Phù thủy Joe Vidic “Cổ phiếu đắt tiền luôn đắt hơn 30% so với giá trị thực, vì mọi người sẵn sàng sở hữu chúng ở mức giá cao hơn 30% so với mức giá họ nên mua”

Quỹ Manalapan, được thành lập vào tháng 5 năm 2001 và do Joe Vidich quản lý, nổi bật nhờ các số liệu thống kê về hiệu suất ấn tượng. 

Trong hơn 10 năm kể từ khi thành lập quỹ, Vidich đạt được tỷ suất sinh lợi kép ròng bình quân mỗi năm là 18% (tỷ suất sinh lợi kép gộp 24%) với mức drawdown tối đa chỉ 8%. Mức drawdown tối đa khiêm tốn này là điều đặc biệt đối với một quỹ phòng hộ cổ phiếu trong giai đoạn 2001 đến 2011, giai đoạn bao gồm hai thị trường giảm mạnh.

Vidich đã vượt trội đáng kể so với các đồng nghiệp của mình. Trong cùng khoảng thời gian đó, chỉ số HFR Equity Hedge chỉ tăng 4% mỗi năm với mức drawdown tối đa gần 29% – ít hơn một phần tư lợi nhuận của Manalapan với mức drawdown thì cao gần gấp bốn lần.

Tuy nhiên, chỉ số này đánh giá thấp mức drawdown bình quân do hiệu ứng làm mịn của đa dạng hóa. Để phản ánh chính xác sự kết hợp giữa lợi nhuận lớn và mức thua lỗ vừa phải, tỷ lệ Gain/Pain của quỹ Manalapan là 2.4 lần rất cao

Trong cuốn sách Hedge Fund Market Wizard, của Jack Schwager, có một số bài học quan trọng và thú vị rất hữu ích dành cho nhà giao dịch. Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu về Joe Vidic.

Những ngày đầu tiên

Vidich tốt nghiệp Thạc sĩ Kinh doanh Quốc tế tại Trường Quan hệ Quốc tế Columbia. 

Trước khi thành lập công ty riêng, ông đã dành 12 năm làm môi giới chứng khoán, sau đó là nhà tạo lập thị trường (market maker) và nhà giao dịch tự doanh (prop trader) tại các công ty môi giới nhỏ.

Kinh nghiệm làm nhà tạo lập thị trường giúp ông có lợi thế trong việc bán khống vì phần lớn các nhà giao dịch nhỏ lẻ mà ông giao dịch với đều có xu hướng mua vào.

Bài học rút ra

Schwager hỏi Vidich rằng ông đã học được gì từ những ngày đầu tiên. Vidich trả lời:

Tôi học được rằng, tự mình làm việc và tìm kiếm thông tin luôn tốt hơn vì khi đó bạn sẽ tự tin hơn. Nếu bạn nghe theo người khác để tham gia giao dịch và mọi thứ diễn biến xấu, thì bạn lại phải nghe theo người đó để thoát ra.

Có những lúc nỗi sợ hãi thống trị. Đó là những thời điểm bạn phải trở thành người mua. Đó là những thời điểm của cơ hội mua tuyệt vời.

Tôi đã học được sự nguy hiểm của việc bán cổ phiếu đắt tiền chỉ vì chúng được định giá quá cao và mua cổ phiếu giá trị chỉ vì chúng được định giá thấp.

Cổ phiếu đắt tiền luôn đắt hơn 30% so với giá trị thực, vì mọi người sẵn sàng sở hữu chúng ở mức giá cao hơn 30% so với mức giá họ nên mua. Một cổ phiếu tăng trưởng tốt luôn được định giá quá cao, và một công ty tồi luôn được định giá thấp.

Đó là sự nguy hiểm của việc mua cổ phiếu giá trị. Cho đến khi thị trường nhận ra sự cải thiện trong mô hình kinh doanh, chúng sẽ luôn bị định giá thấp.

Là một nhà giao dịch chứng khoán, tôi đã học được những bài học về bán khống khá sớm. Không có đỉnh cao cho một cổ phiếu có câu chuyện. Luôn luôn tốt hơn để nắm giữ lâu dài trước khi chúng biến động mạnh thay vì cố gắng tìm ra thời điểm để bán khống.

Phương thức giao dịch của VIDICH

Vidich kết hợp đầu tư dài hạn với giao dịch ngắn hạn.

Ông ấy phân tích bức tranh toàn cảnh của nền kinh tế để xác định các ngành và phân ngành, sau đó chọn cổ phiếu trong các ngành này dựa trên cả yếu tố cơ bản và diễn biến giá, sử dụng yếu tố thứ hai đặc biệt cho điểm vào và điểm thoát.

Vidich là một nhà giao dịch rất năng động, với tỷ lệ quay vòng danh mục là 20 lần một năm (khoảng 15 lần trong số này là bán khống).

Tỷ lệ đầu tư ròng dao động từ mua ròng 80% đến bán khống  ròng 37%.

Kinh nghiệm đọc hành động giá lúc mới khởi đầu phiên giao dịch

Bạn có biết điều gì xảy ra trong thị trường tăng giá (bull market) không? Giá sẽ mở cửa giảm và sau đó tăng lên trong phần còn lại của ngày. Ngược lại, trong thị trường giảm giá (bear market), giá sẽ mở cửa tăng và giảm xuống trong phần còn lại của ngày.

Giá cả hoạt động theo cách đó bởi vì trong nửa giờ đầu, chỉ có những nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm (fools) [dừng một nhịp] hoặc những người rất thông minh mới giao dịch.

Khi thị trường đóng cửa gần mức cao của chuyển động giá, sẽ có một số nhà giao dịch muốn bán gần mức cao đó, và họ sẽ là người bán vào phiên mở cửa ngày hôm sau.

Kinh nghiệm sử dụng các hội nghị đầu tư

Vidich dành nhiều thời gian lắng nghe các hội nghị đầu tư theo quý của các công ty (khoảng 300 hội nghị mỗi quý, tương đương 5 hội nghị một ngày) và theo dõi chặt chẽ diễn biến giá so với tâm lý của các hội nghị đầu tư.

Ông ấy đang tìm kiếm sự khác biệt giữa tâm lý và diễn biến giá.

• Phản ứng giá thấp hơn kỳ vọng (underperformance) là dấu hiệu tiêu cực (bearish).
• Phản ứng giá hơn kỳ vọng (outperformance) là dấu hiệu tích cực (bullish).

Điều quan trọng là tâm lý thị trường (market sentiment), không phải tâm lý đám đông (public sentiment). Tôi cố gắng gạt bỏ tiếng ồn từ tâm lý đám đông, ngoại trừ trường hợp tâm lý đám đông [trên CNBC] quá nghiêng về một phía.

Một lý do khiến tôi thành công là sự phát triển của luồng thông tin trên thị trường. Khi Ủy ban Chứng khoán và Ngoại Hối Hoa Kỳ (SEC) áp dụng quy định về  công bằng  công bố thông tin (fair disclosure) vào năm 2000, điều đó có nghĩa là các hội nghị đầu tư của công ty phải mở cửa cho tất cả mọi người.

Khi bạn lắng nghe một hội nghị đầu tư, bạn sẽ nghe được các câu hỏi của các nhà phân tích và nhìn chung, các nhà phân tích biết nhiều hơn tôi về công ty đó.

Quản trị rủi ro: Sử dụng lệnh dừng lỗ như thế nào?

Chúng là dành cho những kẻ thiếu kinh nghiệm (fools). Nếu bạn muốn đảm bảo mua được mức giá thấp nhất trong ngày, hãy sử dụng lệnh dừng lỗ (stop).

Mọi người có xu hướng đặt lệnh dừng lỗ gần cùng một mức giá – thường là tại đáy mới gần đây. Nếu thị trường giảm xuống, các lệnh dừng lỗ [cũ] sẽ bị kích hoạt và vì thường không có lệnh mua nào ở đáy mới, giá sẽ giảm mạnh hơn.

Đôi khi chúng tôi sẽ cố gắng đặt lệnh mua của mình thấp hơn một nửa mức so với nơi chúng tôi tin rằng các lệnh dừng lỗ được đặt.

Tuy nhiên, bạn có thể sử dụng các lệnh dừng lỗ trong đầu (mental stops), về bản chất là các điểm đánh giá. Cách đúng đắn để quản lý rủi ro là theo dõi các vị thế của bạn và có một điểm tinh thần để bạn đánh giá lại vị thế đó.

Bài học quan trọng về kiểm soát cảm xúc

Không bao giờ nên coi mình là đúng.

Tôi cố gắng không bán cổ phiếu khi giá đang tăng; Tôi cố gắng bán ra khi giá giảm. Tôi có thể bỏ lỡ nhiều lợi nhuận tiềm năng hơn so với việc bán nó với giá thấp hơn một chút.

Điều khó khăn nhất là bán ra khi giá giảm. Cách tốt nhất tôi thấy để thực hiện điều đó là bắt đầu bằng việc bán 20% vị thế. Điều này không gây thiệt hại gì, và nếu cổ phiếu phục hồi, tôi vẫn có thể nói rằng tôi đã đúng.

Tôi bán và mua theo từng phần. Tuy nhiên, đôi khi, tốt nhất là đóng toàn bộ vị thế.

Kiểm soát cảm xúc gắn liền với thua lỗ và lợi nhuận thực sự quan trọng. Bạn muốn hạn chế quy mô của bất kỳ vị thế nào để nỗi sợ hãi không trở thành bản năng chi phối phán đoán của bạn.

Để thành công trên thị trường, bạn phải sẵn sàng thay đổi quan điểm. Hầu hết mọi người không sẵn sàng thay đổi quan điểm của họ.

Hầu hết mọi người sợ kiếm tiền hơn là mất tiền. Họ sợ mất tiền. Nhưng họ chỉ sợ mất lợi nhuận.

Nếu cổ phiếu giảm 20%, họ sẽ không bán nó. Điều họ thực sự sợ hãi là không đúng.

Biểu đồ kỹ thuật rất quan trọng

Biểu đồ giá  cực kỳ quan trọng. Một trong những mẫu hình đẹp nhất là khi giá cổ phiếu đi ngang trong một biên độ hẹp trong thời gian dài và sau đó có một động thái tăng giá đột ngột, mạnh mẽ với khối lượng giao dịch lớn.

Loại hành động giá đó là một lời cảnh báo rằng một cái gì đó có thể đang diễn ra. Bất cứ điều gì đang xảy ra với cổ phiếu đó cũng sẽ ảnh hưởng đến các cổ phiếu khác trong cùng ngành.