Phân tích Doanh Nghiệp
Trung Nam vượt khó, nhưng PC1 và GEG là hai ứng cử viên cần chú ý!
Ngành điện Việt Nam đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất, và đang mở ra nhiều cơ hội mới cho các doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực điện khí LNG và điện gió ngoài khơi.
Khung pháp lý ngành điện đang cải tổ mạnh mẽ, với Luật Điện sửa đổi, thúc đẩy đấu thầu cạnh tranh, hỗ trợ điện khí LNG và điện gió ngoài khơi. Các doanh nghiệp như GAS, POW, PGV, PVS hưởng lợi trực tiếp từ cơ chế bảo lãnh và ưu đãi đầu tư mới.
- Trung Nam Group từng gặp khó khăn về thanh toán & pháp lý, nhưng đang được tháo gỡ nhờ nghị quyết Chính phủ, giấy phép điện lực mới và hỗ trợ từ ngân hàng. Cơ hội tham gia dự án LNG mới đang mở ra.
Hai cổ phiếu nổi bật được HSC khuyến nghị: PC1: hưởng lợi từ đầu tư lưới truyền tải 500kV và điện gió; giá mục tiêu 30,000đ. GEG: có thể tận dụng DPPA và đã ký PPA cho dự án Tân Phú Đông 1; giá mục tiêu 18,800đ
Cải cách khung pháp lý ngành điện
Việt Nam đang tiến hành cải cách toàn diện khung pháp lý ngành điện thông qua Luật Điện sửa đổi và các nghị định liên quan (như Nghị định 57). Những thay đổi này căn bản cách thức lập quy hoạch, phê duyệt và cơ chế thu hồi vốn cho các dự án điện. Khung pháp lý mới hướng tới:
- Cơ chế đấu thầu cạnh tranh: Để lựa chọn dự án, thúc đẩy hiệu quả đầu tư.
- Hỗ trợ phát triển điện khí LNG: Thông qua các cơ chế mới nhằm giảm thiểu rủi ro và cải thiện khả năng thu xếp tài chính.
- Thúc đẩy năng lượng tái tạo: Với các quy định mới cho điện mặt trời và điện gió ngoài khơi, thiết lập lộ trình tăng trưởng dài hạn cho ngành.
- Phân cấp thẩm quyền mạnh mẽ: Cho cấp tỉnh, tạo ra cả cơ hội và rủi ro mới cho các doanh nghiệp niêm yết.
Giảm thiểu rủi ro cho LNG và lợi ích cho các doanh nghiệp
Các cơ chế mới (Nghị định 56, 100) được thiết kế nhằm cải thiện khả năng thu xếp tài chính cho các dự án LNG. Điều này bao gồm:
- Cho phép chuyển chi phí nhiên liệu LNG nhập khẩu: Vào giá điện bán lẻ.
- Quy định sản lượng tiêu thụ tối thiểu được đảm bảo: Cụ thể là cam kết tiêu thụ tối thiểu 65% sản lượng hợp đồng trong 10 năm đối với các nhà máy điện sử dụng LNG.
Cơ chế này trực tiếp mang lại lợi ích cho các nhà phát triển như POW và PGV, những đơn vị có các nhà máy điện LNG trong quy hoạch. Ngoài ra, các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng LNG như GAS (phân phối khí qua đường ống) cũng được hưởng lợi từ các chính sách này, khi GAS đang ở vị thế thuận lợi để phát triển hạ tầng kho cảng LNG trọng yếu (tại Thanh Hóa và Quảng Ninh).
Lộ trình phát triển điện gió ngoài khơi
Lần đầu tiên, Việt Nam đang hình thành một khung pháp lý cho điện gió ngoài khơi quy mô lớn và các nguồn điện linh hoạt. Khung này bao gồm các chính sách như:
- Bảo lãnh của Chính phủ: Giúp giảm rủi ro cho nhà đầu tư.
- Ưu đãi đầu tư: Khuyến khích phát triển.
- Kế hoạch phát triển hạ tầng truyền tải riêng biệt: (Các tuyến truyền tải điện một chiều cao áp – HVDC) để kết nối các dự án điện gió ngoài khơi vào lưới điện quốc gia.
Quy định mới về điện gió ngoài khơi mang lại lợi thế cho PVS, khi đây sẽ là doanh nghiệp đầu tiên triển khai dự án điện gió ngoài khơi tại Việt Nam. Tuy nhiên, HSC nhận định quy định về quy hoạch không gian biển vẫn chưa hoàn thiện, gây chậm trễ trong việc lựa chọn vị trí và thiết kế dự án, khiến thời điểm vận hành thương mại sớm nhất cho dự án đầu tiên dự kiến vào năm 2033.
Cơ chế DPPA (Hợp đồng mua bán điện trực tiếp)
Quy định hiện tại về sử dụng cơ chế “DPPA ảo” vẫn chưa hoàn thiện. Các vướng mắc bao gồm biểu giá truyền tải do EVN ban hành chưa được xác định cho giai đoạn 10–20 năm tới và Nghị định 57 chưa quy định rõ sản lượng điện mua hằng tháng mà các khách hàng tiêu thụ điện lớn phải cam kết. Các quy định DPPA mới dự kiến sẽ được ban hành trong năm 2026 nhằm giải quyết các vướng mắc còn tồn tại. Đến thời điểm hiện tại, đã có 7 dự án nộp hồ sơ tham gia chương trình DPPA.
Cập nhật về Trung Nam Group
Tập đoàn Trung Nam hiện vẫn đối mặt với một số vướng mắc, bao gồm:
- Khoản phải thu quá hạn từ nhà máy điện mặt trời Trung Nam – Thuận Nam.
- Khoản thanh toán quá hạn từ Chính phủ cho dự án ngăn triều tại TP.HCM.
- Các thủ tục pháp lý còn tồn đọng liên quan đến dự án BĐS Golden Hill tại Đà Nẵng.
Tuy nhiên, các điểm nghẽn này đang dần được tháo gỡ nhờ:
- Chính phủ thể hiện quyết tâm xử lý 173 dự án năng lượng tái tạo chưa hoàn tất biên bản nghiệm thu hoàn công.
- Nghị quyết 212/NQ-CP cho phép TP.HCM phê duyệt lại báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh cho dự án ngăn triều.
- Sự hỗ trợ từ các ngân hàng, thông qua việc giãn thời hạn thanh toán và tạm thời giảm lãi suất.
- Dự án Trung Nam – Thuận Nam đã được cấp giấy phép hoạt động điện lực mới, tạo cơ sở pháp lý để EVN tiến hành chi trả.
Sự hỗ trợ từ phía ngân hàng và khung pháp lý mới sẽ giúp Trung Nam vượt qua các trở ngại hiện tại và có thể tham gia vào các dự án LNG mới.
Khuyến nghị và lựa chọn hàng đầu của HSC
Những thay đổi gần đây trong khung pháp lý ngành điện đang tạo nền tảng quan trọng cho việc phát triển các dự án điện trong vài năm tới. Áp lực lên ngành điện đang giảm dần nhờ một số vướng mắc từng bước được tháo gỡ, góp phần cải thiện tâm lý thị trường.
Các lựa chọn hàng đầu của HSC trong ngành điện gồm:
- PC1 (Mua vào, giá mục tiêu 30,000 đồng): Hưởng lợi từ việc đẩy nhanh đầu tư lưới điện truyền tải (đặc biệt là các tuyến điện áp cao 500kV, HVDC) và gia tăng đầu tư vào các dự án điện gió.
- GEG (Tăng tỷ trọng, giá mục tieu 18,800): Là một trong những doanh nghiệp đầu tiên có thể hưởng lợi từ cơ chế DPPA, sau khi đã ký được hợp đồng mua bán điện (PPA) cho dự án điện gió Tân Phú Đông 1.
Trong ngành dầu khí, HSC ưa thích PVS nhưng đang xem xét lại khuyến nghị và giá mục tiêu sau khi giá cổ phiếu tăng mạnh gần đây. PVS hưởng lợi từ các dự án điện gió ngoài khơi tại Việt Nam và tiềm năng từ dự án nhiệt điện Long Phú 1 được tái khởi động.