TTCK Thế giới
Hoa Kỳ áp thuế 50% lên Ấn Độ, một trong những mức thuế cao nhất thế giới
Những điểm thông tin chính:
- Tổng thống Donald Trump đã áp dụng mức thuế 50% đối với một số hàng hóa của Ấn Độ để trừng phạt nước này vì đã mua dầu của Nga.
- Mức thuế quan mới đe dọa khả năng cạnh tranh xuất khẩu của Ấn Độ và có thể dẫn đến sự sụt giảm trong hoạt động thương mại với Hoa Kỳ, thị trường xuất khẩu lớn nhất của nước này.
- Một số ngành công nghiệp chủ chốt, chẳng hạn như xuất khẩu điện tử và dược phẩm, được miễn thuế, nhưng các ngành khác như dệt may và giày dép có thể sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.
Nội dung cụ thể
Tổng thống Donald Trump đã áp mức thuế nặng nề 50% đối với một số mặt hàng xuất khẩu từ Ấn Độ, mức cao nhất ở châu Á, nhằm trừng phạt New Delhi vì mua dầu của Nga, động thái đảo ngược nỗ lực kéo dài hàng thập kỷ của Washington trong việc thắt chặt quan hệ với Ấn Độ.
Mức thuế mới có hiệu lực từ 0 giờ 1 phút sáng thứ Tư (giờ Washington), gấp đôi so với mức thuế 25% trước đó áp lên hàng xuất khẩu của Ấn Độ. Ông Trump cáo buộc việc Ấn Độ mua dầu Nga đang góp phần tài trợ cho cuộc chiến của Tổng thống Vladimir Putin tại Ukraine. Trong khi đó, New Delhi bảo vệ quan hệ với Moscow và gọi hành động của Mỹ là “không công bằng, vô lý và vô căn cứ.”
Mức thuế “cắt cổ” này khiến Ấn Độ, nền kinh tế lớn tăng trưởng nhanh nhất thế giới, đối mặt với nguy cơ suy giảm thương mại với thị trường xuất khẩu lớn nhất của mình. Động thái này cũng đe dọa khả năng cạnh tranh của hàng hóa Ấn Độ so với các đối thủ như Trung Quốc và Việt Nam, đồng thời đặt dấu hỏi về tham vọng của Thủ tướng Narendra Modi trong việc biến quốc gia Nam Á thành trung tâm sản xuất toàn cầu.
“Đây là một cú sốc chiến lược, đe dọa vị thế lâu năm của Ấn Độ trong các thị trường lao động–thâm dụng của Mỹ, làm gia tăng nguy cơ thất nghiệp hàng loạt tại các trung tâm xuất khẩu, và có thể làm suy yếu vai trò của Ấn Độ trong chuỗi giá trị toàn cầu,” Ajay Srivastava, nhà sáng lập tổ chức nghiên cứu Global Trade Research Initiative tại New Delhi, nhận định.
Ông nói thêm rằng các đối thủ cạnh tranh sẽ hưởng lợi, “thậm chí có thể khiến Ấn Độ bị gạt khỏi các thị trường quan trọng ngay cả khi mức thuế này được gỡ bỏ.”
Một số ngành công nghiệp chủ chốt được miễn trừ. Chẳng hạn, xuất khẩu điện tử không bị ảnh hưởng, tạm thời bảo vệ các khoản đầu tư khổng lồ của Apple Inc. vào nhà máy mới tại Ấn Độ. Xuất khẩu dược phẩm cũng không nằm trong diện áp thuế.
Động thái này khiến các quan chức Ấn Độ choáng váng, sau nhiều tháng đàm phán thương mại giữa New Delhi và Washington. Ấn Độ là một trong những quốc gia đầu tiên khởi động đàm phán thương mại với chính quyền Trump, nhưng mức thuế cao và chính sách bảo hộ trong các lĩnh vực như nông nghiệp và sữa của Ấn Độ đã khiến các nhà đàm phán Mỹ thất vọng.
Quan hệ càng thêm căng thẳng sau khi ông Trump chỉ trích Ấn Độ vì tiếp tục mua dầu từ Nga. New Delhi cho rằng việc này giúp ổn định thị trường năng lượng, và khẳng định sẽ tiếp tục mua dầu Nga “tùy theo lợi ích tài chính.”
Mối quan hệ rạn nứt với Washington đang khiến Ấn Độ dần xa Mỹ và tăng cường gắn kết với các thành viên khác trong khối BRICS. Trong những tháng gần đây, Bắc Kinh và New Delhi đã tìm cách hàn gắn quan hệ vốn lao dốc sau các vụ đụng độ biên giới đẫm máu năm 2020, với việc Thủ tướng Narendra Modi dự kiến sẽ gặp Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề hội nghị thượng đỉnh an ninh tại Trung Quốc vào tuần tới, chuyến thăm đầu tiên của ông đến nước này trong vòng bảy năm.
Song song đó, Ấn Độ và Nga đã cam kết nâng kim ngạch thương mại hàng năm thêm 50%, lên mức 100 tỷ USD trong vòng 5 năm tới. Kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện Ukraine năm 2022, Ấn Độ đã tăng mạnh nhập khẩu dầu từ Nga và hiện chiếm khoảng 37% tổng xuất khẩu dầu của Nga, theo Kasatkin Consulting có trụ sở tại Moscow.
Các doanh nghiệp Ấn Độ từng tạm ngừng mua dầu Urals của Nga vào đầu tháng 8 nhưng đã quay lại thị trường trong những tuần gần đây.
Một phái đoàn thương mại Mỹ dự kiến đến Ấn Độ trong thời gian 25–29/8 để tham dự vòng đàm phán thứ sáu đã hoãn chuyến đi, làm dấy lên thêm lo ngại về khả năng hai bên có thể đạt được một thỏa thuận thương mại vào mùa thu này, mục tiêu từng được đặt ra trong chuyến thăm Nhà Trắng của Thủ tướng Modi hồi tháng 2.
Citigroup ước tính mức thuế kết hợp 50% có thể kéo giảm 0.6–0.8 điểm phần trăm tăng trưởng GDP hằng năm của Ấn Độ.
Tuy vậy, tác động kinh tế có thể phần nào được giảm nhẹ bởi nền kinh tế Ấn Độ chủ yếu dựa vào nhu cầu trong nước hơn là xuất khẩu. Do đó, củng cố niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp được xem là chìa khóa cho tăng trưởng nhanh hơn. Tiêu dùng tư nhân chiếm khoảng 60% GDP của Ấn Độ — và mặc dù Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Ấn Độ với kim ngạch 87,4 tỷ USD trong năm 2024, con số này cũng chỉ tương đương khoảng 2% tổng GDP của Ấn Độ.
Để củng cố niềm tin, chính phủ của Thủ tướng Modi cam kết sẽ thực hiện các “cải cách thế hệ mới”, bắt đầu bằng một cuộc cải tổ lớn đối với thuế tiêu dùng. Các quan chức tại New Delhi cũng đang nhóm họp để đưa ra các biện pháp hỗ trợ những ngành như dệt may và giày dép, vốn được dự báo sẽ chịu tác động nặng nề từ mức thuế cao hơn.
Trước khi mức thuế mới có hiệu lực, thị trường trái phiếu và tiền tệ của Ấn Độ đã sụt giảm, với đồng rupee hiện là đồng tiền hoạt động kém nhất châu Á trong năm nay. Thị trường chứng khoán Ấn Độ cũng đã chứng kiến dòng vốn ngoại rút ra gần 5 tỷ USD kể từ tháng 7.
Trinh Nguyen, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Natixis, nhận định trong một báo cáo hôm thứ Ba: “Điểm sáng là những áp lực từ bên ngoài này có thể thúc đẩy Ấn Độ tăng tốc các cải cách vốn đã bị trì hoãn quá lâu. Cải cách về đất đai, lao động và tự do hóa đều cần thiết để giải phóng tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh.”