Tính toán Quy Mô Vị thế trong Quản Lý Danh Mục Đầu tư

Nếu bạn muốn thành công trên TTCK thì các nguyên tắc quản lý danh mục đầu tư là bước tối quan trọng.

Nói đơn giản là bạn cần đảm bảo rằng một lệnh giao dịch của bạn không quá rủi ro đến độ có thể nhấn chìm toàn bộ danh mục của bạn.

Nhưng điều gì xảy ra khi một mưc dừng lỗ hợp lý lại đem tới khoản lỗ lớn hơn bạn mong muốn? Hãy điều chỉnh quy mô vị thế.  Cách làm này sẽ không biến rủi ro lớn hơn của một giao dịch trở thành rủi ro lớn hơn cho toàn bộ danh mục.

Quản Lý Danh mục và Rủi Ro Tính Theo Số Đôla trên mỗi Giao dịch

Đầu tiên, bạn cần đặt một mức độ rủi ro chấp nhận được trong mỗi giao dịch. Ví dụ bạn chấp nhận mức rủi ro 1% danh mục của mình trên mỗi giao dịch.  Ví dụ danh mục đầu tư của bạn trị giá $100,000 thì bạn chấp nhận rủi ro cho mỗi giao dịch là $1000 (ND: $100,000 x 1%= $1,000). Dĩ nhiên là có những cú sập bất ngờ không dự đoán được có thể làm bạn mất nhiều hơn, nhưng trong hầu hết các trường hợp, kỷ luật trong việc quản lý danh mục đầu tư sẽ giúp bạn hiếm gặp phải các tình huống như vậy.

Sau đó, hãy cân nhắc mức cắt lỗ cho các giao dịch. Nhật Báo IBD thường đề xuất mức tự động cắt lỗ là 7%-8% từ giá mua. Đây là công cụ quản lý dễ dàng để giảm thiểu rủi ro. Nếu bạn mua một cổ phiếu giá 50, bạn đặt mức cắt lỗ ở 46 hoặc 46.5.

Tiếp theo, hãy xác định quy mô vị thế. Đơn giản hãy chia rủi ro tính theo số đôla (dollars risked) cho tỷ lệ phần trăm rủi ro. Bạn sẽ có kết quả $12,500 ($1,000 chia cho 0.08). Như vậy, tỷ trọng của vị thế này trong danh mục đầu tư là 12.5% (cho toàn bộ vị thế đó). Đây là logic của chúng tôi đằng sau việc sử dụng 8 vị thế cho một danh mục đầu tư đầy đủ và mô hình này được dùng bởi IBD Leaderboard. Đây là cách thức đơn giản nhưng hoạt động tốt.

Điều chỉnh Quy Mô Vị thế

Các bối cảnh thị trường không giống nhau, và mỗi giao dịch cũng vậy. Trong một thị trường tăng giá mạnh, bạn có thể cân nhắc để giao dịch năng động hơn. Bạn có thể chấp nhận rủi ro cao hơn trên mỗi giao dịch bởi vì khả năng sinh lời cũng cao hơn. Bạn cũng có thể dùng margin để nâng cao khả năng sinh lời. Khi thị trường yếu ớt, bạn có thể giao dịch thận trọng hơn. Hãy cân nhắc giảm rủi ro danh mục xuống mức 0.5%  danh mục, hoặc ít hơn, cho mỗi giao dịch. Giao dịch ít hơn cũng là điều thông minh trong một thị trường không thuận lợi.

Cũng có trường hợp bạn có thể cho phép khả năng thua lỗ cao hơn. Nếu bạn xác định một cổ phiếu mạnh được hỗ trợ bởi đường MA 10 tuần và tại điểm mua của bạn, đường MA10 tuần đang cách xa điểm mua 10%? Lúc này bạn có thể làm gì? Bạn có thể điều chỉnh giảm tỷ trọng.

Trong trường hợp này, mức chấp nhận rủi ro $1,000 sẽ  tạo ra quy mô vị thế $10,000 ($1,000/0.1). Bạn đang chấp nhận thêm một chút rủi roc ho giao dịch này, vì thế quy mô vị thế giao dịch của bạn giảm từ tỷ trọng 12.5% danh mục xuống  còn 10% danh mục.

Dĩ nhiên, với bất kỳ quyết định quản lý danh mục đầu tư nào, hãy cân nhắc khả năng đánh đổi. Nếu đây là một siêu cổ phiếu thực sự, bạn sẽ đầu tư ít hơn. Nhưng tốt hơn hết là bạn có thể bạn bỏ qua giao dịch này. Hoặc tệ hơn, ngay sau khi bạn bán sạch cổ phiếu vì chạm vào mức cắt lỗ tự động 8% và sau đó bạn thấy cổ phiếu bật lên khỏi đường MA 200 ngày và tăng vọt mà không có bạn.

Bộ Sách: “LÀM GIÀU TỪ CHỨNG KHOÁN (phiên bản mới) + “Hướng Dẫn Thực Hành CANSLIM”

Ví dụ về Cổ phiếu Alteryx

Hãy xem ví dụ thực tiễn này. Alteyx (AYX) là công ty hoạt động trong lĩnh vực phần mềm cơ sở dữ liệu. Trong thế giới dữ liệu việc phân tích luôn song hành, Alteryx cũng cung cấp các nền tảng (flatform) để làm thuận tiện quá trình phân tích dữ liệu. Trong năm 2019, dịch vụ phân tích mẫu hình MarketSmith (của Nhật Báo IBD) phát hiện điểm phá vỡ (breakout) thoát khỏi nền giá (điểm số 1) vào ngày 07 tháng 01 tại mức giá 67.5. Nếu bạn vào đúng điểm mua này thì điểm dừng lỗ của bạn tính theo mức -8% sẽ là 62.1. Sổ phiếu này có mức sinh lời 119% trong 9 tháng tiếp theo, và không bao giờ kích hoạt điểm dừng lỗ của bạn.

Nhưng nếu bạn mua cao hơn điểm mua hợp lý thì sao (ND: tức cao hơn 67.5)? Chúng tôi đã đề xuất vùng mua hợp lý là mua 5% trên điểm mua hợp lý. Giả dụ bạn mua cổ phiếu Alteryx ở mức 70.88 vào tuần sau (điểm số 2) vẫn nằm trong phạm vi cho phép của vùng mua hợp lý.  Điều đó khiến bạn đạt mức dừng lỗ ở mức 65.21, chỉ cách 3.3% dưới điểm phá vỡ, tức là sát quá!

Và nếu bạn muốn dùng đường MA200 làm điểm dừng lỗ, cách đó 14%, tức dừng lỗ tại 60.88. Tại sao dùng đường MA200 ngày? Rất nhiều các cổ phiếu siêu hạng sẽ tìm điểm hỗ trợ tại mức đó trong quá trình chuyển động. Hãy lui lại một bước sang biểu đồ tuần, bạn có thể để mất cổ phiếu siêu hạng này nếu đặt điểm dừng lỗ quá sát trên đường MA200 ngày.

Vậy nếu bạn quyết định chấp nhận mức độ rủi ro cao hơn ở mức 14%, bạn có thể điều chỉnh tỷ trọng như thế nào? Chỉ cần làm một phép tính nhỏ ($1000/0.14) sẽ giúp bạn giảm mức đầu tư xuống còn $7,143. Ngay cả nếu bạn có mức thua lỗ cao hơn, danh mục của bạn cũng sẽ chỉ thua lỗ $1,000.

HOÀN THÀNH NÓ NHƯ THẾ NÀO?

Bạn có thể chấp nhận mức rủi ro lớn hơn nếu mua tại đỉnh 5% của vùng mua hợp lý. Bạn có thể vẫn sống sót nếu chứ có cú giảm để kiểm tra tại mức 65.34 trong tháng 2 (điểm số 3). Nhưng mức dừng lỗ -8% có thể hạ gục bạn tại đầu tháng ba (điểm số 4). Nếu bạn sử dụng một mức dừng lỗ rộng hơn tại 60.88, mức dừng lỗ của bạn sẽ không bị chạm tới. Và mặc dù cổ phiếu Alteryx giảm xuống dưới MA10 tuần, nếu bạn đã chờ cho đến giá đóng cửa tuần, nó nhận được sự hỗ trợ và bật tăng trở lại.

Một điểm kiểm tra khác của đường MA10 tuần đã xảy ra vào tháng 6 (điểm số 5) và lúc này, bạn đã có một tấm đệm lãi khá lớn. Khi nó đóng cửa xuống dưới đường MA10 tuần một cách dứt khoát (điểm số 5), sóng tăng giá đã thực sự kết thúc.  Một cú sụt giảm 40% để xây nền giá diễn ra sau đó và một nỗ lực ngắn để chiếm lại đỉnh cũ vào tháng 2.2020 đã không thành công. Thậm chí ngay khi bạn chốt lãi tại giá đóng cửa tuần, bạn vẫn có khoản lãi gần 60%.

Tuy nhiên, cũng có một cảnh báo cho một khía cạnh khác. Bạn có thể  chấp nhận một tỷ lệ phần trăm rủi ro rất nhỏ, ví dụ như 1% chẳng hạn. Toán học sẽ nói cho bạn biết quy mô vị thế của bạn lúc này sẽ có tỷ trọng là 30% danh mục hoặc lớn hơn. Đừng làm như thế lúc mới bắt đầu xây dựng vị thế. Nếu bạn dự định xây dựng một vị thế tập trung, lớn hơn 20% danh mục hoặc cao hơn, điều này nên đạt được thông qua sự tăng giá của cổ phiếu và hãy bổ sung thêm vị thế trong quá trình tăng giá. Đừng xây dựng một quy mô danh mục lớn ngay lúc mới khởi đầu vị thế.

Bảng tính quy mô vị thế của Nhật Báo IBD

Tải bảng tính excel quy mô vị thế giao dịch của IBD

Dùng điểm dừng lỗ để tính quy mô vị thế			Dùng tỷ lệ dừng lỗ để tính quy mô vị thế
Số tiền bạn chấp nhận thua lỗ trong giao dịch:	$1,000		Số tiền bạn chấp nhận thua lỗ trong giao dịch:	$1,000
Giá mua:	70.88		Giá mua:	70.88
Giá dừng lỗ:	65.21		Tỷ lệ phần trăm dừng lỗ:	8.0%
Số tiền mua:	$12,501		Số tiền mua:	$12,500
Số cổ phiếu:	176		Số cổ phiếu:	176

Quản lý rủi ro tốt là nền tảng của bất kỳ kế hoạch giao dịch nào. Theo truyền thống thì IBD khuyến nghị mức dừng lỗ 8% cho bất kỳ giao dịch nào.

Một cách thay thế là xác định tỷ trọng mỗi vị thế trong danh mục mà bạn muốn chấp nhận rủi ro cho bất cứ giao dịch nào, và sau đó đặt điểm dừng lỗ ở gần một khu vực hợp lý, chẳng hạn như MA10 tuần. Môt cú đóng cửa tuần dứt khoát xuống dưới MA10 tuần là một trong những tín hiệu bán tốt nhất cho các giao dịch trung hạn.

Đừng đặt cược rủi ro lớn hơn 1% danh mục trên mỗi giao dịch và thậm chí ít hơn khi thị trường biến động mạnh. Quy mô vị thế của bạn tính theo tỷ trọng danh mục có thể từ 10%-15% khi thị trường khỏe. Tránh tỷ trọng quá cao khi điểm dừng lỗ của bạn gần với giá mua bằng cách giảm rủi ro tính theo số đôla.

Điều này có nghĩa là cho tài khoản $100,000, mức thua lỗ tối đa cho mỗi lệnh giao dịch của bạn là $1,000. Trong những thời điểm khó khăn, bạn sẽ muốn giảm xuống thấp hơn nữa.

Có 2 phiên bản trong công cụ tính: Phiên bản một yêu cầu bạn nhập số tiền rủi ro tính theo số đôla mà bạn chấp nhận, giá hiện tại của cổ phiếu và giá dừng lỗ. Phiên bản hai yêu cầu nhập số tiền bạn chấp nhận cho mỗi giao dịch, giá hiện tại của cổ phiếu và tỷ lệ phần trăm thua lỗ chấp nhận (số dương). Cả hai đều sẽ xác định cho bạn quy mô tiền và số cổ phiếu cho lệnh mua của bạn.

Bài viết  này được  đăng tải lần đầu vào ngày 7 tháng 5 năm 2020.

Bản gốc từ Nhật Báo IBD

Người dịch: Nhà đầu tư, một bạn đọc của phương pháp đầu tư CANSLIM, anh Bùi Long Phi