Nhà Máy Của Gã Khổng Lồ Wi-Fi Tại Việt Nam Gây Quan Ngại Về Sự Tách Biệt Với Trung Quốc

TP-Link Systems Inc., công ty Wi-Fi khổng lồ được thành lập tại Trung Quốc, đang nỗ lực thuyết phục các quan chức an ninh quốc gia Mỹ rằng họ độc lập với Bắc Kinh. Những tình huống xoay quanh nhà máy của công ty tại Việt Nam, nơi sản xuất các sản phẩm để vận chuyển sang Mỹ, cho thấy điều đó khó khăn như thế nào.

Tóm tắt các điểm chính (Takeaways by Bloomberg AI):

• TP-Link Systems Inc. đang cố gắng thuyết phục các quan chức an ninh quốc gia Mỹ rằng họ độc lập với Bắc Kinh, lấy nhà máy tại Việt Nam làm bằng chứng.

• Các hồ sơ công khai ở Trung Quốc cho thấy TP-Link tiếp tục tham gia vào hệ sinh thái công nghệ do nhà nước Trung Quốc định hướng, bao gồm việc thuê một công ty xây dựng thuộc sở hữu nhà nước để mở rộng nhà máy tại Việt Nam.

• Sự hợp tác này làm dấy lên nghi ngờ về tuyên bố của TP-Link rằng họ hoạt động mà không bị ảnh hưởng bởi chính phủ Trung Quốc, trong bối cảnh Bộ Thương Mại Mỹ đánh giá rằng mối quan hệ tiếp diễn của công ty với Trung Quốc khiến nó trở thành mối đe dọa an ninh quốc gia.

Nhà máy tại Việt Nam là trọng tâm trong các tuyên bố của TP-Link rằng họ không gây ra bất kỳ rủi ro độc nhất nào liên quan đến Trung Quốc đối với người tiêu dùng Mỹ sau khi tái cơ cấu, phân tách các doanh nghiệp tại Mỹ và Trung Quốc. Công ty đã nhiều lần xác định cơ sở này — chứ không phải bất kỳ nhà máy nào ở Trung Quốc — là nơi sản xuất các sản phẩm cho thị trường Mỹ kể từ năm 2018.

Tuy nhiên, các hồ sơ công khai ở Trung Quốc cho thấy TP-Link vẫn tiếp tục tham gia vào hệ sinh thái công nghệ do nhà nước Trung Quốc thúc đẩy, bao gồm cả việc thuê một công ty xây dựng thuộc sở hữu nhà nước để hoàn thành việc mở rộng gần đây của chính nhà máy Việt Nam đó.

Trong một thông báo vào tháng 6, các quan chức tỉnh Hồ Nam (Trung Quốc) cho biết nhà máy TP-Link tại Việt Nam sẽ nằm trong số “Các Dự Án Trọng điểm về Đầu Tư và Hợp Tác Nước Ngoài” năm 2025 của tỉnh. Thông báo tiếng Trung của chính quyền Hồ Nam cho biết một đơn vị của China State Construction Engineering Corporation Ltd. (CSCEC) — công ty đã bị Lầu Năm Góc chỉ định là công ty quân sự Trung Quốc — sẽ hợp tác với đơn vị tại Việt Nam của TP-Link để mở rộng cơ sở sản xuất và nghiên cứu phát triển tại đây.

Sự hợp tác này làm dấy lên những nghi ngờ mới về tuyên bố của TP-Link rằng họ hoạt động mà không bị ảnh hưởng bởi chính phủ Trung Quốc. Bloomberg đã đưa tin rằng chính quyền Trump đang cân nhắc liệu có nên đưa ra khuyến nghị hạn chế hoặc cấm bán các sản phẩm của TP-Link tại Mỹ hay không, dựa trên đánh giá đã hoàn thành của Bộ Thương Mại Mỹ rằng mối quan hệ tiếp diễn của công ty với Trung Quốc khiến nó trở thành mối đe dọa an ninh quốc gia.

Bà Liza Tobin, cựu quan chức an ninh quốc gia và hiện là nghiên cứu viên cao cấp tại Trung tâm An ninh Mỹ Mới (Washington), cho biết: “Việc một công ty xây dựng Trung Quốc tham gia cho thấy Trung Quốc vẫn coi TP-Link là một công ty Trung Quốc.“

Trong một tuyên bố, TP-Link đã bác bỏ ý kiến này và khẳng định: “Không có mối liên hệ nào giữa dự án xây dựng này và vấn đề an ninh của sản phẩm, quy trình R&D, quy trình sản xuất và dữ liệu người dùng của TP-Link, tất cả đều nằm dưới sự giám sát chặt chẽ của trụ sở chính TP-Link tại Mỹ.”

Công ty nói thêm rằng họ “không nhận được đầu tư hoặc hỗ trợ từ chính phủ Trung Quốc” cho dự án này. Đối với cuộc điều tra của Bộ Thương mại, TP-Link trước đó đã tuyên bố sẽ tiếp tục làm việc với cơ quan này để giải quyết mọi lo ngại.

Cả CSCEC và chính quyền Hồ Nam đều không trả lời yêu cầu bình luận.

Đáp lại các câu hỏi về thỏa thuận của TP-Link tại Việt Nam, ông Liu Pengyu, người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington, cho biết: “Chúng tôi nhất quán phản đối việc Mỹ khái quát hóa quá mức khái niệm an ninh quốc gia và các hành vi phân biệt đối xử của họ đối với các công ty từ các quốc gia cụ thể.” Ông cũng nói rằng Mỹ “nên ngừng sử dụng các vấn đề an ninh mạng để bôi nhọ và làm mất uy tín Trung Quốc.”

Đầu năm nay, Bloomberg đã đưa tin rằng nhà máy tại Việt Nam, do đơn vị địa phương của TP-Link là Công ty TNHH Lianyue Việt Nam điều hành, trên thực tế chỉ là điểm lắp ráp cuối cùng. Khi đó, TP-Link đã xác nhận rằng, ngoài các linh kiện được mua tại Việt Nam (chiếm 0.5% tổng giá trị đầu vào của nhà máy), tất cả các linh kiện khác đều được nhập khẩu từ Trung Quốc.

Tháng trước, đơn vị CSCEC quản lý việc mở rộng đã thông báo công nhân của họ đã hoàn thành cấu trúc chính sớm 60 ngày, giành được “lời khen ngợi cao từ chủ đầu tư.” Bài đăng bao gồm một bức ảnh chụp một tòa nhà công nghiệp lớn tại thành phố cảng Hải Phòng, Việt Nam, với logo của TP-Link.

TP-Link, được thành lập tại Trung Quốc vào năm 1996, gần đây đã đẩy mạnh nỗ lực tách mình khỏi đất nước này, đỉnh điểm là thông báo vào tháng 10/2024 về việc tái cơ cấu hoạt động, tạo ra các doanh nghiệp riêng biệt có trụ sở tại Mỹ và Trung Quốc.

Một cuộc điều tra của Bloomberg News được công bố vào tháng 4 đã phát hiện ra rằng liên doanh Mỹ của TP-Link vẫn có các hoạt động đáng kể tại Trung Quốc đại lục. Đồng sáng lập TP-Link, Jeffrey Chao, đã nói với Bloomberg vào thời điểm đó rằng công ty đã “chọn Mỹ” và đang rời khỏi Trung Quốc. “Tất cả những điều này đã thuộc về quá khứ,” ông nói về các mối liên hệ khác nhau với chính phủ Trung Quốc mà Bloomberg đưa ra.

TP-Link cho biết trong một tuyên bố phản hồi các câu hỏi về sự tham gia của Trung Quốc vào cơ sở tại Việt Nam rằng những bình luận của ông Chao “vẫn là chính xác.” TP-Link nói thêm: “Danh sách ưu tiên của chính phủ Hồ Nam này không đóng vai trò gì trong việc TP-Link trao thầu cho nhà thầu,” đồng thời cho biết công ty xây dựng thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc bắt đầu làm việc trong dự án vào tháng 8/2024 sau khi thắng thầu thông qua quy trình đấu thầu “hoàn toàn dựa trên các yếu tố thị trường.“

Các nhà lập pháp Mỹ đã viết thư bày tỏ lo ngại rằng chính phủ Trung Quốc có thể chủ động lôi kéo TP-Link vào các cuộc tấn công mạng. Mối lo ngại là Trung Quốc có thể dựa vào một bộ luật an ninh quốc gia yêu cầu các công ty hỗ trợ các mục tiêu quân sự và tình báo của nhà nước, bao gồm cả việc báo cáo các lỗ hổng trong sản phẩm của họ cho các quan chức Trung Quốc trước khi công khai chúng.

Các quan chức Mỹ cho biết bộ định tuyến TP-Link nằm trong số nhiều thương hiệu — bao gồm cả thương hiệu Mỹ — đã bị tin tặc do nhà nước Trung Quốc bảo trợ khai thác trong các cuộc tấn công lớn của nhóm Volt và Salt Typhoon, nhằm vào cơ sở hạ tầng trọng yếu của Mỹ. Không có bằng chứng nào cho thấy TP-Link đồng lõa trong bất kỳ cuộc tấn công nào, và công ty cho biết họ chưa thể xác minh mức độ ảnh hưởng của thiết bị của mình, nếu có.

Dự án tại Việt Nam không phải là bằng chứng duy nhất về sự tham gia tiếp tục của nhân viên TP-Link với Đảng Cộng Sản Trung Quốc sau tuyên bố tách biệt của nhà sản xuất bộ định tuyến. Vài tuần sau khi công ty hoàn tất việc thay đổi thương hiệu vào tháng 10/2024, đại diện từ cả TP-Link có trụ sở tại Mỹ và Trung Quốc đã tham dự một sự kiện của Đảng Cộng sản Trung Quốc (CCP) về quan hệ lao động tại Đông Hoản, Trung Quốc, theo một bài đăng trực tuyến chưa được báo cáo trước đây mà Bloomberg đã xem.

TP-Link nói với Bloomberg trong tuyên bố của mình rằng kể từ khi tái cơ cấu, TP-Link đã “củng cố chính sách không có mối liên hệ nào với CCP.”

Bài đăng bao gồm một bức ảnh chụp hai nhân viên đứng cạnh nhau dưới biểu tượng búa liềm của Đảng, mỗi người cầm bảng hiệu “TP-Link,” chỉ khác nhau về logo phản ánh sự phân tách doanh nghiệp.