
Cổ phiếu PLX có RS (Sức Mạnh Giá Tương Đối) là 94, nằm trong số các cổ phiếu hoạt động khá tốt trên thị trường. Mặc dù Elibook Team chưa đưa mã này vào danh sách Leader Board do cổ phiếu đang nằm dưới MA50 ngày để xây nền giá, nhưng chúng tôi đang theo dõi khi hành động giá bắt đầu cải thiện hơn.
Trong sóng định giá lại tài sản hiện nay, Elibook Team đang giữ BSR và GVR, còn PLX và POW tạm thời chưa giao dịch. Chi tiết tín hiệu giao dịch có trong room Elibook Trader (zalo 0977.697.420)
Nghị định mới dự kiến sẽ thay đổi công thức tính giá xăng dầu và thắt chặt quản lý thương nhân kinh doanh xăng dầu, PLX là thương nhân được hưởng lợi nhất.
Dự thảo 4 Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu vừa được Bộ Công Thương ban hành vào ngày 20/8/2024, trong đó, chúng tôi nhận thấy 2 điểm thay đổi đáng chú ý sẽ tác động tích cực lên hoạt động kinh doanh của PLX bao gồm: (1) Thay đổi trong công thức tính giá, nguyên tắc điều hành giá, và (2) Giảm bớt các kênh trung gian và thắt chặt quản lý các thương nhân kinh doanh xăng dầu.
So sánh với công thức giá cơ sở hiện hành, công thức mới :
(1) Không phân biệt nguồn xăng dầu nhập khẩu với nguồn trong nước,
(2) Xác định chi phí kinh doanh định mức hàng năm theo biến động CPI, và
(3) Xóa bỏ khoản trích lập quỹ bình ổn giá.
Những thay đổi nêu trên sẽ hỗ trợ rất tích cực cho lợi nhuận bán xăng của các thương nhân khi các chi phí kinh doanh được điều chỉnh tăng hàng năm.
Trước đây, theo chúng tôi quan sát, chi phí kinh doanh định mức thường không tăng hoặc chỉ tăng nhẹ.Vì vậy, điều chỉnh chi phí kinh doanh định mức theo công thức mới sẽ hỗ trợ cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đảm bảo mức lợi nhuận trên mỗi lít xăng ổn định ở mức tương đương hiện tại.
Ngoài ra, trong thời gian gần đây các cơ quan chức năng xử lý nhiều sai phạm liên quan đến việc sử dụng quỹ bình ổn giá tại các doanh nghiệp. Do đó, việc chuyển quỹ bình ổn giá về ngân sách nhà nước quản lý và chỉ sử dụng trong điều kiện đặc biệt sẽ vừa đảm bảo tính hiệu quả của quỹ bình ổn vừa ngăn chặn tình trạng các thương nhân sử dụng quỹ bình ổn sai mục đích, tạo sự minh bạch cho thị trường.
Công thức giá mới cũng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các thương nhân có thể điều chỉnh giá bán xăng theo chi phí thực tế của doanh nghiệp, qua đó khiến thị trường xăng dầu có độ mở về sự cạnh tranh và hoạt động theo cơ chế thị trường hơn.
Ngoài ra, những thay đổi trong Nghị định 80/2023 và Dự thảo 4 Nghị định mới đều quy định chặt chẽ hơn trong quản lý các thương nhân kinh doanh xăng dầu. Quy định mới loại bỏ đi hình thức thương nhân tổng đại lý, thương nhân nhận quyền bán lẻ và thương nhân kinh doanh dịch vụ xăng dầu.
Bên cạnh đó, thương nhân phân phối chỉ được nhập xăng dầu từ thương nhân đầu mối, thương nhân bán lẻ chỉ được nhập xăng từ một nguồn.
Những thay đổi nêu trên đều hướng đến việc thu hẹp hoạt động của các thương nhân trung gian giúp đảm bảo chất lượng và truy suất nguồn hàng cũng như giúp thị trường minh bạch, thuận lợi cho việc quản lý hơn.
Với những thay đổi pháp lý nêu trên, BVSC nhận thấy thị trường kinh doanh xăng dầu sẽ trở nên cạnh tranh hơn do các thương nhân có thể điều hành giá theo chi phí thực của doanh nghiệp và môi trường cạnh tranh sẽ trở nên thông suốt hơn.
Giới hạn nguồn nhập đối với thương nhân phân phối và thương nhân bán lẻ là yếu tố hỗ trợ mạnh mẽ cho thương nhân đầu mối như PLX khi doanh nghiệp có thể đảm bảo nguồn cầu hàng từ các cửa hàng DODO trong hệ thống.
Với các lợi thế cạnh tranh của PLX như đã phân tích ở trên: (1) Chi phí tạo nguồn thấp, và (2) Phân phối qua kênh COCO giúp PLX quản lý tốt hơn chi phí kinh doanh, PLX sẽ được hưởng lợi khi thị trường có độ mở và trở nên cạnh tranh hơn.
Phân phối qua kênh COCO mang lại biên lợi nhuận vượt trội cho PLX. Do phân phối qua kênh DODO, các thương nhân đầu mối phải san sẻ một phần lợi nhuận cho các đại lý thông qua chiết khấu để bù đắp những phần chi phí vận hành mà đại lý phải chịu trong quá trình kinh doanh nên phần lợi nhuận trên mỗi lít xăng thuộc về thương nhân đầu mối sẽ hẹp lại.
Đây chính là câu chuyện của PV OIL khi có những thời điểm doanh nghiệp này phải chấp nhận kinh doanh lỗ kênh DODO nhằm giữ chân đại lý và mở rộng thị phần. Ở chiều ngược lại, PLX với hệ thống COCO lớn nhất cả nước có thể thu được lợi nhuận trên mỗi lít xăng cao hơn.
Thay đổi về mặt pháp lý tạo ra một nền lợi nhuận mới giúp tái định giá PLX
KQKD 2024 tăng trưởng tích cực nhờ Nghị định 80/2023 và tăng chi phí kinh doanh định mức. Điểm mới đáng chú ý nhất của Nghị định 80/2023 so với Nghị định 95/2021 chính là việc rút ngắn thời gian điều hành giá bán lẻ xăng dầu từ 10 ngày xuống 7 ngày.
Ngoài ra, kỳ điều chỉnh Premium và các khoản chi phí vận tải, bảo hiểm cũng được rút ngắn từ 6 tháng xuống 3 tháng. Chúng tôi cho rằng việc điều chỉnh này sẽ giúp giá bán lẻ xăng dầu phản ánh sát hơn diễn biến giá nguyên liệu đầu vào và các chi phí vận chuyển xăng dầu về cảng của PLX, từ đó giúp doanh nghiệp cải thiện lợi nhuận trên mỗi lít xăng dầu xuất bán.
Chi phí kinh doanh định mức mới được điều chỉnh tăng tại Công văn 6808 từ ngày 04/07/2023. Chúng tôi cho rằng mức tăng này sẽ hỗ trợ rất tích cực cho lợi nhuận của các thương nhân từ giờ đến giữa năm 2025 (kỳ điều hành chi phí kinh doanh định mức tiếp theo).
Theo chia sẻ của một số doanh nghiệp, giai đoạn đầu năm 2024, các thương nhân phải chịu áp lực rất lớn về mặt lạm phát và tỷ giá lên các chi phí kinh doanh xăng dầu. Những năm trước đây chi phí kinh doanh định mức thường không tăng hoặc tăng rất ít khiến cho giá bán xăng không phản ánh đúng chi phí thực của doanh nghiệp, ảnh hưởng tiêu cực lên lợi nhuận trên mỗi lít xăng dầu xuất bán.
Ước tính các yếu tố thành phần trong công thức tính giá bán xăng dầu hiện tại:
Nền kinh tế hồi phục hỗ trợ cho tăng trưởng sản lượng
Theo VNDirect, sản lượng bán trong nước của PLX sẽ tăng trưởng với tốc độ tăng trưởng kép là 6.0% trong năm 2024-25. Nhìn xa hơn, nhu cầu xăng dầu của Việt Nam tăng trưởng với tốc độ tăng trưởng kép dự kiến là 4.2% trong giai đoạn năm 2023-30.
Trong khi đó, BSVC kỳ vọng sản lượng xăng dầu xuất bán trong nước tăng trưởng CAGR 3.8% giai đoạn 2024–2028.
Áp lực chi phí dự phòng giảm khi giá dầu giảm
Giá dầu giảm có thể gây áp lực lên biên LN gộp trong ngắn hạn do khả năng phải trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho, nhưng không đáng kể.
Theo Nghị định số 80/2023/NĐ-CP, các thương nhân kinh doanh xăng dầu hiện nay chỉ cần duy trì tồn kho trong 20 ngày thay vì 30 ngày như giai đoạn năm 2022. Sự điều chỉnh này được kỳ vọng sẽ giảm thiểu tác động của giá dầu lên hàng tồn kho.
Mặc dù giá dầu hiện nay giảm, nhưng theo quan điểm củ VNDirect chưa gây nhiều ảnh hưởng tiêu cực lên việc trích lập dự phòng.
