Ý nghĩa của cú “sell-off” mùa hè

Sự biến động mạnh mẽ của thị trường chứng khoán toàn cầu tuần này, với một đợt bán tháo nghiêm trọng theo sau là sự phục hồi nhanh chóng, báo hiệu sự kết thúc của giai đoạn ổn định hậu đại dịch và bắt đầu một giai đoạn biến động mới.

David Solomon, Giám đốc điều hành của Goldman Sachs, thường không xuất hiện trên sàn giao dịch của ngân hàng. Tuy nhiên, thứ hai vừa qua là một ngày bất thường đối với nhiều người trên Phố Wall.

Solomon đã đến tầng bốn trụ sở chính Tribeca của ngân hàng, khi các nhà giao dịch của họ vật lộn với một trong những ngày biến động thị trường mạnh nhất trong những năm gần đây.

Ông không phải là nhân vật cấp cao duy nhất xuất hiện tại văn phòng. Ashok Varadhan, đồng giám đốc kinh doanh ngân hàng và thị trường toàn cầu của Goldman, đã dành phần lớn thời gian trong ngày liên lạc với nhóm giao dịch chứng khoán liên quan đến VIX – chỉ số đo độ biến động được biết đến rộng rãi với tên gọi “đồng hồ đo nỗi sợ hãi của Phố Wall“.

Tầng trên, bộ phận quản lý tài sản đang tổ chức một cuộc gọi cho hơn 5,000 nhà đầu tư để trả lời các câu hỏi về khả năng suy thoái kinh tế, dữ liệu kinh tế Mỹ yếu kém đã khiến thị trường bất ngờ và tác động giả định của một cuộc chiến ở Iran đối với thị trường.

Ở trung tâm thành phố, các quan chức và nhà giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán New York đang thảo luận về việc, liệu cơ chế ngắt tự động có buộc thị trường phải tạm dừng giao dịch lần đầu tiên kể từ khi dịch bệnh coronavirus bùng phát.

Đến cuối ngày, gần 90% cổ phiếu trong chỉ số MSCI All-Country World Index (ACWI) đã giảm trong đợt bán tháo toàn cầu mà không hề có sự phân biệt nào cả.

Tuy nhiên, chỉ trong vài ngày, hầu hết sự hỗn loạn dường như đã bị lãng quên. Đến tối thứ năm, cả ACWI và S&P đều giảm chưa đến 1% trong tuần.

Bản thân những biến động chóng mặt trong một tuần rưỡi qua nói nhiều hơn về tâm lý và cấu trúc của thị trường hiện đại, hơn là bất kỳ sự thay đổi cơ bản nào trong triển vọng kinh tế hoặc tài chính.

Nhưng những biên động này không xảy ra từ hư không. Đối với một số cựu binh thị trường, sự bất thường thực sự là một giai đoạn ổn định kéo dài sau đại dịch. Khi các sự kiện tuần này kết hợp với các vết nứt khác bắt đầu xuất hiện trong tháng qua, có những dấu hiệu cho thấy một sự thay đổi dài hạn có thể dẫn đến một giai đoạn biến động tăng cao, sau nhiều năm bình tĩnh bất thường.

“Thị trường quá chắc chắn rằng sẽ có một cuộc hạ cánh mềm ở Mỹ, và đó là một sự tự mãn vì bất kỳ kịch bản nào khác đều có thể xảy ra“, Joe Davis, nhà kinh tế trưởng toàn cầu của Vanguard cho biết. “Có quá nhiều sự tập trung, quá nhiều nhà đầu tư và người tham gia thị trường đều có cùng một quan điểm về thế giới … và quan điểm đó thực sự ấm áp và mơ hồ.”

Bây giờ, ông nói, đã có một “định giá lại tư duy đó“.

Hầu hết các nhà quan sát tin rằng, quy mô tuyệt đối của các biến động trong 10 ngày qua là không tương xứng với các kích hoạt ban đầu.

Tia lửa ban đầu cho đợt bán tháo là một cặp cập nhật kinh tế trong hai ngày đầu tiên của tháng 8 – một cuộc khảo sát các công ty sản xuất, tiếp theo là các số liệu chính thức về tình trạng thị trường lao động – đã làm tăng lo ngại rằng nền kinh tế Mỹ đang hướng tới suy thoái, và Cục Dự trữ Liên bang đang quá chậm để cắt giảm lãi suất.

Dữ liệu việc làm đặc biệt thấp hơn dự kiến, cho thấy nền kinh tế Mỹ chỉ bổ sung thêm 114,000 việc làm mới trong tháng 7 so với dự kiến khoảng 175,000, nhưng con số này thậm chí không phải là kết quả tồi tệ nhất trong năm.

Một đợt bán tháo ban đầu đã trở nên mất kiểm soát khi các thị trường châu Á có cơ hội phản ứng vào thứ hai, khi tin xấu về nền kinh tế Mỹ kết hợp với lo ngại về tác động của lãi suất tăng ở Nhật Bản và đồng yên mạnh lên. Một số lượng lớn nhà đầu tư đã tận dụng lãi suất thấp của Nhật Bản trong những năm gần đây để vay vốn bằng yên với chi phí thấp và đầu tư vào tài sản ở nước ngoài, bao gồm cả các cổ phiếu công nghệ lớn của Mỹ – cái gọi là “Yen Carry Trade”.

Chỉ số giá cổ phiếu Tokyo đã phải chịu sự sụt giảm mạnh nhất trong gần bốn thập kỷ, và “đồng hồ đo nỗi sợ hãi” Vix đạt đỉnh ở mức 65, một mức chỉ đạt được hoặc vượt qua một vài lần trong thế kỷ này. Một Vix ở mức 65 hàm  ý rằng các nhà đầu tư dự kiến ​​S&P 500 sẽ dao động trung bình 4% một ngày trong tháng tới.

“Ở đỉnh điểm, sự bán tháo tàn khốc gợi nhớ đến cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, nhưng không có nỗi sợ hãi về rủi ro hệ thống,” Bruce Kirk, chiến lược gia cổ phiếu Nhật Bản tại Goldman Sachs cho biết. “Độ rộng và chiều sâu của đợt bán tháo dường như được thúc đẩy nhiều hơn bởi vị thế tập trung cực kỳ cao, đi ngược lại với các giới hạn rủi ro rất chặt chẽ.”

Ở hầu hết các khu vực, động lực lớn nhất của những biến động mạnh trên VIX là đám đông nhà đầu tư di chuyển theo cùng một hướng, thay vì một vấn đề cấu trúc.

“Không có gì sai với hệ thống, các nhà tạo lập thị trường vẫn ở đó, bạn chỉ không có được sự tương phản giữa các quan điểm khác nhau chống lại nhau,” Patrick Murphy, người đứng đầu việc tạo lập thị trường NYSE tại GTS, công ty giao dịch, cho biết.

Sự phát triển của một số chiến lược đầu tư có thể khiến các đà đột ngột có nhiều khả năng xảy ra. Ba nhà môi giới cho biết các quỹ đầu cơ đa quản lý – có nhiều nhà quản lý danh mục đầu tư hoặc “khoang” vận hành các chiến lược khác nhau – đã là động lực chính cho sự tăng trưởng gần đây của thị trường Nhật Bản. Các quỹ này được cấu trúc để đóng cửa hoặc thanh lý vị thế rất nhanh khi thị trường đảo chiều.

“Số tiền đang ngồi ngoài hệ thống được quản lý, họ thực sự có thể làm rung chuyển thị trường,” một giám đốc điều hành cấp cao của ngân hàng Phố Wall cho biết.

Cổ phiếu Nhật Bản cũng được thúc đẩy bởi các nhà giao dịch nhỏ lẻ trong nước sử dụng đòn bẩy cao; khi những vị thế đó bắt đầu mất giá trị, các cuộc gọi ký quỹ (call margin) để có thêm tài sản thế chấp dẫn đến việc bán khống thêm.

Tại Mỹ, các quỹ sử dụng thuật toán để theo dõi xu hướng thị trường đặc biệt bị kích hoạt bởi chuỗi dữ liệu kinh tế gây thất vọng.

Khi các quỹ đầu tư vào động lượng đảo ngược hướng đi, bạn có thể mong đợi một “phản ứng mạnh mẽ”, Shep Perkins, giám đốc đầu tư cổ phiếu của Putnam Investments, một nhà quản lý tài sản thuộc sở hữu của Franklin Templeton, cho biết.

“Có một câu nói: sự ổn định sinh ra sự mong manh,” ông nói thêm. “Sự ổn định dẫn đến sự tự mãn và thị trường đang thử nghiệm mọi người để nói, ‘này, bạn biết mình sở hữu gì không?'”

Một sự phục hồi vào thứ năm đã nhấn mạnh sự thiếu rõ ràng  trong những gì đã xảy ra trước đó.

Ít hơn một tuần sau dữ liệu việc làm gây thất vọng, một bản cập nhật riêng biệt – và truyền thống ít quan trọng hơn – về thị trường việc làm của Mỹ đã khuyến khích S&P 500 có ngày tốt nhất kể từ tháng 11 năm 2022.

“Thị trường bị ám ảnh bởi điểm dữ liệu mới nhất là gì,” Jim Tierney, một nhà quản lý danh mục đầu tư tại AllianceBernstein cho biết. “Mối liên hệ giữa cơ bản và biến động giá cổ phiếu hàng ngày, tôi không chắc chúng đã bao giờ bị ngắt kết nối nhiều hơn hiện nay.”

Nhưng đã có một số dấu hiệu cho thấy một sự thay đổi ý nghĩa trong nền tảng cấu trúc. Tăng trưởng ở Mỹ đang có xu hướng giảm. Các nhà đầu tư lo ngại về định giá thị trường chứng khoán căng thẳng trong lĩnh vực công nghệ. Trong khi đó, chính trị toàn cầu trở nên bất ổn hơn, từ Trung Đông đến Mỹ.

Mỗi yếu tố có thể được quản lý riêng, nhưng tác động tích lũy bắt đầu có tác động. Cổ phiếu đã trở nên bình tĩnh bất thường kể từ đợt bán tháo ngắn vào tháng 10 năm ngoái, nhưng tuần này sẽ đánh dấu tuần giảm thứ tư liên tiếp của S&P 500, và VIX đã dần có xu hướng tăng cao ngay cả trước đợt tăng vọt của tuần này.

“Đã có một lượng thông tin mới đáng kể – khi bạn bắt đầu xếp chồng bốn hoặc năm điều đáng lo ngại, thì việc thị trường làm những gì nó đã làm kể từ giữa tháng 7 là không hợp lý“, Tierney nói thêm.

Sự xáo trộn do việc đảo ngược giao dịch Yen Carry Trade đặc biệt có thể được coi là một trong những hơi thở cuối cùng của kỷ nguyên đại dịch với lợi nhuận dễ dàng được tạo điều kiện bởi đồng tiền dễ dãi.

Việc Cục Dự Trữ Liên Bang bắt đầu tăng lãi suất vào năm 2022 được coi là kết thúc một kỷ nguyên mà lãi suất thấp làm giảm độ biến động, và khuyến khích đầu tư vào tài sản rủi ro, nhưng trong một thị trường toàn cầu hóa, các nhà đầu tư không cần phải bị ràng buộc bởi lãi suất ở nước sở tại.

Với việc ngân hàng trung ương cuối cùng – dần dần – rời xa chính sách lãi suất thấp của mình, một yếu tố giảm thiểu biến động dài hạn khác đã bị loại bỏ.

Các nhà đầu tư vẫn đang cố gắng giải thích tác động cuối cùng của tất cả các yếu tố khác nhau này, nhưng ít người mong đợi sự trở lại của những mức tăng ổn định trong 18 tháng qua. “Từ quan điểm của một nhà giao dịch, chúng tôi cảm thấy giai đoạn biến động mạnh đã quay trở lại thị trường,” Murphy của GTS cho biết.

Theo phân tích của Citibank, thị trường đã xác định một loạt các sự kiện tiềm năng có thể gây ra những biến động mạnh trong những tuần tới. Thị trường quyền chọn đã định giá các động thái hàng ngày trong S&P 500 khoảng 1.5% trùng với việc công bố dữ liệu lạm phát, cập nhật bảng lương tiếp theo, cuộc họp thường niên của các nhà hoạch định chính sách toàn cầu tại Jackson Hole, Wyoming và kết quả quý hai của Nvidia.

Trong bối cảnh lịch sử, gần hai năm không hề có mức giảm 3% theo ngày trong chỉ số S&P 500, là bất thường  so với hành động giá vào thứ hai ở Mỹ.

“Bạn thấy những sự kiện này thỉnh thoảng. Đó là một lời nhắc nhở rằng khi có tư duy đồng thuận, thị trường có thể đảo ngược trong một thời gian rất ngắn”, David Giroux, giám đốc đầu tư trưởng và trưởng chiến lược đầu tư tại T Rowe Price cho biết.

Ngay cả sau khi điều chỉnh từ đỉnh mà thị trường đạt được vào đầu tháng 7, ông chỉ ra rằng S&P 500 vẫn tăng khoảng 9% tính đến năm. “Nó chỉ [cảm thấy] khủng khiếp bởi vì chúng ta đã có một cú tăng giá mạnh trên thị trường, và chỉ có những điều chỉnh khiêm tốn khiến mọi người trở nên tự mãn“, ông nói thêm. “Chứ nếu vào đầu năm, mọi người sẽ vui vẻ, hài lòng nếu thị trường chứng khoán tăng 9%.”

Theo Financial Times, ngày 10/8/2024, link gốc