Sự Trở Lại Của Trung Quốc Liệu Có Gây Sức Ép Lên Triển Vọng Ngành Phân Bón Việt Nam?

• Trung Quốc tăng xuất khẩu phân bón, tạo áp lực cạnh tranh: Việc Trung Quốc quay lại thị trường quốc tế với sản lượng xuất khẩu lớn có thể khiến giá phân bón giảm, ảnh hưởng đến biên lợi nhuận của các doanh nghiệp Việt Nam như DCM và DPM.

• Giá ure và DAP có xu hướng giảm trong quý 4/2025: Giá ure thế giới giảm về mức 330 USD/tấn, trong khi giá DAP cũng điều chỉnh do nguồn cung dồi dào từ Trung Quốc và Ấn Độ, gây áp lực lên giá bán trong nước.

• Triển vọng ngành vẫn tích cực nhờ nhu cầu nội địa ổn định: Dù cạnh tranh quốc tế tăng, nhu cầu phân bón trong nước vẫn cao nhờ diện tích gieo trồng phục hồi và chính sách hỗ trợ nông nghiệp, giúp các doanh nghiệp duy trì sản lượng tiêu thụ ổn định.

Bức Tranh Giá Phân Bón Toàn Cầu: Đỉnh Điểm và Sự Hạ Nhiệt

Giá phân bón thế giới đã trải qua một đợt tăng trưởng mạnh mẽ, đạt mức tăng $42.5\%$ so với cùng kỳ kể từ đầu năm đến giữa tháng $8$ năm 2025. Mức tăng bình quân trong $8$ tháng đầu năm $2025$ là $23\%$, cho thấy một giai đoạn bùng nổ về mặt bằng giá. Tuy nhiên, đà tăng này đã bắt đầu hạ nhiệt khi Trung Quốc, một nhà cung cấp lớn, đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu trở lại.

Cụ thể, vào giữa tháng $8$, thông tin về việc Trung Quốc nâng hạn ngạch xuất khẩu urê dự kiến năm $2025$ lên khoảng $4.2$ triệu tấn, cao hơn đáng kể so với kỳ vọng ban đầu, đã khiến giá urê thế giới có dấu hiệu đạt đỉnh và bắt đầu giảm. Tương tự, giá DAP cũng mất đi động lực tăng trưởng khi Trung Quốc tăng cường xuất khẩu trước thời hạn cấp phép tạm thời kết thúc vào ngày $15/10$.

VNDirect dự báo rằng mặc dù giá phân bón đã đạt đỉnh vào tháng $8$ và bước vào giai đoạn hạ nhiệt, mặt bằng giá trung bình trong cả năm $2025$ vẫn sẽ duy trì ở mức cao so với cùng kỳ. Cụ thể, giá urê và DAP thế giới được dự báo tăng lần lượt $21\%$ và $22\%$ so với cùng kỳ trong cả năm $2025$.

Tuy nhiên, xu hướng giảm giá được kỳ vọng sẽ tiếp diễn trong những tháng cuối năm đối với urê, trong khi giá DAP được dự kiến sẽ ổn định hơn. Kể từ năm $2026$, giá sẽ giảm trở lại khi nguồn cung toàn cầu phục hồi, đặc biệt là nguồn cung urê.

Triển Vọng Dài Hạn (2026) và Sự Cân Bằng Cung-Cầu

Sự phục hồi nguồn cung từ Trung Quốc là yếu tố chính gây áp lực lên giá phân bón trong dài hạn. Sau giai đoạn siết chặt xuất khẩu kéo dài, công suất urê của Trung Quốc đã mở rộng, với công nghệ hiện đại hơn, dự kiến nâng tổng công suất thiết kế lên $82.3$ triệu tấn vào cuối năm $2025$.

Sự gia tăng công suất này mở đường cho xuất khẩu urê của Trung Quốc phục hồi về mức $5$–$6$ triệu tấn trong giai đoạn $2026$–$2027$. Kết hợp với việc Ấn Độ tăng cường tự chủ nguồn cung, thị trường urê toàn cầu được kỳ vọng sẽ cân bằng hơn, dẫn đến dự báo giá urê thế giới giảm khoảng $18\%$ so với cùng kỳ trong năm $2026$.

Đối với DAP, giá dự báo cũng sẽ đảo chiều giảm $12\%$ so với cùng kỳ trong năm $2026$, nhưng vẫn sẽ neo ở mức cao hơn so với giai đoạn $2023$–$2024$. Điều này là do hai yếu tố chính.

Thứ nhất, chiến lược phát triển xe điện (EV) của Trung Quốc đã tạo ra sự cạnh tranh nguồn phốt pho, nguyên liệu quan trọng cho cả DAP và pin LFP, khiến tiềm năng xuất khẩu phân bón gốc phốt pho của quốc gia này khó quay lại mức trung bình trước đây ($4$–$6$ triệu tấn/năm).

Thứ hai, dù nguồn cung DAP từ các nhà sản xuất lớn khác như Ma-rốc, Nga và Ả Rập Saudi có thể tăng dần, nhưng vẫn cần thêm thời gian để bù đắp hoàn toàn sự sụt giảm xuất khẩu từ Trung Quốc, đồng thời chi phí vận chuyển và logistics có thể gia tăng, duy trì nền giá cao.

Giá phân bón trong nước cũng bám sát xu hướng thế giới, với dự báo giá urê trong nước tăng $12\%$–$15\%$ so với cùng kỳ trong năm $2025$ trước khi giảm $8\%$–$10\%$ trong năm $2026$. Giá DAP trong nước được dự báo tăng $13\%$–$15\%$ trong năm $2025$.

Động Lực Tăng Trưởng Lợi Nhuận và Sự Khác Biệt Giữa Các Doanh Nghiệp

Xuất khẩu là động lực chính

Trong bối cảnh nhu cầu nội địa ổn định và dần bão hòa, xuất khẩu trở thành động lực tăng trưởng chính của các nhà sản xuất phân bón Việt Nam, tận dụng khoảng trống nguồn cung toàn cầu tạm thời.

Tổng sản lượng xuất khẩu phân bón trong $8$ tháng đầu năm đã tăng mạnh $29.8\%$ so với cùng kỳ. Các doanh nghiệp đầu ngành đang chủ động mở rộng thị trường, tiêu biểu như DCM đã được cấp chứng chỉ Level One cho phép xuất khẩu phân bón hàng rời sang Úc, và DPM đang chuẩn bị lô hàng lớn $\mathrm{45,000}$ tấn sang thị trường Ấn Độ.

VNDirect  tin rằng xuất khẩu sẽ tiếp tục đóng vai trò ổn định và tăng trưởng sản lượng tiêu thụ trong trung và dài hạn, hướng đến các thị trường tiềm năng như Campuchia, Úc và New Zealand.

Mở rộng Biên Lợi Nhuận Gộp trong năm 2025

Lợi nhuận của các nhà sản xuất phân bón trong nước dự kiến tăng mạnh trong năm $2025$ nhờ giá bán bình quân tăng và chi phí đầu vào thuận lợi hơn. Đối với các nhà sản xuất urê từ khí như DPM và DCM, biên lợi nhuận gộp dự kiến được mở rộng nhờ giá bán cao hơn cùng với chi phí khí đầu vào thấp hơn, do giá dầu Brent/FO Singapore được dự báo giảm.

Tuy nhiên, mức độ mở rộng biên lợi nhuận sẽ có sự khác biệt. DCM dự kiến hưởng lợi từ chi phí khí đầu vào thuận lợi hơn so với DPM trong năm $2025$, do giá khí của DCM được tính toán dựa trên cả giá dầu Brent và FO, trong khi DPM chỉ dựa trên giá FO. Bên cạnh đó, DPM còn chịu áp lực từ chi phí vận chuyển khí tăng mạnh do phải thu mua khí từ các mỏ xa hơn như Nam Côn Sơn, thay thế cho nguồn khí từ mỏ Bạch Hổ có chi phí thấp hơn đang suy giảm.

 

Các nhà sản xuất DAP trong nước, tiêu biểu là DDV, cũng tận dụng được mức giá bán cao để nâng cao khả năng sinh lời. Mặc dù giá lưu huỳnh và quặng apatít (nguyên liệu đầu vào) tăng, chúng tôi kỳ vọng mức tăng giá bán DAP mạnh sẽ bù đắp hoàn toàn, giúp DDV mở rộng biên lợi nhuận gộp trong năm $2025$.

Quan Điểm Đầu Tư: Ưu Tiên DDV trong Ngắn Hạn

Mặc dù giá phân bón có xu hướng hạ nhiệt trong những tháng cuối năm $2025$, nhưng lợi nhuận cả năm của các nhà sản xuất trong nước vẫn được kỳ vọng tăng trưởng mạnh, nhờ giá bán cao hơn, chi phí khí thấp hơn và tác động tích cực từ Luật thuế GTGT sửa đổi.

Tuy nhiên, VNdirect  nhận thấy rằng triển vọng tích cực trong năm $2025$ đã phần lớn phản ánh vào giá cổ phiếu của các doanh nghiệp urê (DPM, DCM). Trong bối cảnh giá DAP được dự kiến duy trì ổn định hơn so với urê trong nửa cuối năm, Vndirect ưu tiên DDV nhờ tiềm năng mở rộng biên lợi nhuận gộp, triển vọng tăng trưởng sản lượng tốt hơn và định giá vẫn đang ở mức hấp dẫn. Mặc dù vậy, nhà đầu tư cần lưu ý rằng lợi nhuận của các doanh nghiệp phân bón dự kiến sẽ giảm trong năm $2026$ do giá phân bón toàn cầu dự báo đảo chiều.

DDV: Giá DAP trong nước vẫn duy trì đà tăng, lấn át áp lực chi phí lưu huỳnh tăng, giúp lợi nhuận tăng mạnh

.

Giá Ure tiếp tục neo cao, DCM và DPM đã chiết khấu về mức giá hấp dẫn chưa?

DPM: Triển vọng lợi nhuận tăng mạnh từ giá dầu giảm và chính sách thuế GTGT, nhưng định giá đã hợp lý