[Bloomberg] Kế hoạch cắt giảm thuế của Trump có tác động rất ít đến tăng trưởng GDP năm 2018

Đạo Luật Cắt Giảm Thuế và Việc Làm 2017 của Tổng Thống Donald Trump đã có hơn 1 năm được vận hành trong thế giới thực. Đây là cơ hội để chúng ta kiểm chứng xem liệu lý thuyết thiên về phía cung có hoạt động trong thực tế hay không. Câu trả lời là “cùng thường thôi, chẳng có gì ghê gớm cả (meh)!

Nhà Trắng và Đảng Cộng Hòa từng khẳng định rằng, việc giảm thuế doanh nghiệp sẽ làm cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư và hồi sinh sự vĩ đại của nước Mỹ. Một phân tích bởi Bloomberg Economics cho thấy, mặc dù chi tiêu đầu tư đã tăng mạnh trong năm 2018, nhưng đóng góp bởi việc giảm thuế là rất nhỏ. Nói cách khác, vấn đề không nằm ở chỗ có được giảm thuế hay không. 

Các nhà kinh tế trọng cung cho rằng, thuế là một yếu tố quan trọng trong kế hoạch chi tiêu vốn của doanh nghiệp. Vì vậy, mấu chốt là phải giảm thuế. Trong khi đó, các nhà kinh tế trọng cầu cho rằng, các quyết định đầu tư được chi phối bởi bối cảnh nền kinh tế và các doanh nghiệp sẽ mở rộng đầu tư khi quy mô nhà máy hiện tại không đủ đáp ứng nhu cầu sản phẩm. Theo quan điểm của phía trọng cầu, việc thay đổi thuế chỉ đóng vai trò thứ yếu.

Tuy vậy, cả hai trường phái vẫn đồng ý rằng nổ lực cải cách thuế lớn nhất của Tổng Thống Trump sẽ làm gia tăng lợi nhuận của doanh nghiệp. Theo đó, thuế suất cho doanh nghiệp đã được giảm từ 35% xuống 21%, giúp cho lợi nhuận tăng 8% trong quý 1/2018. Nếu đặt trong bối cảnh 4 quý trước đó, đây là tốc độ tăng trưởng lợi nhuận nhanh nhất kể từ năm 2012.

Biểu đồ ở trên cho thấy lợi nhuận tăng cao hơn do chi tiêu đầu tư lớn hơn. Chi tiêu vốn đã tăng 7% tong năm 2018, sau khi chỉ tăng 5% trong năm 2017. Nhưng câu hỏi, liệu việc chi tiêu đầu tư lớn hơn có phải do tác động của việc cắt giảm thuế?

Để đánh giá một cách đầy đủ về tác động của cải cách thuế đến đầu tư, điều quan trọng phải sử dụng thuế suất hiệu lực (effective tax rate), hay nói cách khác là số thuế được trả từ lợi nhuận của doanh nghiệp, hơn là thuế suất biên tế (marginal tax rate)

Hay xem biểu đồ tiếp theo về kết quả của việc giảm thuế vào những năm 1980. Mặc dù Tổng Tống Ronald Reagan đưa ra đạo luật cải cách thuế vào năm 1985 nhằm làm giảm mức thuế suất biên tế nhưng thuế suất hiệu lực vẫn không giảm. 

Tình cảnh tương tự lặp lại vào năm 2018. Thuế suất liệu lực giảm từ 16% năm 2017 xuống còn 10.5% vào năm 2018.

Bloomberg Economics ước tính mức giảm khoảng 5.5% của thuế suất liệu lực chỉ làm tăng được 1% chi tiêu đầu tư của khu vực phi dân cư, và làm cho GDP tăng thêm được 0.1%.

Tức là nếu con số GDP năm 2018 được công bố là 3.1%, thì nếu không có chương trình cải cách thuế của Donald Trump, GDP cũng sẽ tăng được 3%. Do đó, đóng góp là rất nhỏ.

Lược dịch từ Bloomberg. Vui lòng đọc chi tiết tại link