Donald Trump đã cho phép tạm dừng trong 90 ngày việc áp thêm thuế quan đối với một loạt các quốc gia sẵn sàng đàm phán với Mỹ, đây là dấu hiệu đầu tiên cho thấy tổng thống Mỹ đang rút lui khỏi cuộc chiến thương mại toàn diện của mình.

Cổ phiếu Phố Wall đã tăng vọt ngay sau thông báo của tổng thống Mỹ, với chỉ số S&P 500 blue-chip tăng hơn 8% và chỉ số Nasdaq Composite tăng gần 12%.

Theo tính toán của Financial Times dựa trên dữ liệu của FactSet, đợt phục hồi mạnh mẽ của cổ phiếu Phố Wall hôm qua đã thêm khoảng 3 nghìn tỷ đô la vào giá trị thị trường của S&P 500. Khoảng 5,200 tỷ đô la đã bị thổi bay khỏi chỉ số này chỉ trong hai ngày tuần trước sau thông báo “ngày giải phóng” của Trump.

Tuy nhiên, tổng thống Mỹ cũng đặc biệt nhắm vào Trung Quốc với mức thuế thậm chí còn cao hơn, tăng thêm thuế bổ sung đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới lên 125%, làm sâu sắc thêm thế đối đầu thương mại của ông với quốc gia châu Á này.

“Dựa trên thực tế là hơn 75 Quốc gia đã gọi điện… để đàm phán một giải pháp… và các Quốc gia này, theo đề nghị mạnh mẽ của tôi, đã không trả đũa dưới bất kỳ hình thức nào chống lại Hoa Kỳ, tôi đã cho phép TẠM DỪNG 90 ngày và giảm đáng kể Thuế suất Đối ứng trong giai đoạn này xuống 10%, cũng có hiệu lực ngay lập tức,” Trump viết trong một bài đăng trên Truth Social.

Nhưng Trump nói thêm, Trung Quốc đã thể hiện “sự thiếu tôn trọng” khi trả đũa các mức thuế của Mỹ. “Tôi xin thông báo tăng Thuế suất mà Hoa Kỳ áp dụng cho Trung Quốc lên 125%, có hiệu lực ngay lập tức.”

Thông báo từ nhà lãnh đạo Mỹ được đưa ra sau một tuần đầy biến động trên thị trường toàn cầu, với hàng nghìn tỷ đô la bị xóa sổ khỏi thị trường chứng khoán toàn cầu, một đợt bán tháo mạnh mẽ trái phiếu chính phủ Mỹ và giá dầu giảm xuống mức thấp nhất kể từ đại dịch.

Các ngân hàng Phố Wall đã cảnh báo rằng các mức thuế sẽ đẩy nền kinh tế Mỹ vào suy thoái, đồng thời làm tăng lạm phát và thất nghiệp.

Các công ty đã bị ảnh hưởng nặng nề trong những ngày gần đây đã ghi nhận mức tăng trưởng lớn sau sự nhượng bộ của Trump. Tesla, Apple và Nvidia đều tăng hơn 10% sau thông báo của ông.

Karl Schamotta, chiến lược gia thị trường trưởng tại Corpay, gọi sự nhượng bộ của Trump là “một sự đầu hàng rõ ràng để đáp lại áp lực từ thị trường và những người ủng hộ tài chính [của ông]“, đồng thời nói thêm: “Chính quyền Trump đã bị thị trường tài chính ‘gõ thước kẻ’ vào tay.“

Sự rút lui của Trump mở ra một giai đoạn mới với nhiều cuộc đàm phán thương mại song song dự kiến diễn ra giữa Mỹ và các đối tác thương mại hàng đầu trong những tuần tới, nhằm cố gắng giải quyết căng thẳng thương mại.

Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cho biết “thế giới đã sẵn sàng” làm việc với Trump để “sửa chữa thương mại toàn cầu” nhưng bác bỏ Trung Quốc vì đã “chọn hướng đi ngược lại”.

Eric Winograd của AllianceBernstein cho biết việc thiết lập lại cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc “giảm bớt áp lực lên các quốc gia khác và nền kinh tế toàn cầu”.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết ông sẽ dẫn đầu các cuộc đàm phán với Nhật Bản, cùng với nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Trump, Jamieson Greer.

Sự rút lui diễn ra sau nhiều ngày các quan chức chính quyền Trump đưa ra những thông điệp trái chiều về mức độ bền vững của thuế quan và liệu Mỹ có sẵn sàng đàm phán với các đối tác thương mại để giảm thuế hay không.

Nhưng ngay cả khi tạm dừng kế hoạch tăng mạnh thuế suất đối với nhiều quốc gia ngoại trừ Trung Quốc, ông vẫn duy trì mức thuế suất 10% trên diện rộng đối với hầu hết hàng nhập khẩu từ khắp nơi trên thế giới, có hiệu lực từ ngày 5 tháng 4.

Điều gì ẩn sau đợt bán tháo trái phiếu?

Sau khi thị trường chứng khoán sụp đổ vào tuần trước, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã cố gắng xoa dịu sự lo lắng của các nhà đầu tư. “Hầu hết người Mỹ có tài khoản 401(k) [kế hoạch hưu trí] đều có cái gọi là tài khoản 60/40… họ [chỉ] giảm 5, 6% trong năm,” ông tuyên bố.

Hoặc, nói một cách dễ hiểu, vì các nhà quản lý đầu tư thường phân bổ 40% danh mục đầu tư vào thu nhập cố định, nên giá cổ phiếu giảm sẽ được bù đắp một phần bằng giá trái phiếu tăng, vì chúng thường di chuyển theo các hướng ngược nhau — ít nhất là theo sách giáo khoa tài chính.

Tuy nhiên, điều đó không còn đúng nữa. Tuần này, giá trái phiếu đã giảm mạnh trong bối cảnh có dấu hiệu nhu cầu yếu tại một cuộc đấu giá trái phiếu kho bạc. Điều đó rất bất thường, như các nhà phân tích thị trường như Larry McDonald chỉ ra: trong các vụ sụp đổ thị trường chứng khoán năm 2008, 2001, 1997 hoặc 1987, giá trái phiếu phần lớn đã tăng. Thật vậy, cú đúp này chỉ mới được thấy gần đây trong cơn hoảng loạn Covid-19.

Vì vậy, nếu giá trái phiếu tiếp tục giảm cùng với giá cổ phiếu, nó đặt ra ít nhất ba câu hỏi: Thị trường có thể chịu đựng được nỗi đau này không? Liệu Cục Dự trữ Liên bang có can thiệp, như họ đã làm vào năm 2020 không? Và điều gì đang thúc đẩy đợt bán tháo trên thị trường trái phiếu?

Chúng ta có thể không nhận được câu trả lời cho hai câu hỏi đầu tiên trong vài ngày tới. Nhưng những manh mối xung quanh vấn đề thứ ba thì rất nhiều.

Một khả năng là các nhà đầu tư đang lo lắng về lạm phát gia tăng, do thuế quan. Một khả năng khác là một số quỹ có lẽ đang bán tháo các tài sản có tính thanh khoản cao nhất của họ để đáp ứng các yêu cầu ký quỹ.

Nhưng một lời giải thích khác — đáng ngại hơn — là sự biến động đang bùng nổ vì các quỹ đầu cơ đang bị buộc phải gỡ bỏ các giao dịch cơ sở. Đây là một chiến lược từng rất bí ẩn, liên quan đến việc thực hiện “các khoản đặt cược có đòn bẩy, đôi khi lên đến 100 lần, với mục tiêu kiếm lợi từ sự hội tụ giữa giá kỳ hạn và giá trái phiếu“, theo Torsten Slok của Apollo.

Trong những năm gần đây, các giao dịch như vậy đã bùng nổ. IMF gần đây ước tính chúng trị giá 1 nghìn tỷ đô la. Và khi thị trường trái phiếu sụt giảm, có vẻ như một số quỹ đang bị buộc phải gỡ bỏ các giao dịch.

Sau đó là con voi trong phòng trái phiếu: rủi ro cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung biến thành cuộc chiến vốn, khiến Bắc Kinh — một trong những người nắm giữ trái phiếu kho bạc hàng đầu — phải chạy khỏi các tài sản bằng đô la.

Hiện tại có rất ít bằng chứng về điều này đang xảy ra. Nhưng Bắc Kinh đã thực hiện một động thái đáng chú ý trong tuần này khi để đồng nhân dân tệ suy yếu so với đồng đô la, làm tăng nguy cơ chiến tranh tiền tệ. Điều đó khiến việc hình dung các kịch bản khác trở nên dễ dàng hơn.

Do đó, Ed Yardeni, một chiến lược gia vĩ mô, nói rằng đội ngũ của Trump đang “chơi với nitroglycerin lỏng” với trái phiếu. Việc Trump tạm dừng áp thuế quan trong 90 ngày đối với hầu hết các quốc gia ngoại trừ Trung Quốc có thể đã làm giảm bớt lo lắng cho thị trường chứng khoán hôm qua. Nhưng trái phiếu kho bạc hầu như không thay đổi. Chúng ta vẫn có thể đang trượt vào tình trạng căng thẳng thị trường lớn hơn.

Theo Financial Times, link gốc