TTCK Thế giới
Rạn Nứt trên Thị trường Tín dụng Có Thể Là Lời Cảnh Báo cho Phố Wall
- Tricolor Holdings – công ty cho vay dưới chuẩn – phá sản do gian lận thế chấp kép, khiến JPMorgan và Barclays thiệt hại hàng trăm triệu USD; CEO JPMorgan ví vụ việc như “hiệu ứng con gián” – một con xuất hiện, nhiều con khác sẽ theo sau.
- Hàng loạt vụ phá sản và gian lận tín dụng nối tiếp sau Tricolor, như First Brands Group, Zions Bancorp, Western Alliance, và 777 Partners; làm dấy lên lo ngại về sự bất ổn hệ thống trong thị trường tín dụng tư nhân.
- Tín dụng tư nhân ngày càng mờ đục và rủi ro, với các khoản vay không minh bạch, định giá không nhất quán, và xu hướng hoãn lãi; Moody’s ước tính các ngân hàng lớn đang cho vay 1.2 nghìn tỷ USD/năm cho NDFI – trong đó 300 tỷ là tín dụng tư nhân
Cần bao nhiêu con gián để làm đắm một con tàu? Chúng ta có thể sắp biết được.
Mô hình kinh doanh của Tricolor Holdings ngay từ đầu đã không có vẻ gì là đặc biệt ổn định. Công ty cho vay mua ô tô có trụ sở tại Irving, Texas này chuyên về các khoản vay mua xe dưới chuẩn – tức là cho vay đối với những người có khả năng trả nợ tương đối thấp. “Bạn có điểm tín dụng xấu? Đừng lo lắng,” trang web của Tricolor vẫn còn ghi, hơn một tháng sau khi công ty sụp đổ công khai. Công ty này tiếp thị đến cả những người nhập cư không có giấy tờ – ngay cả khi Tổng thống Donald Trump cam kết thực hiện “chiến dịch trục xuất lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ.” Nếu cần thêm một dấu hiệu về sự bất ổn bên trong, một bài báo cáo điều tra năm 2022 đã phát hiện ra rằng công ty này bán các phương tiện bị lỗi và tính phí cao hơn giá thị trường, khiến nhóm khách hàng cốt lõi của họ cảm thấy tức giận và bị lừa dối.
Với chiến lược kinh doanh lung lay như vậy, người ta có thể nghĩ rằng sự phá sản của Tricolor vào tháng 9 sẽ không thu hút quá nhiều sự chú ý từ Phố Wall. Tuy nhiên, hóa ra một số tên tuổi lớn nhất trong ngành tài chính, bao gồm JPMorgan Chase & Co. và Barclays Plc, đã cùng nhau cho công ty này vay hàng trăm triệu đô la. Và sau khi bằng chứng xuất hiện rằng Tricolor đã sử dụng cùng một chiếc xe làm tài sản thế chấp cho nhiều khoản vay – một hành vi được gọi là “thế chấp kép” – không rõ liệu các tổ chức cho vay lớn có thể lấy lại được tiền của họ hay không.
Hiệu Ứng Con Gián
Nhưng điều đáng sợ thực sự là Tricolor không hề đơn độc. Ngay sau khi công ty này sụp đổ, nhà cung cấp phụ tùng ô tô First Brands Group đã nộp đơn xin phá sản sau khi các nhà đầu tư lo ngại về sự phụ thuộc của họ vào các khoản vay ngắn hạn không xuất hiện trên bảng cân đối kế toán. Ngay sau đó, các ngân hàng khu vực Zions Bancorp NA và Western Alliance Bancorp đã công bố các khoản lỗ liên quan đến cáo buộc gian lận của các chủ nợ, gây ra sự sụt giảm đột ngột đối với cổ phiếu ngân hàng. Cùng ngày đó, người đồng sáng lập của công ty đầu tư 777 Partners LLC ở Miami đã bị buộc tội gian lận và âm mưu vì bị cáo buộc thế chấp kép các khoản vay. Và danh sách này vẫn tiếp tục kéo dài.
Jamie Dimon, Giám đốc điều hành của JPMorgan, đã đặt tên cho xu hướng này vào giữa tháng 10, trong cuộc họp báo cáo thu nhập quý 3 của ngân hàng, tại đó ngân hàng thừa nhận đã chịu thiệt hại 170 triệu đô la từ Tricolor. Dimon nói với các nhà phân tích: “Tôi có lẽ không nên nói điều này, nhưng khi bạn thấy một con gián, thì có lẽ sẽ có nhiều con khác.”
Đối với một số người, phép ẩn dụ của Dimon là quá phóng đại. Các nhà lãnh đạo của các tổ chức tín dụng tư nhân nói riêng – có lẽ là để bảo vệ sau nhiều năm bị chỉ trích vì chấp nhận rủi ro nợ cao với sự minh bạch và giám sát lỏng lẻo – đã tỏ ra khó chịu. Các ngân hàng khu vực cũng khẳng định rằng những thiệt hại tín dụng gần đây không phải là dấu hiệu của các vấn đề hệ thống rộng lớn hơn, và chắc chắn không phải là dấu hiệu cho thấy chúng ta đang quay trở lại cuộc khủng hoảng năm 2023 đã làm sụp đổ một số ngân hàng vừa và nhỏ. Nhưng đối với những người khác, bình luận về “con gián” đã châm ngòi cho một cơn cuồng loạn tìm kiếm trong các “ngăn tủ” trên Phố Wall. “Liệu còn nhiều con gián khác không?” họ tự hỏi, với những bình xịt diệt côn trùng đã sẵn sàng.
Mối Lo Ngại Về Thị trường Tín dụng Tư nhân
Phản ứng trước bình luận của Dimon cho thấy Phố Wall đã trở nên nhạy cảm như thế nào trước khả năng xảy ra một cuộc rạn nứt trên thị trường tín dụng. Sau nhiều năm thị trường giá lên được thúc đẩy bởi lãi suất thấp, một số nhà phân tích cho rằng đã đến lúc phải có một đợt điều chỉnh. Mặc dù chi phí vay thấp, lợi nhuận tăng cao và tỷ lệ vỡ nợ của trái phiếu lợi suất cao vẫn phù hợp với mức trung bình lịch sử, những người bi quan cho rằng có lý do để cảnh giác, đặc biệt là trong thế giới tín dụng tư nhân khó theo dõi hơn.
Các doanh nghiệp vay vốn bằng tín dụng tư nhân ngày càng có xu hướng hoãn thanh toán lãi suất để thay vào đó cộng vào tiền gốc khoản vay. Edward Altman, một nhà phân tích kỳ cựu và giáo sư danh dự tại Trường Kinh doanh Stern của Đại học New York, cho biết: “Điều đó có nghĩa là các công ty này đang bị căng thẳng tài chính.” Cũng đã có những trường hợp các tổ chức cho vay tư nhân đánh giá cùng một khoản vay với các mức định giá khác nhau hoàn toàn. Elisabeth de Fontenay, giáo sư tại Trường Luật Đại học Duke nghiên cứu về tín dụng tư nhân, nói: “Câu hỏi lớn là liệu họ có thực sự báo cáo những khoản này theo giá trị hợp lý thực tế, chính xác của chúng hay không.“
Và đó mới chỉ là những dấu hiệu có thể nhìn thấy. Thị trường tín dụng đã trở nên mờ đục hơn đáng kể trong thập kỷ qua. Sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, Quốc hội đã đặt ra giới hạn về mức độ rủi ro mà các ngân hàng lớn có thể gánh chịu, điều này đã tạo ra một mạng lưới các tổ chức cho vay được gọi là hệ thống “ngân hàng ngầm” – hoặc, ít đáng ngại hơn, các tổ chức tài chính phi tiền gửi (NDFI) – bao gồm các công ty cung cấp tín dụng tư nhân. Trong một số trường hợp, các khoản vay tư nhân tốt hơn những gì các ngân hàng cung cấp, được điều chỉnh phù hợp hơn với nhu cầu của người đi vay và có các điều khoản ưu đãi hơn. Nhưng chúng cũng vô hình đối với người ngoài cuộc, bao gồm cả các cơ quan quản lý, điều này khiến chúng vừa hấp dẫn vừa rủi ro.
Khi hoạt động cho vay từ NDFI bùng nổ, một số ngân hàng lớn đã lên án sự mở rộng này – đồng thời cũng cố gắng tham gia vào hoạt động tín dụng tư nhân. Dimon, chẳng hạn, đã gọi các điều khoản tương đối lỏng lẻo của tín dụng tư nhân là “một công thức dẫn đến khủng hoảng tài chính.” Đồng thời, các ngân hàng bao gồm JPMorgan hiện cho NDFI vay 1,2 nghìn tỷ đô la mỗi năm, trong đó 300 tỷ đô la là cho tín dụng tư nhân, theo Moody’s Corp. Nói cách khác, một số con gián đang xuất phát từ bên trong ngôi nhà (ám chỉ sự liên kết giữa ngân hàng lớn và tín dụng tư nhân).
Cuộc tranh luận về việc có nên hoảng loạn hay không vẫn tiếp diễn, với Giám đốc điều hành David Solomon của Goldman Sachs Group Inc. vào cuối tháng 10 đã xoa dịu những lo ngại ngay cả khi hai công ty nữa công bố các khoản lỗ liên quan đến tín dụng. Trong khi đó, Mike Mayo, nhà phân tích của Wells Fargo & Co. – người đã hỏi Dimon câu hỏi dẫn đến bình luận “con gián” – cho rằng sự cảnh giác là cần thiết. Mayo nói rằng các vụ sụp đổ tín dụng gần đây là “một cuộc diễn tập phòng cháy chữa cháy nhỏ” cho một đợt suy thoái cuối cùng. “Những sự kiện như thế này là một lời cảnh tỉnh tốt rằng các khoản vay có thể trở nên tồi tệ,” ông nói. “Vì vậy, đó là một lời nhắc nhở đối với các ngân hàng và nhà đầu tư cần phải có một sự hoang tưởng lành mạnh.”