- Giá vàng đã vượt mốc 4,000 USD một ounce, một cột mốc quan trọng trong chu kỳ tăng giá kéo dài ba năm, bất chấp sự hoài nghi của giới phân tích và phá vỡ các mô hình định giá.
- Đà tăng này được thúc đẩy bởi việc các ngân hàng trung ương và nhà đầu tư tìm cách đa dạng hóa danh mục đầu tư khỏi đồng đô la và bảo vệ tài sản của họ trước các quốc gia thù địch. Giá trị của vàng thậm chí đã vượt qua tổng lượng Trái phiếu kho bạc do các ngân hàng trung ương ngoài Hoa Kỳ nắm giữ.
- Giá vàng cũng đã vượt qua mức đỉnh (sau khi điều chỉnh lạm phát) được thiết lập từ hơn 45 năm trước. Giá trị thị trường của lượng vàng do Hoa Kỳ nắm giữ đã vượt 1,000 tỷ USD, và vàng đã soán ngôi đồng euro để trở thành tài sản dự trữ lớn thứ hai của các ngân hàng trung ương trên thế giới.
Cụ thể:
Việc giá vàng chinh phục mốc 4,000 USD/ounce là một cột mốc quan trọng nữa trong chu kỳ tăng giá kéo dài ba năm. Đà tăng này đã thách thức cả những người hoài nghi kiên định nhất và phá vỡ các mô hình phân tích, vốn đã từng dự báo chính xác những biến động của vàng trong nhiều thập kỷ.
Năm biểu đồ dưới đây sẽ kể lại câu chuyện về cách vàng đã rũ bỏ cái mác “tàn tích man rợ” để mạnh mẽ giành lại vị trí trung tâm trong hệ thống tiền tệ toàn cầu.
Cột Mốc Đại Dịch
Sau khi bị các nhà đầu tư và ngân hàng trung ương xa lánh trong phần lớn thế kỷ này, vàng đã bắt đầu phục hồi trong cơn hoảng loạn của đại dịch, khi giá vàng vượt mốc 2,000 đô la một ounce. Đà tăng giá tiếp tục được thúc đẩy sau cuộc xâm lược Ukraine, với các ngân hàng trung ương và nhà đầu tư Trung Quốc dẫn dắt mức tăng 27% vào năm 2024, trước khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng, giúp vàng vượt qua ngưỡng 3.000 đô la một cách ngoạn mục vào tháng 3.
Trong giai đoạn tăng giá mạnh mẽ mới nhất, hầu như mọi yếu tố kinh tế vĩ mô lớn đều hỗ trợ vàng, với việc chính phủ Hoa Kỳ đóng cửa và đồng đô la suy yếu khiến thị trường tăng tốc.
Hình 1: Khủng hoảng tài chính, Covid và chiến tranh thương mại đã đưa vàng lên kỷ lục
Mức giá cao nhất lịch sử (sau khi tính lạm phát)
Tháng trước, giá vàng cũng đã vượt qua mức đỉnh điều chỉnh theo lạm phát được thiết lập hơn 45 năm trước, khi giá đạt đỉnh ở mức 850 đô la. Khi vàng đạt mức cao đó vào tháng 1 năm 1980, Hoa Kỳ đang phải vật lộn với một đồng nội tệ sụp đổ, lạm phát tăng vọt và một cuộc suy thoái đang diễn ra. Giá vàng đã tăng gấp đôi trong hai tháng trước đó, sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Jimmy Carter ban hành lệnh đóng băng tài sản của Iran để ứng phó với cuộc khủng hoảng con tin ở Tehran, làm gia tăng rủi ro nhận thức được khi nắm giữ tài sản bằng đô la đối với một số ngân hàng trung ương nước ngoài. Đối với một số người lạc quan về giá vàng, những điều kiện đó vẫn còn hiện hữu mờ nhạt trong thời điểm hiện tại.
Vượt qua Trái phiếu Kho bạc (Treasuries)
Trong suốt đợt tăng giá này, các ngân hàng trung ương đã là một lực lượng thống trị trên thị trường, mua vàng thỏi với khối lượng lớn đến mức đã thúc đẩy các nhà phân tích và nhà giao dịch xây dựng những mô hình mới để theo dõi nguồn cầu đang trỗi dậy này.
Việc mua vào này xuất phát từ động lực muốn đa dạng hóa tài sản, tránh xa đồng đô la và bảo vệ tài sản của họ khỏi các quốc gia thù địch. Mặc dù vàng có lẽ sẽ không bao giờ trở lại là nền tảng của hệ thống tiền tệ toàn cầu như trước đây, nhưng giá trị của vàng thỏi gần như chắc chắn đã vượt xa số lượng Trái phiếu Kho bạc do các ngân hàng trung ương ngoài Mỹ nắm giữ trong dự trữ ngoại hối của họ.
Vàng vẫn còn kém xa tổng lượng dự trữ ngoại hối toàn cầu được nắm giữ dưới dạng tất cả các khoản nợ định danh bằng đồng đô la, nhưng đợt tăng giá này cũng chứng kiến vàng vượt qua đồng euro để trở thành tài sản lớn thứ hai trong dự trữ của các ngân hàng trung ương thế giới vào đầu năm nay.
Đợt tăng giá này được cho là một lợi ích cho cả Mỹ, khi giá trị thị trường của lượng vàng dự trữ mà nước này nắm giữ đã vượt qua mốc 1 nghìn tỷ đô la vào tháng trước — cao hơn 90 lần so với con số được ghi trên bảng cân đối kế toán của chính phủ.
Hình 2: Vàng Nhiều Khả Năng Sẽ Vượt Qua Trái Phiếu Kho bạc trong Dự Trữ Ngoại Hối của Ngân hàng Trung ương
Trung Quốc Lùi Bước
Tương tự như năm 2024, hoạt động mua vàng của Trung Quốc là một động lực quan trọng cho vàng trong bốn tháng đầu năm, khi các kế hoạch thuế quan của Trump làm rung chuyển thị trường toàn cầu và tạo ra một làn sóng nhu cầu mới đối với các tài sản trú ẩn an toàn ở Trung Quốc.
Sức mạnh của hoạt động mua vào từ Trung Quốc có thể được thấy qua cái gọi là “Phần Bù Thượng Hải” (Shanghai premium), tức là sự chênh lệch giữa giá giao ngay chuẩn ở London và giá trên các sàn giao dịch của Trung Quốc.
Tuy nhiên, giá vàng Trung Quốc đã giảm xuống dưới mức chuẩn trong những tháng gần đây, ngay cả khi kim loại quý này đạt những đỉnh cao mới, điều này báo hiệu rằng các nhà đầu tư phương Tây mới là lực lượng chủ chốt thúc đẩy vàng tăng giá trong giai đoạn gần đây.
Các thị trường Trung Quốc sẽ mở cửa trở lại vào thứ Năm sau kỳ nghỉ Tuần lễ Vàng (Golden Week), và một câu hỏi quan trọng đối với các nhà giao dịch là liệu họ sẽ “bật đèn xanh” hay “bật đèn đỏ” đối với mức giá vàng trên $4,000 một ounce.
Hình 3: Giá Vàng Trung Quốc Đã Giao Dịch Dưới Mức Chuẩn
Lượng nắm giữ ETF Tăng Vọt
Đối với các nhà đầu tư vàng phương Tây, bao gồm cả nhà đầu tư cá nhân và tổ chức, các quỹ giao dịch trao đổi được hỗ trợ bằng vàng (ETF) là một trong những cách phổ biến nhất để tiếp cận với vàng. Khi một nhà đầu tư mua một cổ phiếu trong một ETF được hỗ trợ bằng vàng, quỹ ủy thác điều hành nó phải mua một lượng vàng tương ứng để phản ánh lượng nắm giữ mới — những dòng tiền đổ vào này giúp đẩy giá vàng thỏi lên cao.
Lượng nắm giữ trong một số quỹ lớn nhất này đã tăng lên mức kỷ lục trong đại dịch, trước khi bước vào một đợt sụt giảm kéo dài do nhà đầu tư chốt lời. Dòng tiền rút ra (outflows) cuối cùng đã đảo ngược vào giữa năm 2024, và kể từ đó đã có hơn 16 triệu ounce đổ vào các quỹ này.
Tuy nhiên, lượng nắm giữ ETF vẫn còn một chặng đường dài để đạt được mức đỉnh điểm trong đại dịch – đây là một dấu hiệu đầy hy vọng cho những nhà đầu tư lạc quan về vàng (gold bulls) đang tập trung vào cột mốc tiếp theo.
Hình 4: Các Nhà Đầu tư Đã Đổ Tiền Vào Các Quỹ ETF Vàng Trong Năm Nay
“Việc giá vượt mốc $4,000 không chỉ đơn thuần là do kỳ vọng về lãi suất hay đồng đô la yếu đi. Thay vào đó, nó phản ánh một sự chuyển dịch sâu sắc hơn trong tâm lý nhà đầu tư và dòng chảy vốn toàn cầu,” Ole Hansen, chiến lược gia hàng hóa tại Saxo Bank AS, cho biết.
“Các lệnh trừng phạt, việc tịch thu tài sản, và những lo ngại về sự bền vững tài chính đã thúc đẩy các nhà đầu tư – cả tổ chức lẫn chính phủ (quốc gia) – hướng tới những tài sản hữu hình nằm ngoài hệ thống tài chính.”
Dalio Lặp Lại Quan Điểm của Griffin: Vàng An Toàn Hơn Đồng Đô la Mỹ
Tỷ phú Ray Dalio cho biết vàng “chắc chắn” là nơi trú ẩn an toàn hơn đồng đô la Mỹ và đợt tăng giá kỷ lục của kim loại này lặp lại tình hình của những năm 1970, khi vàng tăng vọt trong bối cảnh lạm phát cao và bất ổn kinh tế.
Những nhận định từ Dalio được đưa ra trong một lần xuất hiện tại một hội nghị vào thứ Ba, khi ông được hỏi liệu có đồng ý với quan điểm của Ken Griffin (từ Citadel) rằng sự tăng giá của vàng phản ánh nỗi lo lắng về đồng tiền Mỹ hay không.
“Vàng là một công cụ đa dạng hóa danh mục đầu tư rất tuyệt vời,” Dalio phát biểu trong một phiên thảo luận với Lisa Abramowicz của Bloomberg tại Diễn đàn Kinh tế Greenwich ở Connecticut. “Vì vậy, nếu bạn chỉ nhìn từ góc độ phân bổ tài sản chiến lược, bạn có lẽ nên có một hỗn hợp tối ưu khoảng 15% danh mục đầu tư của mình trong vàng.”
Việc chính phủ liên bang đóng cửa và những suy đoán rằng Fed sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất ngay cả khi lạm phát vẫn ở mức cao đã đẩy giá vàng tăng hơn 20% kể từ cuối tháng 7, lên xấp xỉ $4,000 một ounce.
Trong khi đó, đồng đô la đã suy yếu so với mọi đồng tiền chủ chốt trong năm nay sau khi sự bất ổn do Tổng thống Donald Trump gây ra khiến nó trượt giá mạnh nhất kể từ những năm 1970, không lâu sau khi Mỹ từ bỏ bản vị vàng (gold standard).
Dalio cho biết ông coi vàng là một kho lưu trữ giá trị mạnh mẽ trong thời điểm gánh nặng nợ chính phủ gia tăng, căng thẳng địa chính trị và niềm tin vào sự ổn định của tiền tệ quốc gia đang bị xói mòn.
Ông lưu ý rằng sự phục hồi của vàng phản ánh giai đoạn đầu những năm 1970, khi nó cũng tăng song song với thị trường chứng khoán.
Ông bày tỏ sự e dè về quy mô tăng trưởng gần đây của thị trường chứng khoán, vốn làm dấy lên lo ngại về một bong bóng trí tuệ nhân tạo khi định giá đã tăng vọt.
“Điều này mang lại cho tôi cảm giác như đang có sự sôi sục (frothy) trên thị trường,” Dalio nói.
Dalio cho biết những đồn đoán xoay quanh AI có những dấu hiệu điển hình của một bong bóng và ông đã đưa ra sự so sánh với các đợt bùng nổ đổi mới trong quá khứ, từ cuối những năm 1920, khi hoạt động cấp bằng sáng chế và các đột phá công nghệ thúc đẩy sự đầu cơ quá mức, cho đến kỷ nguyên dot-com vào cuối những năm 1990.
Tuy nhiên, ông nói rằng ông vẫn tiếp tục nhìn thấy các cơ hội để nắm bắt lợi ích của AI, thông qua các công ty sẽ sử dụng AI để tạo ra hiệu suất lớn hoặc những công ty sẽ cung cấp nền tảng cho công nghệ này. Và ông nói rằng mình sẽ thận trọng khi đặt cược chống lại các công ty công nghệ vốn hóa lớn (megacap tech companies) mặc dù có những e dè về định giá.
Ông nói: “Tôi sẽ không muốn bán khống các công ty có khả năng mở rộng quy mô siêu lớn (super-scalers).”
Về mặt quốc tế, Dalio cho biết ông vẫn thích Trung Quốc. Nhưng ông cũng nói rằng “có một lượng lớn hơn” mà ông đang đầu tư vào Mỹ.
Ông nói: “Tôi nghĩ cả hai đều có những thách thức và lợi ích riêng. Nếu tôi nhìn vào Trung Quốc, nó tương đối không đắt đỏ, nhưng, đồng thời, dòng vốn và các vấn đề khác cũng khiến nó trở thành một vấn đề.”
“Hội chứng Fomo dát vàng” của Nhà Đầu Tư Thúc Đẩy Đà Tăng Kỷ Lục Của Giá Kim Loại Quý






