Con Hào (Economic Moat) Của Ngành Công Nghiệp Phần Mềm
Với tốc độ phát triển nhanh của công nghệ, các công ty trong lĩnh vực phần mềm phải xây dựng được con hào rộng (wide moat) để tồn tại. Vì rào cản gia nhập ngành rất thấp (Bill Gate từng nói: đối thủ của Microsoft có thể xuất hiện từ hư không, bất cứ ai chỉ cần cái máy tính là có thể gia nhập ngành công nghiệp phần mềm), nên những người chiến thắng hiện nay có thể nhanh chóng trở thành kẻ thất bại nếu đối thủ cạnh tranh phát triển một sản phẩm mới mang tính cách mạng. Chính vì vậy, đầu tư vào một công ty công nghệ phần mềm là điều khó khăn. Không chỉ là khó khăn trong việc đánh giá một sản phẩm như thế nào gọi là thành công, mà công nghệ mới đang có tính lợi thế này sẽ duy trì được bao lâu?
Sau đây là những bí quyết để các công ty công nghệ duy trì lợi thế cạnh tranh. Hãy quan sát các đặc điểm sau.
- Chi phí chuyển đổi khách hàng cao: Chi phí chuyển đổi khiến cho khách hàng gặp khó khăn, rắc rối khi chuyển sang sử dụng sản phẩm của đối thủ. Ví dụ, autodesk đã tạo nên cái khóa cho các phần mềm thiết kế xây dựng và kiến trúc vì các kỹ sư đã được huấn luyện để sử dụng phần mềm này từ rất sớm, có thể ngay khi họ còn ngồi trên ghế giảng đường. Việc chuyển sang phần mềm cạnh tranh nào khác sẽ không hấp dẫn vì họ đã quen làm việc với Autodesk trong nhiều năm. Bằng cách này các công ty phần mềm có được con hào nhờ vào việc khách hàng sẽ tiêu tốn nhiều thời gian và chi phí đắt đỏ nếu ngừng sử dụng sản phẩm của công ty.
- Hiệu ứng mạng lưới. Adobe là một ví dụ tuyệt vời về con hào kinh tế rộng trong lĩnh vực phần mềm. Với hơn 500 triệu lượt tải về ứng dụng Acrobat Reader, giờ đây phần mềm này là một ứng dụng chuẩn để xem và sử dụng các tài liệu điện tử. Mọi người chắc chắn thích sử dụng các tài liệu sử dụng Acrobat vì họ biets phần lớn các máy tính cá nhân đều đã được cài Acrobat Reader. Tương tự, mọi người sẻ phải tải về Arobat Reader vì đó là cách thông dụng để xem và chia sẻ các tài liệu trực tuyến. Các vị dụ như kiểu bàn phím Qwerty dành cho các bàn phím. Đó chưa hẳn là kiểu bàn phím tốt nhất, nhanh nhất, nhưng lại được nhiều người sử dụng nhất vì thói quen. Và các thói quen này rất khó bỏ.
- Nhãn hiệu. Apple là một công ty hiểu rõ về điều này. Đối với lĩnh vực công nghệ, chất lượng không chỉ là vấn đề duy nhất mà là nhãn hiệu. Khách hàng xem nhãn hiệu như là một công cụ thể hiện đẳng cấp và trang sức cho người dùng. Iphone là một sản phẩm thể hiện triết lý như thế. Mọi người thich dùng Iphone không chỉ vì chất lượng tuyệt vời mà còn là một nhãn hiệu thể hiện cho cá tính, thành công hay “đẳng cấp” của họ.
Các Dấu Hiệu Tài Chính Để Nhận Ra Một Công Ty Phần Mềm Thành Công.
- Tăng trưởng doanh số: Không giống như các ngành công nghiệp đã bảo hòa như hàng tiêu dùng, ngành công nghiệp phần mềm vẫn là một ngành mới và có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn nền kinh tế. Các công ty phần mềm thành công nên có tăng trưởng doanh số hàng năm ít nhất 10% trong điều kiện kinh tế bình thường (xét cho ở Mỹ thôi nhé). Tăng trưởng doanh số cao cho thấy nhu cầu tốt từ khách hàng, sự trung thành của khách hàng với sản phẩm của công ty, hoặc khả năng tăng giá bán. NGoài ra, các công ty này thường có một tỷ trọng lớn doanh thu từ mảng dịch vụ. Vào bong bóng dotcom những năm 2000, tăng trưởng doanh số chứ không phải là tăng trưởng lợi nhuận mới là thước đo chính để giúp nhà đầu tư đánh giá sự thành công của một công ty công nghệ.
- Có thành tích tốt trong thời gian dài. Warren Buffett không đầu tư vào các công ty công nghệ mới khởi nghiệp. Như đã nói, rào cản gia nhập ngành công nghệ rất thấp. Do đó, bạn phải tìm kiếm công ty phần mềm nào đã sống sót qua nhiều chu kỳ kinh doanh. Đây chính là dấu hiệu cho thấy công ty đã có lợi thế kinh tế để bảo vệ mình trong cuộc cạnh tranh gay gắt.
- Biên lợi nhuận mở rộng. Các công ty phần mềm thành công có thể mở rộng biên lợi nhuận thông qua hiệu quả kinh tế theo quy mô. Một khi phầm mềm đã thành công, chi phí biên của việc phát triển các sản phẩm tăng thêm là rất thấp. Do đó, khi doanh số tăng lên, biên lợi nhuận của công ty không ngừng mở rộng.
- Tệp khách hàng lớn. Các công ty phần mềm thành công thường có một lượng lớn khách hàng trung thành với sản phẩm và dịch vụ của họ. Vì người mua các sản phẩm công nghệ nói chung là khá bảo thủ và không muốn gặp rắc rối bởi việc chuyển đổi sản phẩm nên họ thường tin tưởng vào một phần mềm đã được chọn.
- Ban Lãnh đạo giỏi. Tài sản của công ty phần mềm là con người chứ không phải tài sản hữu hình. Ban lãnh đạo giỏi là những người có thể giữ chân những chuyên gia phần mềm giỏi. Hãy chú ý đến những biến động nhân sự quan trọng của công ty.
Tham khảo: Cuốn sách “The Five Rules for Successful stock Investing” của Pat Dorsey
Bộ Sách: “LÀM GIÀU TỪ CHỨNG KHOÁN (phiên bản mới) + “Hướng Dẫn Thực Hành CANSLIM”