Đại chiến! Đang choảng nhau với đồng NDT của Trung Quốc, Trump quay sang “chiến” với đồng Lira (Thổ Nhĩ Kỳ) và đồng Rúp (Nga). Nguy cơ lây nhiễm toàn cầu

Đồng Lira bị bán tháo 17% sau khi Trump đe dọa nâng hàng rào thuế quan đối với thép lên 50%

Thổ Nhĩ Kỳ đang lâm vào cuộc khủng hoảng tiền tệ tồi tệ nhất trong lịch sử các thị trường mới nổi. Ngày thứ 6 (10/8/2016), đồng Lira (đơn vị tiền tệ của Thổ Nhĩ Kỳ) giảm 17%, là mức giảm mạnh nhất trong một ngày kể từ cuộc khủng hoảng ngân hàng năm 2001 của quốc gia này. Tính từ khi Tổng Thống Recep Tayyip Erdogan trở thành Tổng Thống, đồng Lira đã giảm đến 30%. Nếu tính từ đầu năm đến nay, đồng Lira đã mất giá tới 40%.

 

Toàn cảnh cuộc khủng hoảng đồng Lira từ năm 2014[ghi chú: Diễn biến các sự kiện: (1) Tổng Thống Tayyip Erdogan đắc cử; (2) Thủ Đô Ankara bị tấn công khủng bố; (3) Một cuộc đảo chính thất bại (4) Con trai của ông Erdogan được chỉ đinh làm Bộ Trưởng Tài Chính; (5) Ông Erdogan sẵn sàng “chiến tranh kinh tế”

Cuộc khủng hoảng của đồng Lira bắt nguồn từ việc ông Erdogan trở thành Tổng Thống vào tháng 6.2018. Giới đầu tư lo ngại Thổ Nhĩ Kỹ sẽ trở nên căng thẳng hơn với Phương Tây khi ông có nhiều quyền lực hơn. Mặc dù Tổng Thống Erdogan đã nhiều lần lên tiếng hỗ trợ cho đồng Lira nhưng giới đầu tư mất niềm tin vào khả năng lãnh đạo của ông, vào khả năng điều hành của con trai ông trong vai trò bộ trưởng tài chính, và phản ứng của ngân hàng trung ương trong việc tăng lãi suất.”

Đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng là Đồng Lira rơi nhanh vào ngày thứ 6 sau cuộc khẩu chiến giữa Erdogan và Trump.

Đầu tiên Tổng Thống Erdogan,nói rằng sẽ sẵn sàng cho “Một cuộc chiến kinh tế (economic wars)” khiến cho đồng Lira rơi nhanh. Sau đó, Tổng Thống lập tức tweet : “Mối quan hệ của chúng ta với Thổ Nhĩ Kỳ lúc nào là không tốt” khiến đồng Lira rơi nhanh hơn nữa. Trong quá khứ, Washington đã từng giúp đỡ Thổ Nhĩ Kỳ ổn định tình hình tài chính nhưng hiện nay hai quốc gia đang căng thẳng bởi việc Thổ Nhĩ Kỳ bắt giữ một mục sư người Mỹ. Thư ký Bộ Thương Mại Mỹ- Wilbur Ross vào tối ngày thứ 6 đã nói: “Mỹ sẽ tăng gấp đôi hàng rào thuế quan đối với thép nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỹ lên 50%.”

“

Ông Erdogan còn nói với ngân hàng trung ương: “Ai muốn đồng đôla, thì cứ việc tới ngân hàng mà đổi. Họ có đồng đôla còn chúng ta có chúa của chúng ta“. Điều này hàm ý ông Erdogan chẳng thèm hỗ trợ cho đồng Lira nữa.

Lo ngại lây nhiễm

Các phản ứng lây nhiễm đã xuất hiện. Sự mất giá của đồng Lira đang lây lan sang nhiều thị trường mới nổi khác, Theo đó, đồng rand của Nam Phi, đồng Peso của Argentina và đồng Rúp của Nga đang giảm từ 1.3%-3.5%. Các nhà đầu tư bán tháo  khỏi các tài sản rủi ro như chứng khoán, trong đó mạnh nhất là thị trường chứng khoán Châu Âu, đặc biệt là các ngân hàng có hiện diện lớn ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Đồng Euro giảm 1.2% trong ngày thứ 6, xuống mức thấp nhất trong vòng 1 năm qua (1.1385 Euro đổi 1 đôla). Năm 2018, đồng Euro đã mất giá 5% so với đồng đôla. Phản ứng của đồng Euro được cho là sau khi Financial Times tiết lộ sự lo ngại của EU đối với sự hiện diện của họ tại Thổ Nhĩ Kỳ. . IMF cho biết, EU đã hỏi về một nguồn quỹ hỗ trợ trong cuộc họp tháng trước vì lo lắng sự ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng và làn sóng nhập cư từ Thổ Nhĩ Kỳ vào Châu Âu.

Theo Financial Times, ông Kevin Hassett, chủ tịch Hội đồng tư vấn kinh tế của Nhà Trắng nói rằng: “Chính quyền Tổng Thống Trump đang đặc biệt theo dõi kỹ vấn đề của Thổ Nhĩ Kỳ. Chúng tôi đang lo ngại sự lây nhiễm và những rủi ro hệ thống tiềm năng liên quan đến sự giảm giá của đồng Lira.”

Tối ngày thứ 6, chỉ số Dow Jones bay mất 200 điểm do lo ngại cuộc khủng hoảng Thổ Nhĩ Kỳ.

Tình hình cuộc khủng hoảng Thổ Nhĩ Kỳ theo đánh giá của Bloomberg là tệ hơn thời điểm cuộc khủng hoảng của Lehman Brothers, và tương tự với khủng hoảng Đông Á năm 1998. Chi phí giao dịch của đồng Lira tăng mạnh. Chênh lệch giá mua-giá bán (bid-ask spread) của đồng Lira nới rộng hơn nhiều so với cuộc khủng hoảng năm 2008 khi Lehman Brothers sụp đổ, tương đương với khủng hoảng Đông Á 1995 và thấp hơn so với thời điểm phá giá đồng NDT năm 2015.

Tổng Thống Erdogan cũng gọi điện cho Tổng Thống Vladimir Putin để thảo luận về các vấn đề hợp tác kinh tế-thương mại khi mối quan hệ với Mỹ đang xấu đi.  Đồng Rúp Nga cũng lao dốc xuống mức thấp nhất kể từ cuối năm 2016 khi Washington tuyên bố sẽ áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với Mát Cơ Va.

Hiện tại, Tổng Thống Trump đang trên con đường thực hiện “chiến tranh thương mại” với nhiều quốc gia  như EU, Canada và Mexico khi áp thuế 25% lên thép và nhôm vào tháng 5.2018. Các quốc gia này đã trả đũa bằng cách đánh thuế lại lên xe máy, thuốc lá, thịt… Vào tháng 6.2018, ông tuyên chiến với Canada khi sẽ xem xét lại NAFTA ở giữa nhiệm kỳ của mình. Canada vẫn đang chờ đợi một cuộc chiến tranh mới.  

Dự báo USD/TRY (mã đồng tiền LIra) qua góc nhìn sóng Elliott.

Tỷ giá hiện nay là 1 USD đổi 6.53 đồng Lira. Trên góc nhìn sóng Elliott, khả năng sẽ có sự điều chỉnh nhẹ theo sóng 4 nhưng sau đó sẽ còn tăng trở lại theo sóng 5 để hoàn tất sóng (5). Khả năng sẽ chạm 7 Lira đổi 1 đôla.

 

Theo Financial Times và Bloomberg