Năng Lượng Tái Tạo và Nghị Quyết 70: Cột Mốc Quan Trọng Đưa Ngành Điện Tăng Trưởng

Ngành điện Việt Nam đang đứng trước một giai đoạn chuyển đổi mang tính lịch sử, không chỉ đóng vai trò trụ cột đảm bảo an ninh năng lượng cho mục tiêu tăng trưởng GDP cao mà còn là mũi nhọn thực hiện cam kết Net Zero vào năm $2050$. Theo quan điểm của Công ty Chứng khoán SHS, năm $2025$ là một cột mốc quan trọng với sự kiện điều chỉnh Quy hoạch Điện $8$ (QHĐ8), Luật Điện lực sửa đổi và các cơ chế mới được Chính phủ ban hành, tạo ra một hành lang pháp lý vững chắc cho sự phát triển bùng nổ của năng lượng tái tạo.

• Nghị quyết 70 và Quy hoạch điện VIII điều chỉnh tạo cú hích lớn: Tổng công suất nguồn điện đến năm 2030 được nâng lên 183–236 GW, tăng 30–50% so với quy hoạch cũ. Đến năm 2050, công suất có thể đạt hơn 838 GW, đáp ứng mục tiêu tăng trưởng GDP 8–10%/năm.

• Năng lượng tái tạo và LNG được ưu tiên phát triển mạnh mẽ: Điện gió trên bờ tăng lên 26-38 GW, Điện gió ngoài khơi tăng từ 6 GW lên tối đa 17 GW, điện LNG tăng từ 3.1 GW lên 25.6 GW giai đoạn 2025–2030. Tỷ trọng NLTT dự kiến chiếm 67.5–71.5% tổng công suất vào năm 2050.

• Cơ chế DPPA và cải cách thị trường điện mở ra cơ hội đầu tư mới: DPPA cho phép bán điện trực tiếp cho khách hàng lớn, thúc đẩy cạnh tranh và thu hút vốn FDI. SHS đánh giá REE và PC1 là hai doanh nghiệp hưởng lợi rõ nét nhờ danh mục NLTT và tài chính vững.

Nghị Quyết 70: Khẳng định Quyết tâm Chuyển dịch Năng lượng

Nghị quyết $70$/NQ-TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đã trở thành một văn bản then chốt, thể hiện quyết tâm chính trị cao nhất nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu nguồn điện.

QHĐ VIII điều chỉnh đã được ban hành vào ngày 15/04/2025, các chỉ số nhìn chung đều được điều chỉnh cao hơn so với QHĐ VIII cho thấy nhu cầu điện là rất cao trong bối cảnh mục tiêu tăng trưởng kinh tế 10%/năm đến 2030 của Chính phủ đặt ra.

Theo đó, tổng công suất nguồn điện phục vụ nhu cầu trong nước đến năm 2030 được điều chỉnh lên 183,291 – 236,363 MW, tăng 30–50% so với Quy hoạch điện VIII ban đầu (150.489 MW). Đến năm 2050, công suất ước đạt 774,503 – 838,681 MW, đảm bảo đáp ứng tăng trưởng kinh tế với mục tiêu GDP 8% năm 2025 và đạt hai con số giai đoạn 2026–2030

SHS đánh giá Nghị quyết này cùng với QHĐ8 không chỉ đặt ra các mục tiêu cụ thể về cơ cấu công suất (tăng tỷ trọng điện gió, điện mặt trời, điện khí LNG) mà còn nhấn mạnh nhu cầu cải cách sâu rộng các chính sách và cơ chế thị trường.

Cụ thể, Chính phủ yêu cầu phải đẩy mạnh cải cách thị trường điện, hướng tới thị trường điện cạnh tranh, minh bạch và vận hành theo nguyên tắc thị trường. Yếu tố này là bệ phóng cho các cơ chế tài chính và vận hành mới, giúp giải quyết các nút thắt cản trở đầu tư vào năng lượng tái tạo. Đây là tín hiệu rõ ràng cho thấy ngành điện không chỉ cần đủ mà còn phải xanh và bền vững.

Quy hoạch điều chỉnh ưu tiên mạnh mẽ phát triển các nguồn điện từ năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối). Đến năm 2030, tổng công suất điện gió trên bờ và gần bờ đạt 26,066 – 38,029 MW, điện gió ngoài khơi đạt 6,000 – 17,032 MW, tăng đáng kể so với mục tiêu ban đầu (6,000 MW cho điện gió ngoài khơi). Định hướng đến năm 2050, năng lượng tái tạo chiếm tỷ lệ 67.5 – 71.5% tổng công suất.

Theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, nhiệt điện khí – đặc biệt là LNG – được ưu tiên phát triển nhằm giảm phụ thuộc vào than và hỗ trợ mục tiêu Net Zero 2050. Công suất điện LNG dự kiến tăng mạnh từ 3.1 GW lên 25.6 GW giai đoạn 2025–2030, trong khi điện khí tự nhiên giữ nguyên ở mức 7.2 GW do nguồn khí nội địa suy giảm.

Tổng công suất điện khí LNG quy hoạch đạt hơn 36,500 MW, gần bằng một nửa tổng công suất hệ thống điện hiện tại, với tổng vốn đầu tư dự kiến vượt 40 tỷ USD.

Chính sách hỗ trợ gồm: sản lượng điện hợp đồng tối thiểu 65% trong tối đa 10 năm, khung giá phát điện 3,327.42 đồng/kWh, và thuế nhập khẩu LNG giảm từ 5% xuống 2% theo các nghị định 56, 73 và 100 ban hành năm 2025.

Chiến lược năng lượng xanh ra sao sau Quy HOạch Điện VIII sửa đổi? Ai hưởng lợi nhất?

 

 

Cơ chế DPPA: Mở khóa Tiềm năng Năng lượng Tái tạo

Một trong những động lực quan trọng nhất được SHS nhấn mạnh là sự ra đời và hoàn thiện của các cơ chế mới như DPPA (Cơ chế Mua bán điện trực tiếp).

Cơ chế DPPA được kỳ vọng sẽ phá vỡ thế độc quyền mua bán điện, cho phép các doanh nghiệp sản xuất điện tái tạo bán điện trực tiếp cho các khách hàng lớn (đặc biệt là khối FDI), vốn đang có nhu cầu lớn về nguồn điện xanh để đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu và ESG toàn cầu.

Việc này không chỉ giải quyết vấn đề đầu ra cho các dự án điện gió, điện mặt trời trong giai đoạn hậu FIT mà còn thu hút mạnh mẽ nguồn vốn tư nhân trong và ngoài nước vào lĩnh vực này. SHS nhận định DPPA sẽ là chất xúc tác mạnh mẽ nhất cho sự phát triển của NLTT trong giai đoạn tới, tạo ra một thị trường linh hoạt và cạnh tranh hơn.

Triển vọng và Thách thức trong Giai đoạn Mới

SHS nhận thấy NLTT đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, phức tạp hơn giai đoạn FIT trước đây. Dưới sự định hướng của QHĐ8, công suất điện gió trên bờ và điện mặt trời sẽ tiếp tục tăng, cùng với sự phát triển của điện gió ngoài khơi. Tuy nhiên, đi kèm với sự tăng trưởng này là những thách thức không nhỏ.

Thách thức lớn nhất vẫn là vấn đề hạ tầng truyền tải. Sự phát triển ồ ạt của điện mặt trời và điện gió trong giai đoạn trước đã gây áp lực lớn lên lưới điện quốc gia, dẫn đến tình trạng cắt giảm công suất (curtailment). Để giải quyết vấn đề này, các dự án nâng cấp lưới điện và các giải pháp lưu trữ năng lượng (ESS) cần được ưu tiên triển khai mạnh mẽ.

Ngoài ra, cơ chế giá cũng là một điểm chuyển giao quan trọng. Sau khi cơ chế giá cố định (FIT) kết thúc, các dự án mới sẽ phải cạnh tranh thông qua đấu thầu hoặc đấu giá.

Sau thời gian dài tháo gỡ liên quan đến giá đối với các dự án NLTT, Bộ công thương đã ban hành quyết định 988/QĐ-BCT ngày 10/04/2025 (đối với điện mặt trời) và quyết định 1824/QĐ-BCT ngày 26/06/2025 (đối với điện gió ngoài khơi) phê duyệt khung giá phát điện cho các loại hình NLTT. Đối với điện gió, khung giá mới được đánh giá là đủ hấp dẫn với mức giá điện gió trên bờ cao hơn 14 – 22% so với khung giá chuyển tiếp và điện gió gần bờ cao hơn 8%.

REE và Triển Vọng Năng Lượng Tái Tạo Sau Quyết Định Giá Trần Điện Gió Mới

SHS cho rằng điều này sẽ thúc đẩy các nhà đầu tư tối ưu hóa chi phí và hiệu quả vận hành, dẫn đến sự chuyên nghiệp hóa và sàng lọc trong ngành. Nhìn chung, sự kết hợp giữa nhu cầu tăng, cam kết Net Zero và các chính sách cải cách đã tạo nên một bức tranh toàn cảnh lạc quan cho các doanh nghiệp điện có danh mục NLTT đa dạng và khả năng tài chính vững mạnh.

REE và PC1 là lựa chọn hàng đầu của SHS

SHS ưa thích REE và PC1 cho mục tiêu dài hạn nhờ sức khoẻ tài chính lành mạnh và có nhiều lợi thế trong việc mở rộng các dự án năng lượng tái tạo trong tương lai. Theo đó, SHS (29.9.2025) đưa ra giá mục tiêu 80,900 đồng đối với REE và 30,900 đồng với PC1

Elibook Team yêu thích REE trong ngành điện.

REE: Động Lực Thủy Điện Không Đủ Bù Đắp Mảng Bất Động Sản Thấp Hơn Kỳ Vọng

Ghi chú về chuỗi giá trị ngành điện