BLOG CỦA ELI
GÃ DU MỤC JESSE STINE THÍCH CÁCH XÁC ĐỊNH QUY MÔ VỊ THẾ GIAO DỊCH CỦA BUFFETT VÀ CHARLIES MUNGER
“Đa dang hóa rộng là cách thức phòng ngừa cho sự sự thiếu hiểu biết của bạn.”- William O’Neil
Xác định quy mô vị thế giao dịch và đa dạng hóa HOÀN TOÀN phụ thuộc vào khả năng chịu đựng rủi ro và kỹ năng của bạn. Đây là chủ đề mà tôi không thể mang lại cho bạn nhiều lời khuyên. Để xác định khả năng chấp nhận rủi ro của mình, bạn cần phải xem đến mức độ chịu rủi ro, tuổi tác, mục tiêu, tính cách, các nghĩa vụ tài chính trong tương lai, và rất nhiều điều khác nữa. Bạn có thể đưa ra quyết định không giải ngân tỷ trọng lớn hơn 1% danh mục cho mỗi cổ phiếu. Điều này hoàn toàn phụ thuộc vào bạn.
Vấn đề thực tế là hầu hết các nhà đầu tư đều ước lượng quá cao khả năng chấp nhận rủi ro của mình. Bạn chấp nhận mức Drawdown là 40%? Người ta bảo “Không có vấn đề gì, tôi chịu đựng được.” Nhưng thực tế, khi nhà đầu tư này đối diện với sự sụt giảm 20% trong tài khoản, anh ta bắt đầu sợ hãi bán sạch danh mục và thề rằng không bao giờ quay lại sòng bạc chứng khoán.
Tôi là người ủng hộ áp dụng công thức Kelly vào việc xác định quy mô vị thế giao dịch của bản thân. Được phát triển từ năm 1950, công thức Kelly xác định quy mô vị thế giao dịch phù hợp với lợi thế của bạn. Có hai tình huống. Tình huống 1: bạn tin chắc 70% khả năng cổ phiếu sẽ tăng 20%. Ở tình huống 2: bạn tin chắc 95% cổ phiếu của bạn sẽ tăng 130%. Tỷ lệ lợi nhuận/rủi ro ở tình huống 2 xứng đáng có quy mô vị thế lớn hơn. Nếu bạn tin rằng xác suất 97% cổ phiếu của bạn tăng 500%, quy mô vị thế giao dịch của bạn còn lớn hơn nữa.
Đã nhiều lần tôi thực hiện mua các vị thế có trị giá hàng triệu đô la chỉ ở một vài mã cổ phiếu khi tôi nhận ra có sự mất liên hệ hoàn toàn giữa giá cổ phiếu và giá trị của nó. Ở những lần như thế, tôi dồn 90% hoặc nhiều hơn tài sản ròng của mình vào một hoặc hai cổ phiếu mà có tiềm năng lợi nhuận rất lớn so với rủi ro ít. 10% danh mục còn lại dành cho những cổ phiếu khác không có tỷ lệ lợi nhuận/rủi ro tốt như thế. Tôi không khuyến khích hầu hết các nhà đầu tư có danh mục tập trung cao giống vậy.
Chốt lại, sự tập trung danh mục của tôi vào cổ phiếu phụ thuộc vào:
1/ Liệu có cổ phiếu nào khác có tỷ lệ lợi nhuận/rủi ro tương tự hay không.
2/ Tôi có bao nhiêu vốn để tham gia cuộc chơi. Nguồn vốn lớn thì mức độ hiện diện rủi ro ở từng cổ phiếu cụ thể sẽ nhỏ hơn, tính theo tỷ lệ %.
3/ Thị trường chung như thế nào: chúng ta đang ở đâu trong chu kỳ thị trường.
4/ Lợi thế của tôi: Xác suất tăng giá và tiềm năng tăng giá so với xác suất giảm giá và tiềm năng giảm giá. Nói tóm lại là đánh giá lợi nhuận/rủi ro.
Warren Buffett từng nói chúng ta nên đầu tư như thể ta chỉ được phép sở hữu 20 cổ phiếu trong suốt cuộc đời mình. Mặc dù điều này hơi cực đoan, đó là châm ngôn mà tôi cố gắng thực hiện trong sự nghiệp đầu tư của mình. Thực tế là nếu bạn có đủ may mắn để sở hữu năm cổ phiếu có tiềm năng tăng giá 200%, tại sao bạn lại phải xem xét bỏ tiền vào những cổ phiếu khác, ngoài năm cổ phiếu trên, với tiềm năng tăng giá chỉ 15%?
Để dựng nên cơ đồ, có những lý do khiến Buffett chỉ tập trung nắm giữ một vài cổ phiếu. Thực ra có một thời điểm, 40% danh mục của Berkshire chỉ đầu tư vào American Express. Sự tập trung danh mục của ông còn lớn hơn nữa khi mới bắt đầu sự nghiệp.
Đây là cách tôi nhìn nhận sự việc: mỗi ngày trên toàn cầu, hàng triệu người bắt đầu khởi nghiệp kinh doanh. Họ không chỉ vét mỗi đồng tiền kiệm để đổ vào hoạt động kinh doanh mà còn vay mượn một lượng vốn lớn từ các bên thứ ba. Mọi người không xét kỹ khi làm điều này.
Thực tế đáng buồn là hầu hết các công việc kinh doanh mới đều thất bại. Tỷ lệ lợi nhuận/rủi ro của họ nghiêng nặng về phía lỗ. Mặt khác, phần lớn các nhà đầu tư cổ phiếu không bao giờ nghĩ đến việc dồn 50% số vốn cho những công ty đại chúng siêu tăng trưởng, đã có lịch sử thành công lâu dài được quản lý bởi đội ngũ lãnh đạo siêu hạng (tất nhiên là tại điểm mua có rủi ro thấp). Hầu hết các nhà đầu tư còn không bao giờ cân nhắc làm điều ngày ngay cả khi siêu cổ phiếu họ cần mẫn chọn ra có tỷ suất sinh lợi đến 700%.
Buffett từng nói: “Nếu đây là cuộc chơi của bạn, đa dạng hóa là điều vô lý. Thật điên rồ khi để tiền vào 20 lựa chọn khác nhau, thay vì tập trung cho lựa chọn hàng đầu. So sánh với Lebron James: Nếu bạn có ngôi sao bóng rổ Lebron James trong đội hình, đừng đưa anh ta ra khỏi cuộc chơi để dành chỗ cho người khác. Nếu bạn có dàn hậu cung lên đến 40 cô gái, bạn sẽ không bao giờ hiểu rõ được cô gái nào”.
Buffett nói tiếp. “Charlie Munger và tôi chỉ tập trung danh mục vào 5 cổ phiếu. Bất kể là tôi đang điều hành quỹ 50, 100 hay 200 triệu đô la, tôi cũng dành 80% nguồn vốn cho 5 vị thế, trong đó tỷ trọng 25% cho vị thế lớn nhất…Vào năm 1951, tôi đã dồn phần lớn tài sản của mình cho GEICO… Trong vài năm qua, có nhiều thời điểm tôi còn bỏ 75% tài sản vào một cổ phiếu. Nếu đó là cuộc chơi của bạn và bạn thực sự hiểu rõ hoạt động kinh doanh của nó, bạn có thể tập trung thêm tiền vào.”
Buffett nói về đòn bẩy: “Chúng tôi từng chịu khoản lỗ lên tới 50%. Đó là lý do tại sao chúng tôi không bao giờ vay tiền. Chúng tôi không muốn rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan.”
Sau đây là lời khuyên của tôi nếu như bạn muốn đầu tư tập trung danh mục và có lẽ sử dụng một chút đòn bẩy. Để giữ cho mức rủi ro tổng thể ở mức thấp nhất, tôi đề nghị bạn nên làm điều này: lấy một phần nhỏ trong danh mục đầu tư tổng thể của bạn (ví dụ 5% – 10%) và mở một tài khoản ký quỹ riêng, số tiền trong tài khoản ký quỹ này sẽ chỉ dùng để đầu tư vào các Siêu cổ phiếu “mạo hiểm” hiếm gặp. Nếu có cơ hội phát hiện 5 hoặc 6 cổ phiếu mà bạn cảm thấy có thể tự tin để phá luật chơi, bạn có thể sử dụng ký quỹ trong tài khoản nhỏ này để mua.
Bằng cách này, bạn có thể trực tiếp được hưởng lợi nếu như bạn có thể đánh bại thị trường mà không cần thiết phải đánh cược rủi ro cho toàn bộ danh mục. Công thức để thành công trên thị trường là bạn phải chấp nhận thử và sai với hàng tá thất bại nhỏ. Bằng cách tách biệt “tài khoản thí nghiệm” này, bạn có thể học cách đánh bại thị trường mà không cần phải đánh cược toàn bộ số tiền tiết kiệm của mình.
Ở những tài khoản này, nếu bạn nhìn thấy cơ hội có được những vị thế có tỷ lệ lợi nhuận/ rủi ro lớn, hãy sử dụng đòn bẩy. Tôi từng sử dụng đòn bẩy trong quá khứ khi tỷ lệ đặt cược không có lợi cho tôi. Kết quả thật thảm khốc.
* Xin được làm rõ ý kiến của tôi về tài khoản margin. Gần đây tôi thấy một công ty cung cấp đòn bẩy 10:1! Mở những tài khoản như vậy thật hết sức điên rồ. Ở đây tôi chỉ nói đến các tài khoản margin tối đa là 2:1 mà thôi.