Powell Gửi Tín Hiệu Mạnh Mẽ Nhất Từ Trước Đến Nay Về Việc Cắt Giảm Lãi Suất

Jerome H. Powell cho biết “cán cân rủi ro” trong nền kinh tế đã bắt đầu dịch chuyển, làm tăng khả năng FED sẽ hạ lãi suất trong cuộc họp tháng 9 tới.

Chủ tịch Fed – Powell, hôm thứ Sáu đã dùng một bài phát biểu được theo dõi sát sao để phát đi tín hiệu mạnh mẽ nhất rằng Fed sắp nối lại chu kỳ cắt giảm lãi suất, nhấn mạnh những yếu điểm của thị trường lao động ngay cả khi lạm phát đang tăng tốc.

Powell chưa tuyên bố rõ ràng rằng Fed sẽ hạ lãi suất ngay trong cuộc họp tháng 9. Tuy nhiên, việc ông tập trung vào nguy cơ nền kinh tế suy yếu cho thấy khả năng cao Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong tháng tới.

“Cán cân rủi ro dường như đang dịch chuyển,” Powell phát biểu trong bài diễn văn cuối cùng trên cương vị Chủ tịch Fed tại hội nghị thường niên do Ngân hàng Dự trữ Liên bang Kansas tổ chức ở Jackson, Wyoming. Với lãi suất cao đang đè nặng lên nền kinh tế, thị trường lao động suy yếu và rủi ro lạm phát được kiểm soát, ông nhấn mạnh: “Sự dịch chuyển trong cán cân rủi ro có thể đòi hỏi chúng ta phải điều chỉnh chính sách.”

Powell chỉ ra sự chậm lại trong tốc độ tăng trưởng việc làm hàng tháng, nhưng đặt câu hỏi liệu nguyên nhân có phải do nhu cầu của doanh nghiệp suy giảm hay do nguồn cung lao động giảm sút bởi chính sách siết nhập cư của Tổng thống Trump. Ông mô tả thị trường lao động đang ở “một trạng thái cân bằng kỳ lạ” cần được thận trọng quan sát. “Tình huống bất thường này cho thấy rủi ro đối với việc làm đang gia tăng,” ông nói. “Và nếu những rủi ro này thành hiện thực, chúng có thể xảy ra rất nhanh dưới dạng sa thải ồ ạt và tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh.”

“Tất nhiên, ‘một lần’ không có nghĩa là ‘ngay lập tức’. Việc tăng thuế quan sẽ cần thêm thời gian để thẩm thấu vào chuỗi cung ứng và hệ thống phân phối,” ông nói thêm.

Powell thừa nhận Fed đang ở trong một “tình thế khó khăn” khi hai mục tiêu chính của ngân hàng trung ương, lạm phát thấp, ổn định và thị trường lao động khỏe mạnh, đang xung đột. Trong bối cảnh này, ông cho rằng Fed cần “tiến hành thận trọng” khi giảm bớt sự kiềm chế mà họ đang áp lên nền kinh tế.

Điều đó đồng nghĩa rằng khi Fed bắt đầu cắt giảm lãi suất, họ sẽ không hạ nhanh hoặc nhiều, nếu kinh tế diễn biến như dự kiến. Ông Powell nhấn mạnh chính sách tiền tệ hiện nay chỉ đang ở mức “hơi thắt chặt”, nghĩa là không còn quá nhiều dư địa để giảm lãi suất trước khi chạm đến mức “trung hòa” — tức là mức lãi suất không thúc đẩy cũng không kìm hãm tăng trưởng.

Phản ứng của thị trường

Cổ phiếu và trái phiếu phản ứng mạnh mẽ trước phát biểu của Powell. Chỉ số S&P 500 tăng 1.6%. Nasdaq Composite, vốn nhạy cảm với biến động lãi suất do tập trung nhiều công ty tăng trưởng cao, tăng 2%. Chỉ số Russell 2000 gồm các doanh nghiệp nhỏ gắn chặt với triển vọng kinh tế chung cũng tăng hơn 3%.

Kỳ vọng về lãi suất thấp hơn được phản ánh ở lợi suất trái phiếu chính phủ giảm. Trái phiếu Kho bạc kỳ hạn 2 năm giảm 0.1 điểm phần trăm xuống 3.68%, trong khi số cược vào khả năng Fed cắt giảm lãi suất trong tháng 9 tăng lên.

Bối cảnh chính trị

Bài phát biểu của Powell thường là sự kiện chính của hội nghị kéo dài ba ngày, quy tụ các ngân hàng trung ương, quan chức chính phủ và giới học giả toàn cầu. Powell nhận được tràng pháo tay và đứng dậy chào đón nồng nhiệt trước khi bắt đầu.

Tuy nhiên, những cuộc công kích từ Tổng thống và các đồng minh nhằm vào Fed và lãnh đạo của cơ quan này đã làm lu mờ nhiều vấn đề kinh tế trọng yếu. Hôm thứ Tư, chính quyền Trump nhắm đến Lisa Cook — thành viên Hội đồng Thống đốc từ năm 2022. Khi Powell phát biểu hôm thứ Sáu, ông Trump tuyên bố sẽ sa thải bà Cook nếu bà không tự nguyện từ chức, sau khi Giám đốc Cơ quan Tài chính Nhà ở Liên bang (FHFA) Bill Pulte cáo buộc bà từng làm giả hồ sơ ngân hàng để được vay thế chấp ưu đãi trước khi gia nhập Fed. Vụ việc đã được chuyển sang Bộ Tư pháp để điều tra hình sự. Bà Cook bác bỏ cáo buộc và khẳng định sẽ không để bị “đe dọa phải từ chức.”

Trump yêu cầu Thống đốc Fed-Lisa Cook, từ chức vì tranh cãi về thế chấp

Đây là diễn biến mới nhất trong cuộc đối đầu giữa Tổng thống và Fed, bắt nguồn từ việc ngân hàng trung ương chưa giảm lãi suất mạnh như ông Trump mong muốn.

Kể từ khi quay lại Nhà Trắng, ông Trump đã nhiều lần chỉ trích công khai Powell, đe dọa sa thải ông và gần đây gợi ý cho phép một vụ kiện lớn chống lại Powell liên quan đến chi phí tu sửa trụ sở Fed ở Washington.

Tổng thống muốn lãi suất thấp hơn hiện tại tới 3 điểm phần trăm, trong khi mức hiện nay dao động 4.25% – 4.5%. Năm nay, Fed giữ nguyên lãi suất sau khi đã cắt giảm liên tiếp trong nửa cuối năm 2024.

Các quan chức Fed biện minh cho lập trường “chờ và xem” do bất ổn từ chính sách kinh tế của Trump và lo ngại thuế quan, siết nhập cư cùng các trụ cột khác trong chương trình kinh tế của ông sẽ làm lạm phát tăng dù tăng trưởng chậm lại. Trong tháng trước, hai quan chức do Trump bổ nhiệm, Christopher J. Waller và Michelle W. Bowman, đã bỏ phiếu chống lại quyết định giữ nguyên lãi suất, thay vào đó muốn cắt giảm 0.25 điểm phần trăm. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1993 có tới hai thành viên cấp cao bất đồng công khai như vậy về chính sách tiền tệ.

Dữ liệu mới cho thấy thị trường lao động hạ nhiệt nhiều hơn dự báo ban đầu trong mùa hè này, khiến ngày càng nhiều quan chức, ngoài Powell, nghiêng về phương án dần nới lỏng chính sách, dù vẫn cảnh giác với lạm phát.

Chiến lược mới của Fed

Cũng trong ngày thứ Sáu, Powell tiết lộ chi tiết mới về chiến lược dài hạn trong việc hoạch định chính sách tiền tệ — vốn được rà soát 5 năm một lần. Những thay đổi này gần như xóa bỏ khuôn khổ năm 2020, được công bố tại hội nghị Jackson Hole năm đó và từng đánh dấu bước ngoặt lớn trong cách Fed tiếp cận mục tiêu kinh tế.

“Mục tiêu then chốt là đảm bảo khuôn khổ của chúng tôi phù hợp với nhiều điều kiện kinh tế khác nhau,” Powell nói. “Trong giai đoạn này, chúng ta đã thấy lạm phát có thể thay đổi rất nhanh khi đối mặt với những cú sốc lớn.”

Khuôn khổ năm 2020 từng cho phép Fed chấp nhận lạm phát cao trong một thời gian để bù lại giai đoạn lạm phát thấp trước đó, nhằm đạt mức trung bình 2% trong dài hạn. Cách tiếp cận này, gọi là “nhắm mục tiêu lạm phát trung bình linh hoạt”, xuất phát từ bối cảnh hậu khủng hoảng tài chính toàn cầu khi lạm phát ở dưới mức mục tiêu và lãi suất gần 0. Nhưng lạm phát sau đó bùng lên, đạt đỉnh 40 năm vào 2022, khiến chiến lược này không còn khả thi.

Powell xác nhận Fed sẽ loại bỏ chiến lược “bù đắp” đó, thừa nhận rằng “ý tưởng chấp nhận lạm phát cao vừa phải một cách có chủ đích đã trở nên vô nghĩa.”a

Ông cũng cho biết Fed sẽ từ bỏ quy định năm 2020 rằng chính sách tiền tệ sẽ tập trung vào “thiếu hụt” việc làm so với mức tối đa, thay vì các “sai lệch”. Quy định khi đó đồng nghĩa Fed sẽ không vội nâng lãi suất chỉ vì thất nghiệp giảm, mà cần bằng chứng rõ ràng lạm phát tăng bền vững.

Trong lần thay đổi này, Fed đã bỏ khái niệm “thiếu hụt”, vì theo Powell, việc đó “không bao giờ có ý nghĩa như một cam kết vĩnh viễn bỏ qua tình trạng thị trường lao động quá nóng.”

Theo The New York Times, link gốc