BLOG CỦA ELI
“hãy cho tôi biết bạn có ghi chép nhật ký giao dịch không, và tôi sẽ trả lời bạn có phải là một nhà giao dịch giỏi hay không?”
Hãy giữ thói quen ghi chép nhật ký giao dịch là cách tốt nhất để xây dựng và phát triển kỹ năng. Nó sẽ gắn kết tâm lý giao dịch, phân tích thị trường, và quản trị rủi ro. Bất cứ khi nào tôi dạy học, tôi đều nói: “hãy chỉ cho tôi một nhà giao dịch có thói quen ghi chép nhật ký giao dịch, và tôi sẽ chỉ ra bạn có phải là một nhà giao dịch giỏi hay không.”- trích Alexander Elder, tác giả cuốn sách “The New Trading for a Living”.
*Cuốn sách “The New Trading for A LIVING” được chuyển ngữ sang tiếng Việt và được phân phối độc quyền bởi Lê Đạt Chí & Trương Minh Huy theo giấy phép bản quyền của Alexander Elder. Giá sách là 300,000 đồng/bộ (gồm sách cứng và ebook sách hướng dẫn nghiên cứu). Ra mắt vào tháng 8.2017.
Không chỉ trong nghề giao dịch tài chính, bất cứ một doanh nhân giỏi nào đều có một đặc điểm chung là họ có hệ thống ghi chép kế toán rất cẩn thận. Đó là đức tính tốt để giúp các doanh nhân nhận ra các sai lầm, tuân thủ kỷ luật và đưa ra những kế hoạch kinh doanh khả thi.
Đối với một trader, viết ra các kế hoạch giao dịch của bạn nhằm đảm bảo bạn không bỏ lỡ bất cứ yếu tố thị trường quan trọng nào. Ghi chép nhật ký giao dịch sẽ giúp bạn không hấp tấp thực hiện các giao dịch vội vàng. Giao dịch một cách có kỷ luật giống như việc kiểm soát cân nặng, là một công việc khó khăn đối với nhiều người. Nếu bạn không biết cân nặng của mình ngày hôm nay là bao nhiêu, và liệu xu hướng cân nặng đang tăng lên hay giảm xuống, bạn sẽ không biết làm như thế để kiểm soát cân nặng? Hãy giảm cân nặng bằng cách ăn kiêng trong phạm vi cho phép vào buổi sáng và hãy viết ra cân nặng của bạn mỗi ngày.
Chúng ta có thể mắc sai lầm, nhưng nếu chúng ta nhìn lại nhật ký giao dịch và nhận ra sai lầm quá khứ, bạn có thể tránh lặp lại chúng. Ghi chép nhật ký giao dịch một cách cẩn thận sẽ giúp bạn trở thành người thầy của chính mình và nó sẽ hữu ích cho tài khoản của bạn.
Sau đây là ba yếu tố quan trọng của cách ghi chép nhật ký giao dịch:
- Tuân thủ kỹ luật bắt đầu bằng bài tập về nhà của bạn (tôi sẽ cung cấp cho bạn một bảng tính cột để làm bài tập về nhà).
- Tính kỷ luật được củng cố bằng cách viết ra kế hoạch giao dịch (tôi sẽ cung cấp cho bạn một file định dạng pdf các cổ phiếu mua và bán tiềm năng).
- Tính kỷ luật được tích lũy dần trong quá trình thực hiện các kế hoạch này và hoàn chỉnh việc ghi chép nhật ký giao dịch (tôi sẽ cung cấp cho bạn đường liên kết tới trang viết nhật ký giao dịch trực tuyến-Trade Journal).
Nhật ký giao dịch trực tuyến (Trade Journal)
Trí nhớ là viên đá nền tảng cho xã hội văn minh. Nó cho phép chúng ta học hỏi từ những thành công và thậm chí là những bài học còn quan trọng hơn từ thất bại. Hãy ghi chép nhật ký cho tất cả giao dịch nhằm giúp bạn trưởng thành hơn và trở thành nhà giao dịch tốt hơn.
Hãy ghi chép một cách chi tiết các giao dịch mà bạn cảm thấy tồi tệ- đó là cái mà các nhà giao dịch cần phải chú ý nhiều nhất. Nhiều người hỏi tôi sau khi tôi phát hành cuốn sách phỏng vấn với các nhà giao dịch (Entries & Exits, 2006), họ có điểm chung gì. Họ sống ở những quốc gia khác nhau, giao dịch ở các thị trường khác nhau, và sử dụng các phương pháp khác nhau- nhưng tất cả đều ghi chép nhật ký rất cẩn thận.
Ví dụ tốt nhất đến từ một người phụ nữ được phỏng vấn trong chương đầu tiên của cuốn sách này. Sau khi hoàn thành bản nháp, tôi nhận thấy cuộc phỏng vấn không được hoàn chỉnh và tôi cần hỏi thêm một vài câu hỏi khác về hoạt động giao dịch của cô ấy. Một năm sau, khi tôi đến thăm Carlifonia- nơi cô ấy sống, tôi hỏi cô ấy về một cuộc phỏng vấn khác. Tôi tưởng rằng cô ấy sẽ đưa cho tôi một số giao dịch gần đây, nhưng cô ấy lại đến phòng cất giữ hồ sơ và kéo ra một tập tài liệu bao gồm tất cả các giao dịch vào tuần mà chúng tôi phỏng vấn lần trước. Chúng tôi hoàn tất buổi phỏng vấn bằng cách xem xét lại đồ thị của cô ấy từ cách đây một năm như thể nó vừa mới được giao dịch ngày hôm qua. Thị trường tăng với nhiều dao động mạnh và cô ấy đã làm rất tốt nhưng cô ấy vẫn tiếp tục ghi chép nhật ký giao dịch nhằm cải thiện kết quả giao dịch. Cuốn nhật ký chi tiết là công cụ giúp cô ấy cải thiện kết quả giao dịch.
Hãy để cho cuốn nhật ký giao dịch trở thành “một trí nhớ bên ngoài bộ não”, một công cụ tạo nên cấu trúc của sự thành công.
Trong nhiều năm, tôi đã cố gắng xây dựng và phát triển hệ thống ghi chép nhật ký trở nên dễ dàng truy cập và phân tích hơn. Lúc mới bắt đầu, tôi ghi chép nhật ký trên các tạp chí giấy (paper journal), dùng hồ để dán các biểu đồ được in ra và ghi chép vào chúng- tôi vẫn giữ một trong những thứ cũ kĩ này gần bàn giao dịch của mình. Sau này, tôi bắt đầu ghi chép nhật ký trong Word, và tiếp theo là trong Outlook. Cuối cùng, vào năm 2012, Kerry Lovvorn và tôi đã tạo ra cái gọi là “Trade Journal”, một website viết nhập ký giao dịch trực tuyến[1].
Trade Journal là một trong những thứ hấp dẫn để tiến hành ghi chép, cả Kerry và tôi sử dụng nó để ghi chép các nhật ký giao dịch của mình. Trade Journal của chúng tôi sẵn có cho tất cả mọi người sử dụng miễn phí. Trade Journal hoạt động trực tuyến, được bảo vệ bởi mật mã cá nhân, và rất riêng tư- mặc dù các thành viên của SpikeTrade có quyền chia sẽ Trade Journal của họ cho một số nhà giao dịch nhất định.
[1] Chúng tôi dựa vào các lập trình của HelenaTrent và đã sử dụng một vài ý tưởng được đề nghị bởi Jeff Parker.
Ba lợi ích của việc ghi chép nhật ký giao dịch
Ghi chép Trade Journal đưa đến cho bạn ba lợi ích. Lợi ích đầu tiên có ngay cảm nhận tuân thủ tiến trình giao dịch. Lợi ích thứ hai xuất trong 1 đến 2 tháng sau đó, khi bạn bắt đầu nhìn nhận lại các giao dịch quá khứ của mình. Cuối cùng, sau khi tích lũy được nhiều đồ thị, bạn sẽ nhận ra cách phân tích chúng và cải thiện kết quả giao dịch.
Cảm giác Tuân Thủ Tiến Trình và Cấu trúc xuất phát từ quá trình bạn lập tài liệu cho việc lập kế hoạch, mở vị thế, và đóng vị thế cho mỗi giao dịch. Chính xác bạn đã mở vị thế ở đâu, mục tiêu giá là bao nhiêu, và nơi nào bạn sẽ đặt lệnh dừng lỗ? Định nghĩa và viết ra những con số này buộc bạn phải hướng đến kỷ luật giao dịch. Bạn sẽ ít gặp phải giao dịch mua bán vội vàng, hoặc để cho một chuỗi thua lỗ diễn ra liên tục mà không có điểm dừng lại. Phác thảo những con số quản trị rủi ro giúp bạn xác định quy mô giao dịch hợp lý. Việc ghi chép các điểm đóng lệnh sẽ giúp bạn thực hiện được xếp hạng giao dịch.
Tôi đưa ra các quyết định mang tính chiến lược trên biểu đồ tuần, lựa chọn điểm giao dịch trên đồ thị ngày. Vì đồ thị ngày của tôi được định dạng thể hiện dữ liệu trong 5 đến 6 tháng, cứ mỗi một tháng, tôi dành khoảng thời gian vài giờ để nhìn lại các giao dịch mà tôi đã đóng lệnh cách đây 2 tháng. Ví dụ, vào cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4, tôi sẽ xem xét lại tất cả giao dịch mà tôi đã đóng ở Tháng 1. Tôi mở các đồ thị, đánh dấu các điểm mà tôi đã mở vị thế và đóng vị thế bằng các mũi tên, và viết bình luận cho mỗi giao dịch. Hãy để cho tôi chia sẽ hai ví dụ (hình 59.2 và 59.3).
Việc xem xét lại sẽ dạy cho bạn điều gì là đúng trong giao dịch, và cần phải thay đổi điều gì. Ngay sau khi bắt đầu làm công việc nhìn nhận lại “sau mỗi 2 tháng”, tôi trở nên thận trọng với hai vấn đề khi đóng vị thế. Tôi nhận thấy các lệnh dừng lỗ của tôi hơi chặt một chút và đề nghị nên tăng mức độ rủi ro lên thêm một chút, điều này giúp tôi giảm đáng kể số lượng bẫy. Tôi cũng nhận thấy mình đã làm tốt các lệnh bán khống khi thực hiện chiến lược giao dịch theo dao động (swing trade) nhưng thường bỏ lỡ các xu hướng lớn hơn xuất hiện từ các chuyển động ngắn hạn. Tôi sử dụng kiến thức của mình để điều chỉnh lại phương pháp giao dịch.
Xem xét lại kết quả tài khoản của bạn là quan trọng vì tài khoản tăng lên cho thấy bạn là một nhà giao dịch thành công. Nếu tài khoản đang giảm, hệ thống của bạn có thể đang mắc lỗi, hoặc chiến lược quản trị rủi ro có vấn đề, hoặc bạn thiếu kỷ luật khi thực hiện giao dịch- bất kể là vì điều gì, bạn phải tìm cách khắc phục và giải quyết chúng.
Tuy nhiên, việc kết hợp xu hướng tài khoản và xu hướng lợi nhuận từ các giao dịch sẽ mang lại hữu ích tốt hơn. Trade Journal cho phép bạn tập trung và theo dõi lợi nhuận từ mỗi thị trường, mỗi chiến lược, và mỗi lý do đóng lệnh. Ví dụ, tôi có thể xác định lợi nhuận riêng cho vị thế mua và vị thế bán, cho mỗi chiến lược giao dịch khác nhau và thậm chí cho từng ý tưởng giao dịch của tôi.