Thượng nguồn dầu khí Việt Nam: Cải cách pháp lý kích hoạt chu kỳ đầu tư mới

• Chu kỳ mới: Sau giai đoạn suy giảm gần một thập kỷ, hoạt động thăm dò – khai thác dầu khí Việt Nam bước vào chu kỳ tăng trưởng mới giai đoạn 2025–2027 nhờ nhu cầu bù đắp sản lượng mỏ cũ và cung cấp khí cho các dự án điện khí.

• Động lực pháp lý: Luật Dầu Khí 2022 cùng Nghị định 45 và Nghị quyết 66.6 tháo gỡ điểm nghẽn, trao quyền cho PVN phê duyệt mỏ vừa và nhỏ, rút ngắn thủ tục hành chính, tạo hành lang xuyên suốt từ khảo sát đến đầu tư.

• Triển vọng dịch vụ: Nhu cầu giàn khoan tự nâng dự kiến đạt đỉnh 14–15 giàn vào 2026–2027, mang lại cơ hội lớn cho PVD, PVS và các doanh nghiệp dịch vụ kỹ thuật; các mỏ lớn như Kèn Bầu, Báo Vàng – Báo Đen sẽ là nguồn công việc dự phòng sau 2030.

Ngành thượng nguồn dầu khí Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của một chu kỳ phát triển mới sau gần một thập kỷ đối mặt với sự suy giảm. Theo phân tích từ Công Ty Chứng Khoán Rồng Việt (VDSC), hoạt động thăm dò và khai thác đã chính thức vượt qua giai đoạn khó khăn nhất.

Sau khi vốn đầu tư xây dựng cơ bản cho lĩnh vực này tạo đáy trong giai đoạn 2021–2022, thị trường bắt đầu ghi nhận sự phục hồi từ năm 2023 và được dự báo sẽ tăng trưởng bứt phá trong giai đoạn 2025–2027. Động lực này xuất phát từ nhu cầu cấp thiết trong việc bù đắp sản lượng khai thác tại các mỏ cũ và đảm bảo nguồn khí cho các dự án điện khí trọng điểm.

Sự hồi sinh của ngành không chỉ dựa trên nhu cầu thị trường mà còn nhờ vào những cải cách pháp lý mang tính bước ngoặt. Luật Dầu Khí năm 2022 cùng các văn bản hướng dẫn như Nghị Định 45 và đặc biệt là Nghị Quyết 66.6 đã giải quyết triệt để những “điểm nghẽn” tồn tại nhiều năm.

Việc phân cấp, giao quyền cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) phê duyệt các kế hoạch phát triển mỏ quy mô vừa và nhỏ đã giúp rút ngắn đáng kể độ trễ về thủ tục hành chính. Cơ chế mới này tạo ra một hành lang xuyên suốt từ khâu khảo sát, thăm dò cho đến khi ra quyết định đầu tư cuối cùng, giúp các dự án tiềm năng sớm được hiện thực hóa thay vì phải chờ đợi phê duyệt kéo dài như trước đây.

Sự chuyển mình của thượng nguồn đang tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ đến các doanh nghiệp dịch vụ kỹ thuật dầu khí. VDSC dự báo nhu cầu giàn khoan tự nâng tại thị trường nội địa sẽ duy trì ở mức cao, dự kiến đạt đỉnh vào khoảng 14 đến 15 giàn trong giai đoạn 2026–2027. Điều này mang lại triển vọng tăng trưởng dài hạn cho các đơn vị cung cấp dịch vụ khoan như PVD thông qua việc cải thiện hiệu suất sử dụng giàn và giá thuê. Đồng thời, các đơn vị xây lắp như PVS cũng sở hữu khối lượng công việc tồn đọng lớn từ các hợp đồng xây lắp cơ khí biển tại dự án Lô B và Lạc Đà Vàng.

Nhìn về dài hạn, các mỏ quy mô lớn như Kèn Bầu hay Báo Vàng – Báo Đen dù hiện mới ở giai đoạn thăm dò và thẩm lượng nhưng sẽ là nguồn công việc dự phòng quan trọng cho giai đoạn sau năm 2030. Điểm khác biệt lớn nhất của chu kỳ này so với quá khứ là tính ổn định, khi dòng vốn đầu tư được thúc đẩy bởi quyết tâm chính trị và nhu cầu an ninh năng lượng thực tế, thay vì chỉ biến động theo giá dầu thế giới. Với sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ, ngành dầu khí Việt Nam đang sở