TTCK Thế giới
William O’Neil: Chúng ta giao dịch vì cái gì: nhà lầu, xe hơi, đồng hồ sang chảnh..?Đừng hủy hoại sự nghiệp giao dịch của bạn chỉ vì những thứ vật chất hư ảo!
Thât mỉa mai, một trong những nguyên nhân lớn nhất của sự thất bại có thể là con đường dẫn tới sự thành công. Điều này nghe có vẻ lạ, nhưng thành công đầu tiên trên thị trường chứng khoán (được định nghĩa là là đạt được tỷ suất sinh lợi ba con số), có thể mang lại cảm giác sai lầm về sự giác ngộ và toàn năng trong đầu tư. Tuy nhiên, đó là ảo giác cực kỳ sai lầm xuất phát từ cái tôi của bạn. Là một nhà giao dịch, cái tôi chính là kẻ thù của bạn, vì như Eckhard Tolle viết: “cái tôi luôn được bảo vệ để không trở nên bé lại..Nó được ưu tiên gìn giữ hơn cả sự thực.” Bill O’Neil cảnh báo chúng ta nên ghi chép nhật ký giao dịch để chúng ta không bao giờ khiến cho sự thực trở thành kẻ thù của bạn. Đây là điều mà các nhà giao dịch có cái tôi quá lớn thực sự đang làm.
Sự phóng đại của cảm giác “biết tuốt” là không thể chế chế ngự được của các nhà đầu tư trong bong bóng dotcom vào cuối những năm 1990, điều đã dẫn tới cái chết của rất nhiều đồng nghiệp của chúng tôi, những người đã mua rất nhiều cổ phiếu tại đỉnh bong bóng. Tuy nhiên, điều đáng buồn cười là họ gần như tin rằng “họ đang rất sáng suốt” và tin rằng đã tìm thấy cây đũa thần trong đầu tư. Với suy nghĩ “cú chạm tay của vua Midas (biến mọi thứ thành vàng) sẽ tồn tại mãi mãi, nhiều người đã tưởng thưởng cho tài năng đầu tư của họ bằng siêu xe, căn hộ thứ hai, thẻ thành viên của Netjet. Tất cả đều cho rằng, đây là những thứ họ xứng đáng được hưởng trong 5 năm, 10 năm và 15 tới với ROI (tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư) hiện tại. Một vài đồng nghiệp của tôi đã rời bỏ công việc tại William O’Neil+ Company để mở cửa hàng kinh doanh riêng hoặc thành lập công ty quản lý quỹ độc lập vào năm 1999 và 2000. Những thay đổi nghề nghiệp này thường là do những nhà giao dịch tin rằng họ có thể sinh tồn trên thị trường, mặc dù họ chỉ có một chút ít kinh nghiệm ngắn ngủi và chưa có đủ một chu kỳ thị trường (thường được xem với 10 năm kinh nghiệm).
Theo cách này, những thành công lớn trên thị trường có thể trở thành cái gọi là cái chổi ma quái trọng bộ phim kinh điển The Sorcerer’s Apperentice (Phù Thủy Tập Sự). Trong bộ phim này, Mickey có thể sử dụng những kỹ năng ma thuật để khiến cho cái chổi làm việc cho mình, nhưng ngay sau đó, Mickey nhận ra anh ta không hoàn toàn kiểm soát được cái chỗi như lúc đầu anh ta nghĩ. Cuối cùng, cái chỗi đã gây ra hàng loạt thiệt hại vì Mickey không có đủ khả năng kiểm soát nó. Theo cách tương tự, một thành công nhỏ trên thị trường chứng khoán có thể là điều cực kỳ nguy hiểm. Như Bill O’Neil một lần đã nói với chúng tôi, “Khi bạn bắt đầu kiếm được khoản tiền lớn trên thị trường và bạn nghĩ rằng mình biết mọi thứ-thực ra bạn chẳng hiểu gì cả! Thị trường mới là người biết mọi thứ chứ không phải bạn!”Đây chính là sự thực trần trụi về đầu tư. Thị trường biết mọi thứ chứ không phải bạn. Công việc của bạn chỉ là học cách đọc thị trường và đi theo ngài ấy.
Vấn đề là một khi bạn bắt đầu kiếm được tiền lớn trên thị trường, bạn bắt đầu nghĩ rằng mình có thể kiểm soát được thị trường và bạn, chứ không phải ngài thị trường, biết được mọi thứ, và bạn bắt đầu yêu cầu thị trường phải làm cái gì, phải biết bạn suy nghĩ như thế nào. Rốt cuộc, bạn đang để bản thân sắp rơi vào một bài học cay đắng mà ngài thị trường sẽ dạy bạn. Ngài thị trường sẵn lòng dạy cho bạn hiểu được, ai mới thực sự là ông chủ. Tất cả bộ não thông minh nhất thế giới này đều không bao giờ dự đoán chính xác hoàn toàn tương lai của thị trường. Ví dụ, câu phát biểu nổi tiếng “LẠC QUAN TẾU” của nguyên chủ tịch Fed –Alan Greenspan vào năm 1997 là ngay trước ba năm cú đổ vỡ của bong bóng Dotcom. Là một nhà giao dịch, bạn sẽ thành công hơn nếu không cố gắng định hình thị trường sẽ diễn ra theo cách bạn nghĩ.
Một vấn đề khác từ việc kiếm được số tiền lớn trên thị trường là chúng ta đang sống trong một xã hội mà thành công được đo lường bằng vật chất. Do đó, chúng ta trở thành nô lệ của cái tôi sau khi trải qua giai đoạn thành công trên thị trường. Đây là cái bẫy mà rất nhiều nhà giao dịch đã rơi vào vì văn hóa xã hội hiện đại đang khuyến khích những hành vi như thế. Bất cứ ai đọc cuốn tạp chí Trader Magazine sẽ nhận thấy trang bìa với chủ nghĩa tiêu dùng và vật chất đập ngay trước mắt mỗi nhà giao dịch. Nhà lớn, siêu xe, máy bay riêng, rượu ngon, đồng hồ đắt tiền được xem như là dấu hiệu của nhà giao dich thành công và mang đến một ý tưởng rằng, một nhà giao dịch thành công phải có những thứ đó. Chúng tôi rất không đồng ý với điều này. Theo quan điểm của chúng tôi, các cám dỗ vật chất không bao giờ được phép là động cơ của hoạt động giao dịch. Những nhà giao dịch giỏi nhất nói chung sẽ nhận ra cảm giác tinh thần an nhiên, là giây phút mà họ cảm thấy bình an vì họ đang giao dịch “trong vùng hiểu biết của mình”. Theo nghĩa này, trở thành một nhà giao dịch thành công không có gì khác hơn là tìm kiếm niềm vui sướng khi làm tốt một công việc gì đó. Đầu tư thành công không phải có mục tiêu cao nhất là vì tiền, mặc dù đúng là các nhà giao dịch thành công rất giàu có. Tuy nhiên, chúng tôi khuyến nghị các nhà giao dịch và giao dịch nên tập trung vào việc tận hưởng niềm vui thực hành đúng đắn quyết định đầu tư hơn là thỏa mãn các nhu cầu vật chất. Thành công và kiếm được tiền lớn trên thị trường nên xuất phát từ quan điểm đạo đức này. Và khi bạn bạn kiếm được tiền lớn trên thị trường, khả năng bạn sẽ dùng sự giàu có của mình để làm đơn giản hóa cuộc sống của mình, chứ không phải làm mọi thứ phức tạp hơn bằng những danh mục vật chất dư thừa. Theo quan điểm của chúng tôi: Henry David Thoreau đã mô tả niềm tin tột đỉnh này trong câu nói: ‘Người đàn ông giàu có tỷ lệ thuận với những thứ mà anh ta có thể vứt đi” (Walden, of Life in the Woods, nhà xuất bản BostonL Ticknor & Fields, năm 1854]
Vì thế, khi bạn nhận ra sứ mệnh của mình khi trở thành một nhà giao dịch thành công với hàng triệu đôla, bạn sẽ tự hỏi bản thân có nên dùng tiền để mua những thứ vật chất dư thừa kia không. Nếu bạn duy trì đạo đức theo phương pháp “O’Neil’, bạn sẽ tránh bản thân rơi vào cái bẫy của chủ nghĩa vật chất.
Luôn xem giao dịch và đầu tư như là cách để thỏa mãn cái tôi của mình là công thức để gặt hái thảm họa. Giống như những người lướt sóng trên đại dương, chúng ta phải nhận ra chúng ta không là là những con sóng- chúng ta chỉ cưỡi lên những con sóng và kỹ năng của bạn là đánh giá xem chiều cao và độ dài của con sóng để có thể lướt đi xa nhất. Đây là yếu tố duy nhất mà chúng ta có thể kiểm soát. Rốt cuộc, chỉ có con sóng mới quyết định chúng ta sẽ đi bao xa. Những người lướt sóng giỏi là những người hiểu được sức mạnh của đại dương và các lực tự nhiên này sẽ chi phối mọi chuyển động. Theo cách tương tự, là một nhà giao dịch, bạn phải xây dựng thói quen tôn trọng sức mạnh của ngài thị trường và các lực tự nhiên chi phối nó. Thị trường, theo định nghĩa đơn giản của Wyckoff, là “suy nghĩ khổng lồ”, và bằng cách hiểu được thông điệp rong những chuyển động ấy, chúng ta có thể “lướt sóng”xa nhất. Giống như các tay lướt sóng, việc hiểu sai hoặc không nhận ra các lực này sẽ khiến chúng ta “bầm dập” vì những quyết định tồi tệ, vốn chỉ dựa vào cái tôi. Là một nhà giao dịch, chúng ta phải luôn hiểu về các lực này và hoạt động phù hợp với nó.
Bill O’Neil đã nói với chúng tôi rằng, không gì hủy hoại nhà đầu tư nhanh hơn bởi cái tôi lớn dần. Khi quan sát Bill, chúng tôi nhận thấy ông không bao giờ để cho các khoản lãi hoặc lỗ ảnh hưởng đến đánh giá của mình, và ông ấy không bao giờ cảm thấy hưng phấn khi kiếm được rất nhiều tiền. Thậm chí, có ngày chúng tôi đã gọi điện cho ông ấy vào cuối năm 1998 để thông báo về khoản lãi lớn khi nắm giữ các cổ phiếu dẫn dắt (lúc đó chúng tôi đang rèo hò), thì Bill gần như thờ ơ với việc đó. Sau khi lắng nghe tất cả niềm vui sướng của chúng tôi: cổ phiếu tăng nhanh như thế nào, số tiền kiếm được lớn thế nào, Bill chỉ nói với một câu cụt lủn: “Đừng nói về cổ phiếu của bạn (Don’t talk about your stocks)” trước khi gác máy. Các hành xử của Bill giống hệt như Gordon Gekko, một nhân vật trong bộ phim Wall Street khi nói: “Quy tắc đầu tư đầu tiên là đừng bao giờ cảm thấy phấn khích về cổ phiếu của bạn, nó sẽ làm che mờ đánh giá của bạn”.
Để loại bỏ cái tôi bạn phải vượt ra ngoài suy nghĩ của bạn để quan sát xem bạn đang nghĩ gì và cảm xúc của bạn đang ảnh hưởng đến tâm lý như thế nào. Bạn đang thở gấp? Tim bạn đang đập nhanh hơn và bàn tay bạn đang ướt đẩm? bạn cảm thấy đầy sức mạnh? …Hãy duy trì sự thận trọng với tất cả các yếu tố cảm xúc.
Loại bỏ cái tôi cũng đồng nghĩa bạn hiểu được động cơ của việc giao dịch hoặc đầu tư. Nếu bạn giao dịch chỉ đơn thuần chỉ vì vật chất, bạn sẽ rất dễ bị tổn thương bởi những biến động của cái tôi. Chẳng có gì sai lầm khi bạn tận hưởng thành quả của quá trình lao động, nhưng cần phải giữ cho mọi thứ được đơn giản. Bill O’Neil đã nói một câu rất đơn giản: “Đừng làm cho bản thân bạn bị mê muội”.