Quy tắc quản trị tiền: Tại sao bạn không bao giờ được phép vi phạm “Quy Tắc 2%”

Trong cuốn sách “New Trading For a Living”, Alexander Elder đề xuất quy tắc quản trị hiện đại mà các nhà giao dịch chuyên nghiệp hiện nay đang được sử dụng là không được đặt cược rủi ro quá 2% tổng tài khoản cho mỗi giao dịch. Chúng ta gọi tắt là “Quy Tắc 2%”. Tại sao chúng ta lại sử dụng quy tắc 2% và sử dụng nó như thế nào? Có vẻ như con số đặt cược rủi ro cho mỗi giao dịch mà các nhà giao dịch chuyên nghiệp ưa thích nằm đâu đó từ 1%-2%.

*Cuốn sách “The New Trading for A LIVING” được chuyển ngữ sang tiếng Việt và được phân phối độc quyền bởi Lê Đạt Chí & Trương Minh Huy theo giấy phép bản quyền của Alexander Elder. Giá sách là 300,000 đồng/bộ (gồm sách cứng và ebook sách hướng dẫn nghiên cứu). Ra mắt vào tháng 7.2017. Đăng ký trước tại đây để nhận được giá ưu đãi 270,000 đồng/bộ (Chỉ có giá trị đăng ký đến ngày 1.7.2017). Học viên của khóa Chiêm TInh Tài Chính và Sóng Elliott wave sẽ được bán với giá nội bộ 250,000 đồng/bộ.

*Mức giá trên chưa bao gồm phí vận chuyển.

Sử dụng Quy tắc 2% là để tránh bị “cá mập cắn” 

Một khoản thua lỗ thảm họa đối với tài khoản giao dịch giống như cá mập tấn công những người đi bơi. Người mới bắt đầu tham gia giao dịch và không được huấn luyện tốt thường bị mất tới ¼ tổng nguồn vốn chỉ vì một giao dịch giống như người đi bơi bị cá mập cắn mất một cánh tay hoặc cái chân và máu chảy loang lỗ vào trong nước. Anh ta phải tạo ra mức tỷ suất sinh lợi 33% đối với số vốn còn lại để quay về điểm hòa vốn. Khả năng anh ấy làm được điều đó là rất thấp.

Tỷ lệ thua lỗ	Tỷ suất sinh lợi cần đạt được để khôi phục lại nguồn vốn ban đầu
25%	33%
50%	100%
75%	400%
90%	1000%

Nạn nhân kiểu “cá mập cắn” thường thua lỗ khá nhiều tiền. Anh ấy đánh mất niềm tin và trở nên sợ hãi. Cách duy nhất để tránh khoản lỗ kiểu “cá mập cắn” là tuân thủ quy tắc 2%. Quy tắc này giới hạn khoản lỗ ở mức có thể quản trị được- nghĩa là rủi ro kinh doanh bình thường.

“Quy tắc 2% cấm bạn đặt cược rủi ro nhiều hơn 2% tổng nguồn vốn cho từng mỗi lần giao dịch.”

Ví dụ, nếu bạn có 50,000 USD trong tài khoản, quy tắc 2% giới hạn mức rủi ro tối đa cho mỗi lần giao dịch là 1,000 USD. Đây không phải là số lượng vị thế giao dịch – nó là số tiền mà bạn đặt cược vào rủi ro, dựa trên khoảng cách giữa mức giá mở vị thế và mức giá dừng lỗ.

Chẳng hạn, bạn quyết định mua một cổ phiếu với giá 40 USD và đặt mức dừng lỗ 38 USD, ngay bên dưới mức hỗ trợ. Điều này có nghĩa bạn đang đặt cược rủi ro 2 USD cho mỗi cổ phiếu. Chia tổng rủi ro tối đa cho phép của bạn là 1,000 USD cho rủi ro 2 USD cho mỗi cổ phiếu, sẽ cho phép bạn không được mua quá 500 cổ phiếu cho lần giao dịch này. Bạn có thể mua ít cổ phiếu hơn- không nhất thiết lúc nào cũng phải mua ở mức tối đa. Nếu bạn cảm thấy rất tin tưởng vào khả năng tăng giá của cổ phiếu và muốn giao dịch ở mức tối đa cho phép, số cổ phiếu bạn được phép mua bị giới hạn ở con số 500.

Chỉ có khả năng phân tích thị trường tốt không thể giúp bạn trở thành người chiến thắng. Khả năng tìm kiếm các giao dịch tốt không đảm bảo cho thành công. Thị trường có rất nhiều nhà phân tích giỏi nhưng tài khoản giao dịch của họ lại rất tệ. Bạn có thể tìm kiếm lợi nhuận từ nghiên cứu của mình nếu như biết bảo vệ bản thân khỏi vết cắn của cá mập.

Tôi đã nhìn thấy những nhà giao dịch kiếm được 20%, 30% và thậm chí là 50% cho mỗi lần giao dịch, nhưng cuối cùng khi tổng kết tài khoản vào cuối kỳ kế toán vẫn bị thua lỗ. Khi bạn có chuỗi chiến thắng liên tục, bạn dễ trở nên tự tin quá mức và đặt cược những giao dịch lớn. Sau đó, một khoản thua lỗ lớn sẽ xóa sạch toàn bộ lợi nhuận trước đó và bắt đầu gặm nhấm cả nguồn vốn ban đầu. Bạn cần phải trở thành nhà quản trị tiền giỏi cực kỳ sợ cá mập cắn.

Một hệ thống giao dịch tốt sẽ mang lại cho bạn lợi thế trong dài hạn, nhưng trong ngắn hạn, bạn sẽ hứng chịu khá lớn tính ngẫu nhiên của thị trường. Kết quả của mỗi lần giao dịch riêng biệt cũng giống như việc tung đồng xu. Một nhà giao dịch chuyên nghiệp kỳ vọng có lợi nhuận vào cuối tháng hoặc cuối quý, nhưng thử hỏi anh ta liệu anh có thể kiếm được bao nhiêu tiền ở lần giao dịch tiếp theo, chắc chắn anh ấy sẽ trả lời: không biết. Đó là lý do tại sao anh ấy sử dụng lệnh dừng lỗ: nhằm ngăn chặn những giao dịch tệ hại có thể làm tổn thất lớn đến tài khoản của anh ta.

Phân tích kỹ thuật có thể giúp xác định nên đặt lệnh dừng lỗ ở đâu, điều sẽ giúp giới hạn mức độ thua lỗ cho mỗi lần giao dịch. Các quy tắc quản trị tiền giúp bạn bảo vệ toàn bộ tài khoản của mình. Đây là quy tắc chung quan trọng nhất để giới hạn mức độ rủi ro trong mỗi lần giao dịch không vượt quá 2% tổng tài khoản.

Quy tắc này chỉ áp dụng cho số tiền có trong tài khoản của bạn. Nó không bao gồm tiền tiết kiệm, vốn bất động sản, tài khoản hưu trí. Vốn trong tài khoản giao dịch là nguồn tiền sẵn sàng cho hoạt động giao dịch. Nguồn vốn được dùng để tính rủi ro là toàn bộ số tiền bạn bỏ ra để giao dịch.  Nếu bạn có nhiều tài khoản giao dịch như cổ phiếu, thị trường tương lai, và hợp đồng quyền chọn, hãy áp dụng quy tắc 2% cho mỗi tài khoản riêng biệt.

Tôi đã lưu ý các cách hiểu khác nhau của mọi người khi lần đầu tiên nghe về Quy tắc 2%. Những người ít kinh nghiệm với quy mô tài khoản nhỏ thường cho rằng, con số 2% là quá thấp. Một vài người hỏi tôi liệu Quy tắc 2% có thể được tăng lên khi anh ấy đặc biệt tự tin trong một lần giao dịch hay không, và tôi trả lời rằng, điều đó giống như kéo dài thêm sợi dây trong trò chơi nhảy bungy* vì bạn thích ngắm cảnh từ trên cầu (Dây càng dài thì tính mạo hiểm của trò chơi càng lớn). (ghi chú *. Bungy jumping (hay còn gọi là bungee jumping – nhảy bungy) là trò chơi cảm giác mạnh và đầy mạo hiểm mà người chơi nhảy xuống từ một khối kiến trúc cao tầng nào đó trong tư thế hai chân bị cột sợi dây. Người chơi có thể nhảy từ cây cầu, cần cẩu hay tòa nhà.

Trong khi đó, các nhà giao dịch  chuyên nghiệp, thường nói rằng mức 2% là quá cao và họ muốn đặt cược với mức rủi ro thấp hơn. Bạn không muốn lỗ 2% của 1 triệu USD chỉ bởi 1 giao dịch trong 1 ngày. Một nhà quản trị quỹ phòng hộ được tôi tư vấn nói rằng, kế hoạch của ông trong 6 tháng tới là tăng quy mô vị thế giao dịch. Ông không bao giờ đặt cược rủi ro nhiều hơn 0.5% tổng tài khoản trong mỗi lần giao dịch- và hiện tại ông đang muốn nâng lên mức 1%. Các nhà giao dịch giỏi có khuynh hướng duy trì mức rủi ro dưới 2%. Bất cứ khi nào nhà giao dịch nghiệp dư và nhà giao dịch chuyên nghiệp tranh cải với nhau về điều này, bạn sẽ biết mỗi bên sẽ chọn ở mức rủi ro nào. Cố gắng đừng đặt rủi ro vượt quá 2%- nó đơn giản là mức rủi ro tối đa.

Hãy ghi lại số tiền trong tài khoản vào ngày đầu tiên mỗi tháng. Nếu bạn bắt đầu tháng với 100,000 USD trong tài khoản, Quy Tắc 2% cho phép bạn đặt cược rủi ro tối đa là 2,000 USD cho mỗi lần giao dịch. Nếu bạn có tháng kinh doanh tốt và tổng tài khoản của bạn tăng thêm 105,000 USD, thì giới hạn rủi ro 2% cho tháng tiếp theo sẽ là- Bao nhiêu nhỉ? Nhanh Lên Nào! Nên nhớ, một nhà giao dịch giỏi phải có khả năng tính toán! Nếu bạn có 105,000 USD trong tài khoản của bạn, Quy Tắc 2% cho phép bạn đặt cược rủi ro lên 2,100 USD cho mỗi lần giao dịch, và như vậy là quy mô giao dịch sẽ tăng thêm một chút. Ngược lại, nếu bạn có tháng giao dịch tồi tệ và tài khoản bị giảm xuống còn 95,000 USD, Quy Tắc 2% sẽ thiết lập mức độ rủi ro cao nhất là 1,900 USD cho mỗi lần giao dịch trong tháng tiếp theo. Quy Tắc 2% tạo ra liên hệ giữa quy mô vị thế của bạn trong mỗi lần giao dịch với thành quả giao dịch cũng như kích cỡ nguồn vốn.

Vì sao lại là 2%.

Đừng bao giờ rơi vào một khoản lỗ lớn là quy tắc sống còn trong hoạt động giao dịch tài chính. Vì một khi bạn lỗ lớn, bạn phải làm việc rất cật lực và đạt được tỷ suất sinh lợi cao mới quay lại điểm xuất phát. Nếu tài khoản lỗ 50%, bạn phải tăng gấp đôi tài khoản mới thu hồi lại nguồn vốn đầu tư. Đó là lý do tại sao quy tắc 2% rất quan trọng trong giao dịch tài chính. 

Nếu lỗ 2% thì chuỗi thua lỗ liên tiếp 10 giao dịch chỉ khiến bạn lỗ 20% tổng tài khoản. Mức lỗ 20% có thể dễ dàng được khôi phục lại bằng tỷ suất sinh lợi tầm 30%. Đây là một khả năng nằm trong giới hạn của nhiều nhà đầu tư. Mặc dù không có tắc chính xác nhưng hướng dẫn chung cho việc lựa chọn hệ thống giao dịch là nên có tỷ lệ sụt giảm tài khoản tối đa (drawndown) tương ứng với tỷ suất sinh lợi của hệ thống. Nếu như hệ thống của bạn có tỷ suất sinh lợi 20% thì drawndown của bạn cũng nên tầm xấp xỉ quanh 20%.

Các nhà giao dịch chuyên nghiệp xem 2% là mức tối đa không được phép vượt quá. Thực tế, họ giao dịch với mức rủi ro thấp hơn nhiều. Thậm chí, nhiều nhà giao dịch trong ngày (Day Trader) xem mức 1% là chuẩn mực không nên phá vỡ. Nếu sử dụng quy tắc 1% thì phải mất 100 giao dịch lỗ liên tiếp họ mới bị xóa sạch vốn, điều rất khó có thể xảy ra. Mặc dù giao dịch trong ngày dễ làm tăng tỷ lệ giao dịch sai lầm (khi overtrading chắc chắn tỷ lệ thất bại tăng lên), nhưng họ chỉ cần kiếm 1 giao dịch có  lợi nhuận 1-1.5% tổng tài khoản cho mỗi giao dịch là có thể bù đắp cho 1 giao dịch lỗ. Tức họ có thể bù 1 lệnh lỗ bằng 1-2 lệnh lãi.