TTCK Việt Nam
Uỷ Ban Chứng Khoán trực tiếp gặp FTSE Russell để thúc đẩy việc nâng hạng.
Quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam lên nhóm thị trường mới nổi đang có những bước tiến quan trọng, thể hiện qua buổi làm việc trực tiếp giữa Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) Vũ Thị Chân Phương và đoàn công tác của FTSE Russell, một đơn vị thành viên của Sở Giao dịch Chứng khoán London (LSEG). Cuộc họp này diễn ra sau các buổi tiếp xúc cấp cao với Thủ Tướng Chính Phủ Phạm Minh Chính và Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc cải thiện thị trường vốn.
Chính phủ và UBCKNN thể hiện quyết tâm chính trị cao trong việc nâng hạng: Thủ tướng và Bộ Tài chính đã làm việc trực tiếp với FTSE Russell ngày 17/07/2025; Chủ tịch UBCKNN cập nhật tiến trình cải cách như: văn bản pháp lý, triển khai CCP, nâng cấp công nghệ và minh bạch hóa thị trường – khẳng định Việt Nam coi nâng hạng là chiến lược quốc gia.
- Hệ thống giao dịch KRX và cải cách pháp lý giúp tiệm cận tiêu chuẩn quốc tế: Từ 5/5/2025, hệ thống KRX vận hành ổn định, hỗ trợ giao dịch ngày – bù trừ ngày, Non-Prefunding và tính minh bạch cao. Chính phủ cũng sửa đổi Thông tư 03, Nghị định 155 và chuẩn bị ban hành quy định cho tài khoản tổng (OTA) giúp thu hút vốn ngoại.
FTSE Russell đánh giá cao, cam kết hỗ trợ Việt Nam nâng hạng: Đại diện FTSE Russell ghi nhận Việt Nam thuộc nhóm thị trường có thanh khoản cao nhất ASEAN và cam kết chia sẻ kinh nghiệm, tư vấn chính sách, hỗ trợ quảng bá thành tựu cải cách ra quốc tế. Dư nợ margin toàn thị trường đạt kỷ lục ~292,000 tỷ đồng, cho thấy kỳ vọng lớn từ giới đầu tư. Các CTCk đang chạy đua tăng vốn hơn 17,000 tỷ đồng để chuẩn bị cho việc nâng hạng.
Quyết tâm nâng hạng từ cấp cao nhất
Việc Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Tài chính trực tiếp làm việc với FTSE Russell vào ngày 17/7 đã cho thấy sự chỉ đạo sát sao và quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam đối với mục tiêu nâng hạng thị trường.
Đây là tín hiệu tích cực, khẳng định tầm quan trọng chiến lược của việc nâng hạng trong định hướng phát triển kinh tế quốc gia.
Trao đổi chuyên sâu về lộ trình và cải cách
Tại buổi làm việc, Chủ tịch UBCKNN Vũ Thị Chân Phương đã cập nhật chi tiết những nỗ lực cải cách của Việt Nam, bao gồm:
- Hệ thống văn bản pháp luật: Đã và đang được sửa đổi để phù hợp với chuẩn mực quốc tế.
- Cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP): Lộ trình triển khai đang được đẩy nhanh.
- Hạ tầng công nghệ: Kế hoạch nâng cấp và phát triển sản phẩm tài chính mới.
- Minh bạch hóa thị trường và đào tạo nhà đầu tư: Các nỗ lực nhằm tăng cường tính minh bạch và nâng cao năng lực cho nhà đầu tư.
Chủ tịch UBCKNN bày tỏ mong muốn FTSE Russell tiếp tục đánh giá toàn diện, khách quan về thị trường vốn Việt Nam và hỗ trợ quảng bá những thành tựu cải cách này ra cộng đồng đầu tư quốc tế.
Đánh giá tích cực từ FTSE Russell
Về phía FTSE Russell, ông Gerald Toledano và các chuyên gia đã đánh giá cao quyết tâm cải cách của Việt Nam, coi đây là những bước đi chiến lược và quan trọng.
Đặc biệt, FTSE Russell dẫn báo cáo mới nhất từ Morgan Stanley, cho biết Việt Nam hiện nằm trong nhóm thị trường có tính thanh khoản cao nhất khu vực ASEAN. Đây là một kết quả ấn tượng, thể hiện sức hút ngày càng tăng của thị trường Việt Nam đối với dòng vốn đầu tư.
Thanh khoản thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ bùng nổ nửa cuối năm, 30 nghìn tỷ/phiên!
Cam kết phối hợp chặt chẽ cho mục tiêu nâng hạng
Kết thúc buổi làm việc, hai bên đã thống nhất tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong tiến trình nâng hạng. FTSE Russell cam kết tăng cường chia sẻ kinh nghiệm, tư vấn về chính sách và hành lang pháp lý, nhằm hỗ trợ Việt Nam phát triển thị trường vốn bền vững, minh bạch và phù hợp với chuẩn mực quốc tế.
Theo đánh giá của Công ty Chứng khoán SSI, quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam đang được thúc đẩy mạnh mẽ với việc triển khai thành công hệ thống giao dịch KRX và hàng loạt các thay đổi pháp lý quan trọng. Những cải tiến này không chỉ nâng cao tính minh bạch và hiệu quả của thị trường mà còn hướng tới việc đáp ứng các tiêu chí nâng hạng của FTSE Russell. Cụ thể như sau:
1. Hệ thống KRX: Cột mốc quan trọng trong nâng cấp hạ tầng
Vào ngày 5/5/2025, hệ thống giao dịch KRX đã chính thức đi vào hoạt động, đánh dấu một bước tiến lớn cho thị trường vốn Việt Nam.
Việc triển khai KRX suôn sẻ đã củng cố niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước vào tính minh bạch và khả năng nâng hạng thị trường. Các tính năng mới như giao dịch trong ngày và bù trừ trong ngày dự kiến sẽ được triển khai khi khung pháp lý phù hợp được ban hành, cùng với hệ thống bù trừ đối tác trung tâm (CCP) nhằm giải quyết triệt để vấn đề ký quỹ trước giao dịch.
Hệ thống mới này mang lại nhiều lợi ích đáng kể:
- Đồng bộ hóa hệ thống: Cải thiện độ trễ và năng lực xử lý thông qua giao thức FIX, giúp đồng bộ tốt hơn giữa các sở giao dịch, VSDC, công ty chứng khoán và ngân hàng lưu ký.
- Minh bạch và thời gian thực: Cập nhật thời gian thực về room khối ngoại và cơ chế khớp lệnh theo thứ tự thời gian thay vì ưu tiên giá trong phiên mở cửa/đóng cửa, tăng cường tính minh bạch.
- Giải pháp Non-Prefunding (NPS): Cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài mua chứng khoán mà không yêu cầu đủ tiền trước, giúp thanh toán hiệu quả hơn (trước 15h ngày T+3), giảm chi phí vốn và quản lý hiệu quả giới hạn sở hữu nước ngoài (FOL).
2. Thúc đẩy nâng hạng thị trường: Những thay đổi pháp lý mới
Bên cạnh KRX, Chính phủ Việt Nam đã và đang nỗ lực thực hiện các cải cách pháp lý quan trọng nhằm đáp ứng tiêu chí nâng hạng:
- Thông tư 03 của Ngân hàng Nhà nước (có hiệu lực từ 16/6/2025): Quy định này không yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự đối với hồ sơ mở tài khoản đầu tư gián tiếp (IIA) cho nhà đầu tư nước ngoài. Trách nhiệm xác minh tính xác thực của tài liệu thuộc về các ngân hàng được cấp phép, giúp đơn giản hóa thủ tục và thu hút vốn ngoại.
- Kỳ vọng sửa đổi Thông tư 17: Nhằm loại bỏ yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự đối với tài khoản ngoại tệ, chính thức công nhận vai trò của Ngân hàng lưu ký toàn cầu và kênh SWIFT, cũng như thay đổi yêu cầu về thu thập thông tin sinh trắc học.
- Kỳ vọng sửa đổi Nghị định 155: Tập trung vào vấn đề giới hạn sở hữu nước ngoài (FOL), bao gồm:
- Công bố FOL bắt buộc: Tất cả công ty đại chúng phải công bố FOL trong 12 tháng kể từ ngày Nghị Định có hiệu lực.
- Xác định FOL theo ngành: Thẩm quyền xác định FOL sẽ dựa trên ngành nghề kinh doanh, không còn thuộc về từng công ty, và rà soát phân loại ngành để có thể nâng FOL ở các ngành không liên quan đến an ninh quốc phòng.
- Mã giao dịch điện tử (eSTC): Cho phép nhà đầu tư nước ngoài giao dịch nhanh hơn trong thời gian chờ VSD phê duyệt hồ sơ đăng ký.
- Ban hành khung pháp lý cho tài khoản tổng (OTA): UBCKNN, VSDC, các sở giao dịch và nhà cung cấp KRX đang phối hợp làm việc để xây dựng quy trình dự thảo.
3. Chương trình Cải cách Thị trường Vốn toàn diện
Những nỗ lực này nằm trong khuôn khổ Chương trình Cải cách Thị trường Vốn rộng lớn hơn. Quốc hội đã thông qua Luật Công Nghiệp Công Nghệ Số, chính thức công nhận tài sản số là một loại tài sản riêng biệt.
Cùng với Nghị quyết thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, và việc thiết lập Khu Phi thuế quan đầu tiên tại Đà Nẵng, những cơ hội mới cho đầu tư tài sản số dự kiến sẽ được mở ra.
Sáng kiến này phản ánh một tham vọng chiến lược nhằm thúc đẩy tài sản số và tạo điều kiện cho dòng vốn hợp pháp, định vị Việt Nam như một lực lượng mới nổi trong nền kinh tế số toàn cầu.
Các công ty chứng khoán trong nước đang cấp tập huy động thêm hơn 17,000 tỷ nữa thông qua việc tăng vốn để đón đầu cơ hội khi được nâng hạng.
Theo thống kê, tính đến cuối quý 2/2025, dư nợ cho vay tại các công ty chứng khoán ước tính vào khoảng 300,000 tỷ đồng (~11,5 tỷ USD), tăng 20,000 tỷ so với cuối quý 1 trước đó và là mức cao kỷ lục từ trước đến nay. Trong đó, dư nợ margin ước tính khoảng 292,000 tỷ đồng, tăng 19,000 tỷ so với cuối quý 1 và cũng là con số cao nhất trong lịch sử chứng khoán Việt Nam.
Dự báo của các CTCK cho thấy dư nợ margin có thể đạt 350,000 tỷ vào cuối năm 2025.
Những cổ phiếu hưởng lợi từ việc nâng hạng?
