BLOG CỦA ELI
“Vi phạm dọc (Vertical Violation)” giúp nhà đầu tư có thể tránh được thị trường con gấu (update)
Bài viết đầu tiên về chủ đề vi phạm dọc (vertical Violation) đã được Nhật Báo IBD đề cập vào tháng 4 năm 2020 và nay được update bổ sung. Bạn đọc có thể tham khảo lại bài viết quá khứ tại đây.
[Update] Làm thế nào để bạn dễ dàng nhận ra thị trường con gấu và biết được xu hướng giảm chắc chắn diễn ra? Khi một thị trường giảm giá bắt đầu bằng “vi phạm dọc”, bạn sẽ có kiến thức tốt để xử lý dựa trên tiền lệ lịch sử. Vì thế, hãy nghiên cứu chủ để này để bảo vệ tốt đồng tiền mồ hôi nước mắt của bạn.
NGHIÊN CỨU VỀ THỊ TRƯỜNG CON GẤU
Chúng ta đã nghiên cứu nhiều về đáy thị trường con gấu. Ngày FTD (Bùng Nổ Theo Đà) là một trong những tín hiệu yêu thích để biết khi nào có thể tham gia trở lại TTCK sau một giai đoạn giảm mạnh. Mặc dù tín hiệu này xuất hiện khá sớm ở mỗi thị trường bò tót, nhưng không phải tất cả ngày FTD đều hoạt động. Chúng ta muốn hiểu sự khác biệt giữa một xu hướng giảm kéo dài (correction) với một đợt điều chỉnh ngắn hạn (pullback). Liệu có ý tưởng nào cảnh báo chúng ta rằng một xu hướng giảm kéo dài nhiều tháng sẽ diễn ra khiến nhiều ngày FTD thất bại?
Quan sát các ngày FTD thất bại, chúng tôi lưu ý có một số thứ xảy ra kh thị trường chứng khoán đạt đỉnh. Chúng tôi biết đây là hành động đặc trưng của đỉnh thị trường.
Số ngày phân phối, tức những ngày giảm giá với khối lượng cao hơn, ngày càng tăng lên. Bạn sẽ có nhiều ngày phân phối chiếm áp đảo. Những ngày phân phối này có mức giảm lấn át ngày tăng giá. Các đường trung bình di động quan trọng đang tăng lên trong xu hướng tăng trước đó nhưng các chỉ số thất bại giữ chúng. Cuối cùng, xu hướng giảm của thị trường chứng khoán có thể diễn ra nhanh hơn và thậm chí đẩy thị trường vào con gấu. Tuy nhiên, vi phạm dọc hoàn toàn khác.
ĐỊNH NGHĨA VI PHẠM DỌC
Định nghĩa về vi phạm dọc là nói về độ dốc của đợt sụt giảm từ đỉnh thị trường chứng khoán. Số ngày giảm không chỉ nhiều hơn đôi chút so với số ngày tăng mà thậm chí là chiếm áp đảo. Bạn có thể nhìn thấy vài ngày giảm với chỉ một nỗ lực hồi phục nhỏ nhoi. Ít nhất, một trong số các ngày giảm sẽ làm xấu đi hành động giá gần dây. Ngày giảm giá đó lớn hơn bất cứ ngày tăng giá nào xung quanh đó. Ngày giảm giá lớn thường trên 3%.
Cuối cùng, sự sụt giảm không chỉ dừng lại ở MA50 ngày và MA200 ngày. Nó còn xuyên thủng sâu dưới các đường trung bình di động này. Khi bạn nhìn thấy tín hiệu này, bạn nên kỳ vọng thị trường sẽ biến động khó lường (choppy market) trong vài tháng và có thể rơi vào thị trường gấu.
Hãy lấy ví dụ thị trường gấu từ quý 4 năm 2018. Giá phá thủng đường MA50 ngày một cách không bình thường (điểm số 1). Với mức giảm 1.8% từ ngày 4 tháng 10, nó giảm mạnh hơn so với những ngày gần đó. Trước đó, chỉ số Nasdaq gần như đi ngang. Điều này đủ để Nhật Báo IBD chuyển trạng thái triển vọng thị trường sang đèn vàng, tức “uptrend under pressure (xu hướng tăng có thể bị thay đổi).
Đến ngày 10 tháng 10, triển vọng thực sự đã thay đổi mạnh mẽ. Chỉ số xuyên thủng MA200 ngày (điểm số 2), đó là ngày giảm giá tồi tệ đến 4.1%. Tuy nhiên, đó không phải là vấn đề cần lo lắng duy nhất. Trong 5 ngày giao dịch trước đó, chỉ có một ngày là tăng giá. Thậm chí ngày tăng giá đó còn khá khiêm tốn. Điều này chính là Vi Phạm Dọc.
Nhật Báo IBD vì thế chuyển triển vọng thị trường sang đèn đỏ, tức “market In Correction” và nó là một nửa chặng đường giảm giá của sóng giảm giá đầu tiên trong 3 sóng giảm (điểm đánh dấu A).
THỊ TRƯỜNG CON GẤU DIỄN RA NHƯ THẾ NÀO
Một khi bạn có vị phạm dọc, bạn nên kỳ vọng về một thị trường con gấu. Nhiều vị phạm dọc cần nhiều thời gian để chữa lành. Kỳ vọng mất ít nhất vài tháng trước khi sự hồi phục trở lại. Điều này đồng nghĩa một vài ngày FTD đầu tiên có thể thất bại sau khi có vi phạm dọc.
Ở một lực bán mạnh nhất định, bạn có thể kỳ vọng có những cú nảy hồi phục (bounce). Chúng ta bắt đầu có sự hồi phục vào cuối tháng 10 và vào ngày 7 tháng 11 năm 2018, chúng ta có FTD (điểm số 3). Giá giành lại MA200 ngày.
Tuynhiene, chỉ hai ngày sau đó, giá đóng cửa thấp hơn điểm đáy thấp nhất của ngày FTD và mất cả MA200 ngày. Đây là tín hiệu cảnh báo sớm về sự thất bại của FTD. Sau đó chúng ta trải qua sóng giảm (B) trong thị trường con gấu.
LẠI THÊM MỘT NGÀY FTD THẤT BẠI NỮA
Vào ngày 28 tháng 11, chúng ta có một nỗ lực hồi phục khác với các ngày FTD (điểm số 45). Ngày này có mức tăng giá lớn hơn và nhiều cổ phiếu có vẻ như hồi phục mạnh mẽ hơn. Nhưng lập tức, FTD này lại thất bại, Nasdaq Composite lại mất MA50 ngày. (ĐIểm số 6). Sau đó, nó lại quay lại xu hướng giảm bằng cú rơi 3.7% (điểm số 7). Từ đây nó đi vào sóng giảm thứ ba (ký hiệu C) trong thị trường gấu khi áp lực bán tăng lên.
Chúng ta có ba sóng giảm, là một mẫu hình thường thấy trong một thị trường con gấu, và mất gần 3 tháng trong thị trường con gấu, đến trước Lễ Giáng Sinh. Khi chúng tôi nhìn thấy sự hồi phục mạnh từ đáy số (8), chúng tôi có nhiều niềm tin hơn về một ngày FTD sẽ hoạt động. Tại sao thế? Đó là tiền lệ lịch sử.
LỊCH SỬ KHÔNG LẶP LẠI MÀ NÓ CÓ NHỊP ĐIỆU
Vi phạm dọc rất dễ nhận diện, vì thế quan sát quá khứ là rất hữu ích. Như Mark Twain thường ní: “Quá khứ không bao giờ lặp lại chính nó mà có nhịp điệu”.
Bảng trên cho 10 trường hợp vi phạm dọc trong quá khứ của chỉ số Nasdaq. Một vài vi phạm dọc dẫn tới thị trường con gấu. Một số khác là sự điều chỉnh khá nông nhưng phải mất kha khá thời gian trước khi bắt đầu hồi phục.
Những ví dụ này giúp ích cho bạn nhìn lại quá khứ. Bạn có thể xem lại sự điều chỉnh (pullback) vào tháng 4 và tháng 10 năm 2014. Đây không phải là vi phạm dọc. Áp lực bán không quá mạnh mẽ. Chất lượng của những ngày giảm không lấn át ngày tăng giá như trong các ví dụ về vi phạm dcoj.
NGÀY FTD CHẤM DỨT THỊ TRƯỜNG CON GẤU
Tỷ lệ cổ phiếu tại đáy thị trường con gấu năm 2018 của Nhật Báo IBD chỉ tầm 11%. Vào ngày 4 tháng 1, FED thông báo tạm hoãn việc tăng lãi suất và đó là chất xúc tác tạo nên ngày FTD trong chỉ số SP500 (điểm số 9). Khối lượng cao hơn đôi chút đối với chỉ số Nasdaq vì thế bạn cần một chỉ số là đủ xác nhận thị trường tăng giá xuất hiện.
Nhật Báo IBD sau đó yêu cầu nhà đầu tư tăng mạnh giải ngân.
SỰ SỤP ĐỔ CỦA THỊ TRƯỜNG DO VIRUS CORONA 2020.
Hiểu về Vi Phạm Dọc giúp chúng ta tránh được các thị trường con gấu và tránh tổn thất danh mục đầu tư. Những phiên giảm mạnh ngay sau đỉnh tháng 2.2020, Nhật Báo IBD đã đánh nhãn đó là VI PHẠM DỌC. Điều này giúp chúng tôi sớm nhìn ra thị trường con gấu dựa trên các tiền lệ quá khứ.