GIỚI THIỆU SÁCH HAY: Combo sách: “LÀM GIÀU TỪ CHỨNG KHOÁN (how to make money in stock)” phiên bản mới + “Hướng Dẫn Thực Hành CANSLIM” (ĐẶT TRƯỚC)- SÁCH BẢN QUYỀN
Tôi đã thực hiện một vài nghiên cứu và viết một cuốn sách vào năm 1976. Bây giờ, cuốn sách này không còn được in ấn nữa, nhưng nó vẫn còn nguyên giá trị. Vào năm 2005, tôi viết một cuốn sách nhỏ khác dựa trên nền tảng cuốn sách cũ có tên là: “How To Make Money Selling Short (Bạn Kiếm Tiền Bằng Bán Khống Như Thế Nào)”. Cuốn sách này được viết cùng với Gil Morales, người đã viết lại, xem lại và cập nhật các cuốn sách cũ của tôi. Bán khống là một chủ đề mà có rất ít nhà đầu tư am hiểu và thậm chí còn có ít người thành công hơn nữa, vì thế bạn phải xem xét liệu nó có phù hợp với bạn hay không. Các nhà đầu tư năng động có thể xem xét việc bán khống ở một mức độ hạn chế. Ví dụ, tôi luôn giới hạn 10% đến 15% nguồn tiền sẵn có dành cho hoạt động bán khống và hầu hết các bạn không nên sử dụng nhiều hơn mức này. Hơn nữa, bán khống còn phức tạp hơn cả việc mua cổ phiếu. Nhiều gã bán khống đã mất sạch tiền.
Bán khống là gì? Hãy nghĩ nó như hành động ngược lại của quá trình mua và bán bình thường. Trong bán khống, bạn bán cổ phiếu trước (thay vì mua nó, thậm chí ngay cả khi bạn không sở hữu cổ phiếu vì bạn có thể vay cổ phiếu từ công ty môi giới) với hy vọng giá sẽ giảm thay vì tăng giá. Nếu cổ phiếu giảm giá như bạn kỳ vọng, bạn có thể “mua lại cổ phiếu để đóng vị thế bán (cover short)” với mức giá thấp hơn trên thị trường và bỏ túi khoản tiền chênh lệch. Bạn có thể bán khống nếu cho rằng thị trường đang chuẩn bị có cú giảm giá đột ngột hoặc có sẵn một số cổ phiếu để sẵn sàng đóng vị thế bán (cover). Tóm lại, bạn bán cổ phiếu trước, và hy vọng sẽ mua lại với giá thấp hơn.
Nghe có vẻ dễ đúng không? Sai rồi. Bán khống hiếm khi hoạt động tốt. Thông thường cổ phiếu mà bạn bán khống (hy vọng giá sẽ rớt thảm hại) sẽ bất ngờ tăng vọt lên. Khi cổ phiếu tăng giá, bạn thua lỗ.
Việc bán khống hiệu quả nên được thực hiện vào lúc bắt đầu thị trường con gấu. Điều này có nghĩa bạn nên bán khống dựa trên hành vi của các chỉ số thị trường chung. Điều này yêu cầu: (1) kỹ năng đọc và giải thích hành động giá của chỉ số Dow Jones, S&P500 và Nasdaq như tôi thảo luận ở Chương 9, và (2) lựa chọn các cổ phiếu đã tăng giá rất mạnh và đã đạt đỉnh từ vài tháng trước. Nói cách khác, việc định thời điểm bán khống phải thật chính xác. Bạn có thể đã đoán đúng về sự sụp đổ của thị trường, nhưng nếu bán quá sớm, bạn có thể buộc phải mua lại cổ phiếu để đóng vị thế với một khoản lỗ.
Trong bán khống, bạn phải làm giảm rủi ro bằng cách cắt lỗ ở mức 8%. Nói cách khác, cần phải có mức dừng lỗ cho việc bán khống khi cổ phiếu bất ngờ tăng giá.
Quy tắc đầu tiên của tôi về việc bán khống: Đừng bán khống trong thị trường tăng giá. Tại sao lại đi ngược lại thủy triều? Tuy nhiên, sớm hay muộn thì bạn cũng quên béng lời khuyên trong cuốn sách này. Không tin thì cứ thử đi và bạn sẽ thấy mình đã phạm phải sai lầm giống như tôi vừa nói. Nói chung, bạn nên bán khống trong thị trường giá xuống vì khả năng thành công sẽ cao hơn đôi chút.
Quy tắc thứ hai là: đừng bao giờ bán khống ở cổ phiếu có số lượng cổ phiếu đang lưu hành nhỏ. Điều này rất dễ để cho các nhà tạo lập thị trường ở cổ phiếu đó thao túng. Khi bạn bán khống, nhưng tay chơi chuyên nghiệp này sẽ biết đến sự có mặt của bạn và họ đẩy giá cổ phiếu lên khiến bạn thua lỗ. Đây được gọi là hiện tượng “bóp nghẹt bên bán (short squeeze)”, là tình huống giá cổ phiếu hay hàng hóa (có nhiều vị thế bán khống) tăng lên rất mạnh, buộc người bán khống phải nhanh chóng kết thúc vị thế khống để cắt lỗ bằng cách mua lại cổ phiếu, do đó tạo thêm lực để làm tăng giá cổ phiếu hay hàng hóa đó. Thật an toàn để bán khống ở những cổ phiếu có khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày từ 5-10 triệu cổ phiếu hoặc cao hơn nữa.
Hai mẫu hình giá tốt nhất để bán khống được trình bày dưới đây:
- Mẫu hình “vai đầu vai ở đỉnh”. “Vai phải” trong mẫu hình này nên thấp hơn đôi chút so với vai trái. Thời điểm chính xác để bán khống là khi 3 hoặc 4 lần hồi phục nhẹ ở vai phải đã kết thúc. (Lưu ý, có 4 lần hồi phục ở vai phải trong mẫu hình vai đầu vai ở đỉnh của Lucent Technologies). Một trong những lần hồi phục này sẽ đẩy giá cao hơn đôi chút so với đỉnh của lần hồi phục cách đó vài tuần. Đây là mẫu hình tốt để chuẩn bị bán khống. Các cổ phiếu từng dẫn dắt thị trường có thể có những lần hồi phục 20% đến 40% từ các đáy của vai phải. Lần hồi phục cuối cùng nên vượt qua đường trung bình di động 50 ngày. Thời điểm hợp lý để bán khống là khi khối lượng giao dịch thấp dần và giá đóng cửa dưới đường trung bình di động 50 ngày (hoặc tương đương 10 tuần) nhưng vẫn chưa tạo đáy mới (vì như vậy là quá trễ để bán khống và các nhà đầu tư khác dễ dàng nhận ra cơ hội bán). Trong một số trường hợp, nhưng không phải là tất cả, hoặc là sẽ có sự giảm tốc trong tốc độ tăng trưởng EPS hàng quý hoặc là lợi nhuận âm được công bố. Đường RS của cổ phiếu này nên trong xu hướng sụt giảm ít nhất trong 20 tuần đến 34 tuần. Thực sự, chúng tôi phát hiện thấy mô hình bán khống này hoạt động ở nhiều cổ phiếu trong suốt 50 năm qua và mẫu hình này thường xảy ra 5-7 tháng sau khi các cổ phiếu từng dẫn dắt thị trường đã đạt đỉnh.
Huấn luyện viên của đội bóng rỗ vĩ đại UCLA, ông John Wooden, đã từng nói với các cầu thủ của mình: “Bạn chỉ thực sự học khi bạn biết mình đã học được những gì”. Vâng, một nhà đầu tư “biết tuốt” từng nói với chúng tôi rằng, chúng tôi rõ ràng không biết mình đang nói về điều gì, rằng không một nhà giao dịch có kinh nghiệm nào lại bán khống cổ phiếu 7 tháng sau khi nó đạt đỉnh. Thực sự, chỉ một vài người hiểu điều này và hầu hết những gã bán khống đều mất tiền vì bán quá sớm, bán sai thời điểm và giao dịch theo các mẫu hình lỗi. Điểm bán khống của cổ phiếu Lucent tại điểm số 4 trong hình là cách 8 tháng kể từ đạt đỉnh và sau đó giảm 89%. Điểm bán khống ở cổ phiếu Yahoo! là 8 tháng sau khi nó đạt đỉnh và giảm tới 87%. Cái tôi quá lớn chính là điều cực kỳ nguy hiểm khi tham gia thị trường chứng khoán…vì chúng khiến bạn nghĩ rằng, bạn biết mình đang làm gì. Bạn càng thông minh, cái tôi khiến bạn thua lỗ nhiều hơn. Sự khiêm nhường và tôn trọng là những đức tính hữu ích khi tham gia thị trường chứng khoán.
Tóm tắt mô hình bán khống của William O’Neil
- Mẫu hình chiếc cốc- tay cầm hoặc các mẫu hình khác xuất hiện ở nền giá thứ ba hoặc thứ tư bị thất bại sau khi tạo điểm phá vỡ. Các cổ phiếu này sẽ bắt đầu giảm xuống dưới khu vực “tay cầm” với khối lượng lớn (xem Chương 2 về các điểm phá vỡ thất bại).
Tóm tắt mô hình bán khống số 2
Case Study MWG:
MWG có dạng mô hình bán khống số 2 như hình dưới. Sau khi thất bại bởi ba nền giá (Cup and handle, ascending base và flat base), MWG có đợt báo tháo mạnh vào 2/2018 trước khi thị trường chung lập đỉnh do Mekong Capital thoái vốn. Giá đã có 3 lần hồi phục trên đường trung bình di động 50 ngày.Thời điểm giá cắt xuống đường trung bình di động 42 ngày (tôi hiệu chỉnh chút ít) cho thấy tín hiệu bán khống.
Có hai thông tin quan trọng đối với MWG. Thứ nhất, ban lãnh đạo doanh nghiệp liên tục bán ra cổ phiếu
Thứ hai, tăng trưởng lợi nhuận sau thuế hàng quý đã giảm liên tục 3 quý (tôi sử dụng trung bình trượt MA của 2 quý liên tiếp để làm giảm độ nhiễu). Theo WIlliam O’Neil, đây là dấu hiệu cảnh báo và thường xuất hiện khi có tín hiệu bán khống.