Vấn Đề: Một người có thể dễ dàng đánh nhãn đây là “chiếc cốc tay cầm” và “hộp vuông” hơn là xem xét những mẫu hình có phù hợp với bối cảnh thị trường chung hay không. Khi tổ chức các buổi hội thảo chung với Bill O’Neil, tôi luôn nhận được các câu hỏi về hình dạng của các nền giá. “Liệu cổ phiếu này có phải là đang xuất hiện mẫu hình chiếc cốc-tay cầm?” “Liệu tay cầm có quá sâu so với toàn bộ nền giá?” “Tại sao đây không phải là nền giá dốc lên?”
Tình huống: Mặc dù các câu hỏi này là hoàn toàn hợp lý, nhưng tôi phát hiện rằng, các nhà đầu tư thường dựa quá nhiều vào hình dáng của mẫu hình thay vì hiểu nền giá của cổ phiếu đang lạc nhịp so với thị trường chung. Điều này dẫn tới việc giải thích sai và bỏ lỡ các cơ hội. Ví dụ, Hình 4.28a cho thấy đồ thị của Charles Schwab Corporation (SCHW). Nền giá này có dạng chiếc cốc-tay cầm (cup and handle), nhưng chiếc cốc có dạng chữ “V” trong khi mẫu hình chiếc cốc-tay cầm chuẩn sách giao khoa nên có dạng chữ U. Hơn nữa, tay cầm điều chỉnh -26.7%, tương đối lớn so với độ sâu -39.7% của chiếc cốc. Tuy nhiên, đây vẫn là mẫu hình chiếc cốc-tay cầm có thể mua được, khi xem xét bối cảnh của thị trường chung. Từ tháng 8 đến tháng 10 năm 1998, thị trường chung đang rơi vào thị trường con gấu như bạn thấy ở hình 4.28b. Lưu ý là thị trường chung tạo đáy mới (hình 4.28b) với đáy đầu tiên vào ngày 1 tháng 9 năm 1998 và đáy thứ hai vào ngày 8 tháng 10 năm 1998, nhưng đáy thứ hai của SCHW vẫn cao hơn so với đáy đầu tiên. Đáy thứ hai nên được xem như là tay cầm vì nó đã không giảm sâu như thị trường chung. Hơn nữa, hình dạng chiếc cốc chữ V của nó trông vẫn còn “U” hơn so với thị trường chung.
Giải Pháp: Việc đánh nhãn nói chung rất hữu ích và dễ dàng đối với các nhà đầu tư trong các điều kiện bình thường của thị trường. Nhưng khi thị trường bị giảm giá sâu, thận trọng đừng dựa nhiều vào “hình dạng” của các mẫu hình. Luôn luôn giải thích nền giá trong bối cảnh của thị trường chung.
Tại Việt Nam, tôi đã thấy tình huống này xuất hiện rất nhiều. Tôi đã có một bài viết riêng về chủ đề này cho trường hợp của HSG năm 2012, và PPC vào năm 2019. Các mẫu hình chiếc cốc-tay cầm dạng chữ V nhọn, sâu và lỏng nhưng vẫn hoạt động tốt
Chiến lược cốc-tay cầm thời khủng hoảng: Cốc kiểu V nhọn, tay cầm lỏng chưa phải là đã hỏng!