Phân tích Doanh Nghiệp
Đế chế nợ nần của Vingroup trên nền tảng toàn cầu đang lung lay
Nợ nần chồng chất đang ám ảnh tập đoàn Việt Nam với khoản nợ 31 tỷ đô la, chiếm 86% tổng tài sản
Các báo cáo gần đây tiết lộ một thực tế đáng lo ngại đằng sau sự mở rộng mạnh mẽ của Vingroup: tập đoàn này đang hoạt động dưới mức nợ nguy hiểm.
Công ty, thuộc sở hữu của người giàu nhất Việt Nam, Phạm Nhật Vượng, đang gánh trên vai khoản nợ lên tới 31 tỷ đô la Mỹ. Con số này đòi hỏi 3.2 triệu đô la tiền lãi hàng ngày cho các khoản vay tín dụng quốc tế.
Áp lực tài chính này cho thấy hình ảnh hào nhoáng được truyền thông trong nước tô điểm có thể đang che giấu một tương lai ảm đạm và bất định, khi báo cáo tài chính và kết quả kinh doanh quý 2/2025 của Vingroup phác họa chân dung một tập đoàn lớn có nền tảng dường như đầy rủi ro.
Gánh nặng nợ nần
Nợ của Vingroup tăng vọt khoảng 4.7 tỷ đô la trong sáu tháng đầu năm, nâng tổng nợ phải trả lên mức khổng lồ 31 tỷ đô la vào cuối quý 2 năm 2025. Con số này chiếm 86% tổng tài sản của công ty.
Áp lực trước mắt đến từ các khoản nợ ngắn hạn, chiếm hơn 19.5 tỷ đô la (63%) tổng nợ và đang đến hạn thanh toán. Chi phí trả nợ ngắn hạn rất lớn, với khoản lãi vay vượt quá 295 triệu đô la chỉ riêng trong quý II – tương đương 3.2 triệu đô la mỗi ngày trên toàn hệ sinh thái của Vingroup.
Công ty phải đối mặt với nhiều thời hạn quan trọng vào năm tới, bao gồm 860 triệu đô la tiền vay tín dụng và 1.14 tỷ đô la tiền lãi trái phiếu đến hạn.
Để quản lý các nghĩa vụ này với hơn 3 tỷ đô la tiền mặt trong tay, Vingroup đã tích cực huy động vốn. Gần đây, công ty đã thu về 1.6 tỷ đô la từ việc bán 41.5% cổ phần tại Vincom Retail.
Chủ tịch Vingroup, ông Vượng cũng đã đảm bảo hơn 1 tỷ đô la tín dụng mới từ các tổ chức cho vay quốc tế như Deutsche Bank AG và Ngân hàng Phát triển Châu Á, trong đó 510 triệu đô la được dành cho công ty con VinFast.
Những con số bất thường
Bất chấp những khoản lãi suất khổng lồ phải trả hàng ngày, các báo cáo kinh doanh gần đây của Vingroup cho thấy hình ảnh vững mạnh, cho phép tập đoàn này đảm bảo các khoản vay mới cho các dự án đầy tham vọng. Tuy nhiên, nền tảng cho sự tự tin này dường như lại nằm ở những con số rất bất thường trong báo cáo tài chính.
Báo cáo quý 2/2025 đưa ra một ví dụ rõ ràng. Mặc dù ghi nhận lợi nhuận sau thuế 2,265 tỷ đồng (85.5 triệu USD), con số khả quan này hoàn toàn được tạo ra bởi một khoản mục duy nhất: khoản mục “thu nhập khác” trị giá 18,516 tỷ đồng, mà Vingroup mơ hồ quy cho “quỹ tài trợ”. Nếu không có khoản đầu tư không rõ lý do này, hoạt động kinh doanh cốt lõi của tập đoàn đã có thể lỗ hơn 13,900 tỷ đồng.
VIC: Lãi nhờ tiền tài trợ của chủ tịch. SK hoàn tất thoái vốn.
Sự phụ thuộc vào dòng tiền phi kinh doanh này là một chủ đề thường xuyên. Dòng tiền lớn duy nhất được làm rõ đến từ chính Chủ tịch Vượng, người đã bơm 23 nghìn tỷ đồng trong quý vừa qua, chỉ ba tháng sau khoản chuyển 5 nghìn tỷ đồng tương tự. Tương tự, vào năm 2024, khoản tiền mặt cá nhân khoảng 10 nghìn tỷ đồng từ ông Vượng đã giúp Vingroup báo cáo lợi nhuận.
Những sai phạm tài chính này không chỉ giới hạn ở hoạt động trong nước của công ty. Vào tháng 7 năm 2024, VinFast, công ty con của VinFast, đã bị Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) khiển trách vì đã thổi phồng doanh thu trong một hồ sơ.
SEC đã bác bỏ báo cáo, buộc VinFast phải thừa nhận rằng “lỗi kế toán” đã khiến công ty khai khống doanh số lên tới 33.9 triệu đô la. (Xem báo cáo lưu chuyển tiền tệ của Vingroup trong quý 2 năm 2025 tại đây .)
Cảnh báo đỏ ở nước ngoài
Những dấu hiệu đáng lo ngại xoay quanh tình hình tài chính của Vingroup không phải là mới xuất hiện gần đây. Những cảnh báo này đã bắt đầu từ năm 2019, khi Fitch Ratings hạ triển vọng tín nhiệm của tập đoàn này từ “Ổn định” xuống “Tiêu cực”, với lý do các khoản đầu tư “đốt tiền” vào công ty con VinFast.
Thay vì điều chỉnh chiến lược, chủ tịch Vượng đã rút Vingroup khỏi chương trình xếp hạng của Fitch, trên thực tế đã loại bỏ một cơ chế quan trọng để theo dõi khoản nợ tăng vọt của tập đoàn.
Khi nợ của tập đoàn tiếp tục tăng, những cảnh báo cũng ngày càng rõ ràng hơn. Các nền tảng tài chính như Alpha Spread hiện phân loại Vingroup là công ty rủi ro cao, trong khi công ty định giá Simply Wall của Đức ước tính lợi nhuận kinh doanh của tập đoàn chỉ đủ trang trải 40% chi phí lãi vay. Do đó, các nhà đầu tư nước ngoài lớn đã bắt đầu tháo chạy, bán tháo cổ phiếu Vingroup.
Các hồ sơ gần đây gửi lên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình hình hiện tại. Vingroup đang đóng vai trò là bên bảo lãnh cho khoản nợ 2.54 tỷ đô la của VinFast và có nghĩa vụ thanh toán hơn 1.6 tỷ đô la trong số đó vào năm 2025.
Khoản nợ này thậm chí còn bấp bênh hơn do sự mất cân đối tiền tệ đáng kể: 41% lãi suất trên tổng nợ của Vingroup là bằng đô la Mỹ, trong khi 92% doanh thu của VinFast đến từ thị trường trong nước, nơi đồng Việt Nam tiếp tục mất giá.
Để đảm bảo các khoản vay khổng lồ này, ông Vượng đã thế chấp một danh mục tài sản khổng lồ, bao gồm các dây chuyền sản xuất tại Hải Phòng, nhà máy pin VinES ở Hà Tĩnh và thậm chí cả nhà máy xe điện đang được xây dựng tại Bắc Carolina, Hoa Kỳ.
Vòng xoáy nợ của VinFast
Kể từ khi thành lập vào năm 2017, VinFast chưa bao giờ có lãi, thay vào đó lại trở thành gánh nặng tài chính khổng lồ cho công ty mẹ. Việc đốt tiền mặt này là nguyên nhân chính dẫn đến tình hình tài chính sa sút của Vingroup , bắt đầu từ năm 2021 khi tập đoàn này công bố khoản lỗ lớn đầu tiên sau nhiều năm duy trì lợi nhuận ổn định.
Chỉ riêng trong nửa đầu năm 2025, mảng kinh doanh ô tô của VinFast đã lỗ hơn 37 nghìn tỷ đồng – khoản lỗ mà lợi nhuận bất động sản cốt lõi của Vingroup không thể bù đắp. Tình trạng này là hệ quả trực tiếp từ tham vọng mở rộng thị trường xe điện của ông Vượng sang thị trường Mỹ và châu Âu.
“Chúng tôi coi Hoa Kỳ là thị trường trọng điểm, là phép thử để đo lường hiệu quả. […] Nếu thành công ở Mỹ, việc chinh phục các thị trường khác sẽ dễ dàng hơn nhiều”, ông Vượng phát biểu tại cuộc họp cổ đông tháng 5 năm 2020.
Dự án khởi động vào cuối năm 2022 với lô hàng 999 xe VF8 và lễ động thổ nhà máy tại Bắc Carolina. Tuy nhiên, thay vì “khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ ô tô toàn cầu”, giấc mơ Mỹ của VinFast nhanh chóng tan vỡ. Đến tháng 5 năm 2023, toàn bộ lô hàng ban đầu đã bị trả lại do không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn.
Mặc dù vậy, VinFast vẫn niêm yết trên Nasdaq vào tháng 8 năm 2023 với vốn hóa thị trường hơn 23 tỷ đô la. Cổ phiếu đã sụt giảm hơn 90% trong vòng hai tháng. Sự sụp đổ này đã dẫn đến một vụ kiện tập thể của các cổ đông vào tháng 5 năm 2024, cáo buộc công ty đã phóng đại triển vọng của mình, dẫn đến một cuộc điều tra của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) .
Tính đến ngày 15 tháng 8 năm 2025, vốn hóa thị trường của VinFast đã giảm xuống còn 8.35 tỷ đô la.
Về mặt vận hành, VinFast đã đóng cửa các showroom tại Mỹ và hoãn việc xây dựng nhà máy. Về mặt tài chính, khoản lỗ ròng đã lên tới 2.4 tỷ đô la vào năm 2023 và gần 3.2 tỷ đô la vào năm 2024.
Tuy nhiên, ông Vượng vẫn kiên quyết tuyên bố vào tháng 4 năm 2024 rằng “sẽ không bao giờ từ bỏ VinFast” với kế hoạch đưa công ty hòa vốn vào cuối năm 2026. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi phải thu hồi khoản đầu tư tích lũy hơn 20 tỷ đô la và giải quyết khoản nợ hơn 10 tỷ đô la.
Điều này đặt ra một câu hỏi quan trọng: xét đến thực tế tài chính được nêu chi tiết trong báo cáo của Vingroup, liệu kế hoạch đưa VinFast đạt điểm hòa vốn của ông Vượng có thực sự khả thi hay không?